Cạnh tranh giữa các dự án DEX trên Arbitrum

Các dự án DEX trên Arbitrum đang bùng nổ, thậm chí đã có thời điểm tổng khối lượng giao dịch ngang bằng chain gốc Ethereum. Rõ ràng Arbitrum là "miếng bánh" ngon cho các dự án. Cuộc đua chiếm lĩnh thị phần AMM DEX trên blockchain này đã bắt đầu. 

Tổng quan về DEX War Arbitrum

Arbitrum đang có đà tăng trưởng tốt sau khi ra mắt token. Các dự án trên Arbitrum ghi nhận sự tăng trưởng các về TVL và khối lượng giao dịch. Người dùng có xu hướng gửi tài sản lên các AMM/DEX để tìm kiếm cơ hội đầu tư mới.

TVL toàn hệ đã tăng hơn 52% kể từ 12/3/2023, đáng chú ý tỷ lệ áp đảo về TVL của GMX đã giảm từ ~35 - 40% xuống 23.72% cho thấy dòng tiền trên hệ không còn quá tập trung mà đang đổ đều sang các dự án khác trên toàn hệ, trong đó nhóm nổi bật là các dự án DEX. 

Xem thêm: DeFi trên Arbitrum - Perpetual DEX thống trị

GMX vẫn là dự án lớn nhất, tuy nhiên các dự án DEX hiện tại mới là những dự án có mức tăng trưởng tốt nhất. Trong top 10 dự án có TVL cao nhất trên Arbitrum hiện tại có tới 5 dự án thuộc mảng DEX. Các dự án có tăng trưởng TVL cao nhất trong 1 tháng vừa qua cũng là các dự án DEX.

Khối lượng giao dịch DEX trên Arbitrum thời gian gần đây cũng được cải thiện rõ rệt. Trong tháng 3/2023, Arbitrum có 18.1 tỷ USD khối lượng giao dịch DEX, gấp 9 lần so với Optimism (2.34 tỷ USD). Thậm chí đã có vài ngày khối lượng giao dịch DEX trên Arbitrum gần ngang bằng so với Ethereum (xem ảnh). Về khối lượng giao dịch DEX tuần qua, Arbitrum đạt hơn 4.5 tỷ USD, chỉ xếp sau L1 Ethereum trên toàn thị trường.

Điều này đạt được do sự ra mắt của token ARB, kéo theo nhu cầu cung cấp thanh khoản và nhu cầu giao dịch ARB với các cặp liên quan. Dù sao các chương trình incentive dành cho các dự án trên Arbitrum cũng chưa diễn ra, các dự án DEX vẫn còn cơ hội thu hút dòng tiền.

Mỗi DEX trên Arbitrum lại có điểm mạnh riêng, dẫn đến sự cạnh tranh khá quyết liệt, chưa có một kẻ thống trị thực sự xuất hiện. Cùng điểm qua và so sánh các ứng viên cho vị trí DEX số 1 cực kỳ quan trọng trên Arbitrum.

Các dự án DEX đáng chú ý nhất trên Arbitrum

Uniswap

Uniswap chính là một trong những sàn DEX xuất hiện sớm nhất trên Arbitrum, mở rộng sang hệ sinh thái này ngay từ những ngày đầu mainnet. Arbitrum cũng là hệ sinh thái đầu tiên có sự góp mặt của Uniswap sau khi dự án quyết định làm multi-chain. Đến thời điểm hiện tại, Uniswap trên Arbitrum cũng có TVL và khối lượng giao dịch cao chỉ sau phiên bản ở chain gốc.

Ngay từ giai đoạn đó, Uniswap V3 với khả năng tối ưu thanh khoản tốt hơn đã tỏ ra chiếm ưu thế hơn so với hầu hết các dự án DEX mới trên hệ sinh thái này. Tuy nhiên, Uniswap vẫn không phải là một dự án native trên Arbitrum, đã có sẵn token UNI và không còn thực hiện các chương trình liquidity mining. Nghĩa là người dùng sẽ không có nhiều cơ hội đầu tư tại đây.

Uniswap trong thời gian gần đây vẫn tăng trưởng đều về khối lượng giao dịch, tuy nhiên cũng đã gặp phải sự cạnh tranh khốc liệt từ các native DEX mới.

Camelot

Camelot hiện tại đang là sàn DEX native có TVL cao nhất của Arbitrum với khoảng 107 triệu USD. AMM này sử dụng dual-liquidity nhắm tới việc tối ưu cho cả đối 2 đối tượng là stablecoin và altcoin. Ngoài ra, Camelot còn có cơ chế phí giao dịch linh hoạt theo tình hình thị trường hoặc theo dụng ý từ phía các dự án.

Xem thêm: Camelot (GRAIL) là gì?

Trên thực tế, điều khiến Camelot thực sự khác biệt so với các DEX khác trên Arbitrum là Launchpad. Đã có nhiều dự án thực hiện mở bán token qua Camelot, nhận về hàng triệu USD. Trong số đó Factor DAO là dự án gọi được nhiều tiền nhất với 7.5 triệu USDC. 

Các dự án thực hiện launchpad sau đó listing trên Camelot có thể kết hợp sử dụng cơ chế phí giao dịch linh hoạt để khuyến khích người dùng mua vào (giảm phí mua vào) hoặc giảm bớt lực bán (tăng phí bán ra).

