Có thể bạn chưa biết về Yield Farming

Bài dịch này dựa trên bài viết của blog.chain.link sẽ đề cập đến những lợi thế mà Yield Farming mang lại và cách các dự án đã khởi động thành công thanh khoản và phân phối token thông qua tài chính sơ khai mới này.

Lưu ý rằng bài viết này chỉ nhằm mục đích giới thiệu một cách thuần túy về mặt giá trị chứ không ủng hộ Yield farming theo cách tích cực hoặc tiêu cực.

Bài viết đã lược bỏ một số chỗ cơ bản về Yield farming, anh em có thể tham khảo thêm ở đây:

Bootstrapping Liquidity

Thật ra, Yield farming ban đầu đơn thuần chỉ có mục đích làm tăng thanh khoản cho các dự án DeFi. Dự án tiên phong trong việc áp dụng Yield farming là Synthetix, một protocol phái sinh phi tập trung được cung cấp bởi nguồn cấp dữ liệu giá Chainlink.  Synthetix ra mắt liquidity mechanism vào giữa năm 2019 để thưởng cho ai cung cấp thanh khoản cặp sETH/ETH trên Uniswap. Người dùng có thể  stake “token” sETH/ETH này từ Uniswap vào staking contract sẽ reward được SNX (native token của Synthetix) theo tỷ lệ mà họ cung cấp thanh khoản.

Thực tế, cách này không những giúp những người cung cấp thanh khoản kiếm được lợi nhuận “kha khá” từ trading fee của Uniswap (giúp hạn chế Impermanent lost), mà rào cản gia nhập đã được giảm xuống đối với người mới tham gia vào hệ sinh thái Synthetix vì có thể chuyển đổi một mạch ETH thành sETH với tỷ lệ trượt giá thấp. 

Sau đó, người dùng có được sETH có thể tham gia vào hệ sinh thái Synthetix cùng với các hệ thống khác cung cấp khả năng hiển thị hàng hóa, fiat, crypto, các chỉ số,...  Tuy nhiên, Synthetix đã ngừng Yield farming và thay bằng nhiều incentives khác để tăng tính thanh khoản, bao gồm sUSD và sBTC.

Trong khi Synthetix là người tiên phong trong lĩnh vực này, thì Compound mới là dự án đưa Yield farming lên tầm cao mới với sự ra mắt governance token vào 06/2020.  Việc này đã tạo ra sự bùng nổ của các dự án DeFi sử dụng Yield farming với nhiều cách đa dạng khác nhau. 

Với mỗi lần ra mắt, nhiều “gia vị” khác nhau được thêm vào Yield farming để thử nghiệm thực tế nhằm đánh giá hiệu quả và cải thiện những chiến lược không hiệu quả.

Sự phát triển liên tục của Yield farming bao gồm:

• Lựa chọn các DeFi token khác nhau để stake (thu hút các cộng đồng của những tokens này).
• Hỗ trợ nhiều pools khác nhau (Ví dụ: Uniswap, Balancer).
• Đa dạng tỉ lệ cung cấp cho pools (Ví dụ: 98/2, 50/50).
• Phần thưởng tăng cho một vài pools cụ thể (khuyến khích một vài tokens nào đó).
• v.v...

Kết quả là một loạt các ứng dụng phi tập trung ra đời, mỗi ứng dụng cung cấp đề xuất và lặp lại giá trị độc đáo của riêng nó dựa trên phiên bản Yield farming ban đầu.

Sự phát triển của Yield farming dẫn đến việc tạo ra khái niệm về 2 dạng pools khác nhau: 

• Pool 1 bao gồm các tokens có sẵn một mức thanh khoản nhất định ở thị trường (ETH, stablecoin, v.v.).
• Pool 2 bao gồm các tokens được farm ra. Mục đích của nhóm này là tăng thanh khoản cùng với việc giúp người dùng có nơi để “farm” các tokens này.

Với tốc độ phát triển của DeFi, có khả năng chúng ta sẽ tiếp tục thấy Yield farming thay đổi và phát triển theo giá trị mà nó có thể cung cấp.

Tầm quan trọng của Liquidity và Network Effects

Để hiểu thêm tại sao các DeFi protocols sẵn sàng phân phối token một cách thụ động cho người dùng, chúng ta cần phải hiểu tầm quan trọng chính của tính thanh khoản trong DeFi. Vì các ứng dụng phi tập trung hoàn toàn là mã nguồn mở, nên sự khác biệt của những ứng dụng này là cộng đồng và cung cấp thanh khoản. 