Khối lượng giao dịch trên Camelot khác phụ thuộc vào các đợt launchpad, mỗi khi có các launchpad hot diễn ra, Camelot sẽ có khối lượng giao dịch tăng vượt trội. Thời điểm ARB ra mắt, khối lượng giao dịch trên Camelot chỉ tăng trưởng trong 2 ngày sau đó nhanh chóng sụt giảm.

Ngoài ra, GRAIL - native token của Camelot cũng được nhiều thành viên trong cộng đồng Arbitrum đồn đoán có nhiều khả năng sẽ list Binance trong thời gian tới. Trong bối cảnh các dự án dẫn đầu mỗi mảng của Arbitrum đều đã list Binance, điều này hoàn toàn có thể xảy ra với một trong những dự án native DEX lớn nhất hệ sinh thái.

ZyberSwap

ZyberSwap là dự án native DEX đáng chú ý tiếp theo trên Arbitrum. Dù TVL dự án chưa lọt top 10 toàn hệ nhưng lại có tổng khối lượng giao dịch và khối lượng giao dịch 7 ngày qua cao nhất trong số các dự án native.

ZyberSwap tận dụng khá tốt lợi thế có thể launch token ZYB native trên Arbitrum và sử dụng trong các sản phẩm khuyến khích người dùng cung cấp thanh khoản như Yield Farm V2, Yield Farm V3, staking vaults… 

Đã có thời điểm dự án đạt TVL hơn 150 triệu USD, tuy nhiên do sản phẩm không nổi bật so với các dự án khác, token không có nhiều use case… ZyberSwap đã dần mất đi sức cạnh tranh.

Xem thêm: zyberswap là gì?

Ban đầu là một bản fork từ Uniswap V2, Zyberswap đã phải thay đổi theo xu hướng thị trường và nâng cấp lên bản Zyberswap V3 sử dụng cơ chế Concentrated Liquidity giống với Uniswap V3 nhằm tối ưu thanh khoản cho người dùng. 

Trader Joe

Trader Joe vốn là dự án trên Avalanche được mở rộng sang Arbitrum. Dù chỉ mới khởi chạy trên Arbitrum từ đầu năm 2023, hiện tại khối lượng giao dịch trên hệ sinh thái này đã đạt mức ngang ngửa trên chain gốc.

Với phiên bản Joe V2 và cách tiếp cận mới - Liquidity Book, Trader Joe đã mang lại sự sáng tạo và cạnh tranh thực sự với model Concentrated Liquidity của Uniswap. Cũng chính nhờ phiên bản này đẩy mạnh khối lượng giao dịch trở lại trên Trader Joe. Khối lượng giao dịch từ Trader Joe trên Arbitrum cũng đang có sự tăng trưởng nhẹ.

Xem thêm: phân tích mô hình Liquidity Book của TraderJoe - đối thủ cạnh tranh của Uniswap v3

So sánh chỉ số của các DEX

Các DEX thường có các chỉ số về khối lượng giao dịch, doanh thu rõ ràng, do đó so sánh các chỉ số này có thể giúp nhà đầu tư có định giá chính xác hơn về những sàn DEX này.

Về tỷ lệ MarketCap/TVL (1), cho thấy Uniswap và Trader Joe đã có mức tăng trưởng khá hợp lý so với số TVL đạt được. Trái lại, Camelot và ZyberSwap đang phần nào bị định giá thấp hơn khi tỷ lệ này khá thấp, hai dự án này do đó cũng có upside lớn hơn Uniswap và Trader Joe. Tuy nhiên, ZyberSwap và Camelot còn mới, số token chưa được unlock cũng nhiều hơn so với 2 dự án còn lại.

Chỉ số khối lượng giao dịch/TVL (2) cho thấy mức độ hiệu quả sử dụng vốn của dự án trên Arbitrum. Có thể thấy các dự án sử dụng mô hình tập trung thanh khoản có tỷ lệ này cao hơn, Camelot là dự án tối ưu vốn kém nhất, dẫn tới tỷ lệ phí giao dịch thu về trên tổng TVL (3) cũng thấp nhất. Trader Joe có tỷ lệ này gần như ngang bằng Uniswap nhưng có tỷ lệ phí giao dịch thu về cao hơn cho thấy mức độ hiệu quả cao hơn.

Chỉ số P/F (4) (Tính bằng FDV chia cho số phí thu được hằng năm) cho thấy Trader Joe và ZyberSwap có mức định giá hấp dẫn hơn, con số này của Camelot không tính được do không có đủ số liệu.

Ngoài ra, các dự án này đều nằm trong danh sách nhận airdrop ARB từ Arbitrum (5). Với Uniswap và Trader Joe, số tiền nhận được không quá đáng kể so với vốn hoá của dự án, tuy nhiên với ZyberSwap và đặc biệt là Camelot, con số này chiếm tới hơn 11.5% (6). Arbitrum khuyến khích phía dự án sử dụng số tiền này để phát triển dự án và khuyến khích người dùng, do đó người dùng Camelot có thể cũng sẽ được hưởng lợi từ sự kiện này.

Tổng kết

Mỗi DEX trên Arbitrum lại có điểm mạnh và lợi thế cạnh tranh riêng, các dự án cạnh tranh gay gắt sẽ tạo nên trải nghiệm tốt hơn cho người dùng. Uniswap hiện vẫn là dự án có TVL lớn nhất, nhưng các dự án khác cũng đã và đang tìm cách cạnh tranh với ông lớn này.