Một protocol muốn phát triển lâu dài không những chỉ tập trung vào logic kinh doanh, mà còn phải bootstrap Network effect. 

Network ở đây không chỉ đơn thuần là code, mà còn là sự chấp nhận, người dùng, hỗ trợ cộng đồng, giá trị được tạo ra và hơn thế nữa.

Chính vì lý do này mà các protocols quyết định sử dụng Yield farming như một phương tiện trực tiếp khuyến khích việc tạo ra thanh khoản với hy vọng rằng nó sẽ giúp người dùng có được trải nghiệm tốt, từ đó được nhiều người chấp nhận. 

Khi càng nhiều thanh khoản (cung) được cung cấp, ứng dụng đó càng thu hút được nhiều người dùng (cầu) - những người trả phí cho bên cung, sau đó lại thu hút nhiều người dùng hơn, dẫn đến một chu kỳ tăng trưởng hoàn hảo. 

Chu kỳ này được thiết kế để giúp một protocol dẫn đầu thị trường bằng cách liên tục hấp thu thanh khoản như một lỗ đen, vì người dùng và nhà cung cấp thanh khoản sẽ bị thu hút bởi ứng dụng có mức trượt giá thấp nhất và phần thưởng cao nhất.

Nghe có vẻ Yield farming rất tốt đúng không? Nhưng nó vẫn có mặt hạn chế: Yield farming thực tế có thể được dùng để hút thanh khoản từ các protocols khác và nếu đủ thanh khoản, Network effect cũng bị hút từ protocols cũ sang protocols mới. Cách này được xem là “Vampire mining”. 

Dù chưa biết liệu cách tiếp cận này có hiệu quả lâu dài không, nhưng nó cho thấy tầm quan trọng không chỉ của tính thanh khoản của một protocol mà còn là cách sử dụng Yield farming để tiến hành một cuộc chiến thanh khoản. 

Cuối cùng, Yield farming chỉ đơn giản là một công cụ có thể được sử dụng để đạt được các mục tiêu mà thôi.

Các token được tạo ra từ Yield farming khuyến khích người dùng cung cấp thanh khoản cho protocol. Ngoài ra, các token này cũng có thể cung cấp cho người dùng một phần phí mà ứng dụng tạo ra và khuyến khích người dùng tham gia quản trị protocol (VD: vote cho pool mới). 

Tuy nhiên, để việc quản lý các ứng dụng DeFi này thực sự được phi tập trung, token cần được phân phối trên nhiều người dùng độc lập. Đây là lúc mà tính năng phụ của Yield farming phát huy tác dụng.

Fair token distribution và tạo cộng đồng cho stakeholders

Vai trò của Yield farming dần được mở rộng hơn: giúp phân phối token một cách công bằng. 

Thay vì phân bổ các đợt lớn cho một số nhà đầu tư và vài người may mắn được chọn, token được phân phối cho cộng đồng dựa trên đóng góp của mỗi người dùng. Các token được phân phối cho phép cộng đồng sở hữu và thực hiện các thay đổi, bổ sung cho protocol khi cần thiết.

Các dự án sử dụng Yield farming để phân phối công bằng có thể đảm bảo rằng không chỉ việc cung cấp token được phân phối cho nhiều bên, mà còn trao trực tiếp cho người dùng cung cấp giá trị trong hệ sinh thái. 

Trên thực tế, điều này có thể tạo ra một cộng đồng cực kỳ mạnh mẽ gồm những người giữ token, những người được khuyến khích phát triển protocol và tăng giá trị của token. Từ đó tạo ra nhiều động lực giúp người dùng gắn bó và phát triển protocol trong thời gian dài.

Một ví dụ điển hình về điều này là YFI, native token của yEarn Finance - smart contract protocol được thiết kế để tự động hóa việc cung cấp thanh khoản nhưng vẫn có hiệu suất tốt nhất tại thời điểm cung cấp thanh khoản cho các ứng dụng DeFi. 

Vào 07/2020, yEarn đã phân phối 30,000 token YFI cho các nhà cung cấp thanh khoản cho nhiều pools trong vòng hai tuần trong khi Yield farming vẫn còn là khái niệm mơ hồ. Phần lớn YFI được farm bởi những cá nhân có hiểu biết sâu sắc về hệ sinh thái DeFi và từ đó đã nhóm lại với nhau để tạo thành cộng đồng YFI. 

Các token YFI này đã được deposit vào nhiều ứng dụng DeFi khác, cho thấy người dùng không chỉ nắm giữ mà còn tích cực sử dụng token của họ để tăng cường tính thanh khoản của hệ sinh thái yEarn.

Với việc ra mắt fair token launch, cộng đồng có thể hình thành một cách tự nhiên theo cách dân chủ hóa và tiếp tục phát triển hệ sinh thái dựa trên các thành viên có financial incentives trong tương lai của protocol. 

Trong khi Yield farming của yEarn tạo ra một lượng lớn thanh khoản cho yCRV, việc phân phối công bằng YFI có ảnh hưởng lớn đến thành công hiện tại và của dự án. 

Về bản chất, Yield Farming cho phép yEarn khởi động đồng thời hai thành phần rất quan trọng cho bất kỳ giao thức DeFi nào: phát triển Network effect của tính thanh khoản mở rộng do người dùng điều khiển và tạo ra một cộng đồng đam mê để thúc đẩy dự án phát triển.

Chainlink Powered Yield Farms

Để thúc đẩy việc cung cấp thanh khoản và phân phối công bằng token được hỗ trợ bởi Yield Farming, các smart contracts developers có thể tận dụng cơ sở hạ tầng bổ sung để cải thiện hơn nữa các mục tiêu này. 

Một trong những cơ sở hạ tầng như vậy là Chainlink và nguồn cấp dữ liệu giá được sử dụng rộng rãi, cung cấp bởi oracle phi tập trung. Nguồn cấp dữ liệu giá của Chainlink đã được sử dụng theo nhiều cách trong Yield farming, cùng với nhiều cơ hội mới chưa được khám phá.

Token Lockups 

Giao thức dựa trên Polkadot, Plasma, đang phân phối token cho các nhà cung cấp thanh khoản dựa trên 2 thứ: Giá trị của tài sản tại thời điểm reward và thời gian lock. 

Điều này khuyến khích người dùng cung cấp thanh khoản trong thời gian dài hạn.

Phần thưởng theo nhóm tỷ lệ

DeFi protocol StrongBlock đã tích hợp nguồn cấp dữ liệu giá Chainlink để tính toán tổng giá trị USD của các tài sản được staked trong multi-asset pool và phân phối phần thưởng theo tỷ lệ. 

Điều này cho phép StrongBlock tạo ra một lượng lớn các tài sản khác nhau. Với phần thưởng lớn hơn sẽ dành cho những người dùng cung cấp thanh khoản có giá trị hơn.

Phần thưởng tự động điều chỉnh 

Nguồn cấp dữ liệu giá của Chainlink cung cấp giá thị trường của token Yield farming on-chain. Điều này cho phép điều chỉnh số lượng token được mint theo giá thị trường của token, giúp ổn định lợi nhuận từ Yield farming.

Nguồn cấp dữ liệu giá cũng có thể được sử dụng bởi các dApps khác để nhanh chóng tạo ra các sản phẩm tài chính mới hỗ trợ token đang được farm. 

VD: Chainlink tung ra nguồn cấp dữ liệu giá YFI/ETH để hỗ trợ các sản phẩm phái sinh của Opium Protocol.

Kết luận

Yield Farming là một công cụ tài chính mới trong DeFi đã chứng minh hiệu quả trong việc khuyến khích thanh khoản và cho phép phân phối token một cách công bằng. 

Ngoài ra, stakeholders cũng được hưởng lợi rất nhiều, vì Yield Farming đã giảm mức trượt giá cho việc swap token trên nhiều ứng dụng DeFi và thúc đẩy sự phát triển của các cộng đồng đặc biệt mạnh mẽ.  Nó cũng cho phép vô số dự án phát triển nhanh chóng để giờ đây đang giữ lượng fund cực lớn của người dùng trong khoản thời gian rất ngắn.

Vẫn còn phải chờ xem Yield farming sẽ thay đổi và phát triển như thế nào trong tương lai, và liệu các hình thức hiện tại có được nâng cấp để hỗ trợ tăng trưởng dài hạn hay không. 

Tuy nhiên, điều chắc chắn là sự đổi mới bên trong DeFi sẽ không dừng lại, và Yield farming có khả năng tồn tại ngay cả khi không ở dạng như ngày nay. 

Khi DeFi tiếp tục phát triển, Chainlink sẽ tiếp tục trao quyền cho các nhà phát triển với cơ sở hạ tầng oracle phi tập trung mà họ cần để xây dựng các ứng dụng phi tập trung đáp ứng mọi trường hợp sử dụng mong muốn, bao gồm cả Yield farming.