Cách thức airdrop mới của các hệ sinh thái blockchain
Ý chính:
- Ecosystem Airdrop là việc các blockchain tuyển chọn dự án nổi bật và tổ chức airdrop token của những dự án này cho người dùng thông qua các chương trình airdrop.
- Những dự án tiên phong trong Ecosystem Airdrop là Optimism, Arbitrum, Manta Network, BNB Chain…
- Ecosystem Airdrop giúp dự án tiếp cận lượng người dùng lớn, tăng cường sự hợp tác giữa các dự án trong hệ sinh thái, tối đa hoá lợi ích cho người dùng.
- Dù vậy, Ecosystem Airdrop cản trở sự đa dạng trong hệ sinh thái, gây khó khăn cho các dự án mong muốn khác biệt hay phức tạp hoá trải nghiệm người dùng.
Ecosystem Airdrop trở thành tiêu chuẩn mới
Trước đây, các dự án crypto thường airdrop cho người dùng bằng chính token của mình. Điều này vừa giúp thu hút người dùng sử dụng dự án, vừa tăng tính thanh khoản của token.
Đến nay, cách thức này trở nên kém hiệu quả vì số lượng dự án tăng trưởng theo cấp số nhân, trong khi lượng người dùng hạn chế. Ngay cả số lượng blockchain được phát triển cũng tăng mạnh. Vào năm 2017, có 71 blockchain được phát triển, theo researchgate. Đến năm 2023, con số này là hơn 1,000 blockchain, theo Watcher Guru.
Đối mặt với thách thức này, các blockchain đã đứng ra tập hợp các dự án nổi bật và tổ chức các chương trình airdrop theo hệ sinh thái (ecosystem airdrops). Chiến lược này khuyến khích người dùng trải nghiệm nhiều dự án trong hệ sinh thái blockchain, đồng thời tăng cơ hội nhận airdrop.
Những dự án tham gia vào chương trình airdrop của hệ sinh thái blockchain được tuyển chọn kỹ lưỡng và cùng đóng góp tài sản vào chương trình airdrop cho người dùng. Những tài sản này có thể là token, điểm thưởng hoặc NFT của dự án.
Các chương trình airdrop theo hệ sinh thái lúc này được tung ra thị trường, khuyến khích người dùng tham gia để nhận airdrop dựa trên những tiêu chí đã được xác định trước.
Cơ chế này đảm bảo người dùng được nhận thưởng khi tham gia và gắn bó với hệ sinh thái, không phải chờ đợi một cách mơ hồ và cố gắng đoán những tiêu chí để được nhận airdrop như những dự án như zkSync, Scroll…
Những dự án tiên phong trong Ecosystem Airdrop
Optimism - Tái thiết lập tiêu chuẩn cho airdrop
Đầu năm 2022, Optimism tái thiết lập tiêu chuẩn cho airdrop, vạch ra những con đường mới trong việc áp dụng crypto khi airdrop cho người dùng dự án trên Optimism blockchain.
Cụ thể, người dùng sẽ được nhận airdrop nếu từng tương tác với các dự án trên Optimism trước tháng 6/2021 trong 4 tuần khác nhau, tham gia gửi phiếu bầu, là multi-signer, đóng góp cho Gitcoin hay sử dụng cầu nối sang Polygon, Arbitrum, Gnosis Chain và Solana.
Nếu thoả đồng thời từ 4-6 tiêu chí, người dùng còn nhận được mức airdrop khủng hàng chục ngàn USD, tính theo giá hiện tại của OP (khoảng 4 USD/OP).
Hành động này đã khơi mào cho cuộc chiến thu hút người dùng thông qua ecosystem airdrop trong thị trường crypto.
Arbitrum - Làm nóng cuộc chiến airdrop trên Layer 2
Đầu năm 2023, Arbitrum tiếp tục tham gia vào đường đua ecosystem airdrop khi ra mắt chương trình Enter The Odyssey.
Chương trình này yêu cầu người dùng trải nghiệm nhiều dự án khác nhau trong hệ sinh thái của Arbitrum, chẳng hạn như sử dụng cầu nối HOP, Celer, Composable Finance, Multichain Bridger… mua ETH thông qua Transak, Banxa, Boring DAO… hay thực hiện swap trên Varen, deBridge, Rango, Hashflow…
Người dùng sẽ được airdrop dựa trên số giao dịch thực hiện, số dự án đã tương tác cũng như khối lượng giao dịch. Lượng giao dịch càng nhiều, số token ARB được airdrop càng lớn.
Hơn 1 tỷ ARB token đã được Arbitrum airdrop cho người dùng, trị giá khoảng 2 tỷ USD ở thời giá hiện tại (khoảng 1.7 USD/ARB).
Manta Network - 1 hành động để nhận nhiều airdrop
Thay vì airdrop cho người dùng native token là MANTA giống như Optimism và Arbitrum, Manta Network phát triển một chương trình ecosystem airdrop và thưởng cho người dùng token của chính những dự án này.
Cụ thể, người dùng có thể sử dụng MANTA, STONE, wUSDM để tương tác với 11 dự án trong hệ sinh thái Manta và nhận thưởng từ 6 nguồn khác nhau: Yield từ ETH và USDC, Yield từ Eigen Layer, Yield từ StakeStone, Yield từ dự án mà người dùng sử dụng và Yield từ native token của chính dự án đó. Phần thưởng người dùng nhận được phụ thuộc vào cách tương tác và dự án mà họ tương tác.
Các dự án trong chương trình Renew Paradigm đều cam kết đóng góp ít nhất 3% tổng cung token của mình, một số còn cam kết đóng góp lên tới 45% tổng cung.
BNB Chain - Quyết không đứng ngoài cuộc
Sau khi chứng kiến sức nóng của xu hướng airdrop mới nổi này, ông lớn BNB Chain quyết định ra mắt chương trình Airdrop Alliance Program vào đầu tháng 3/2024.
Thông qua chương trình này, BNB Chain tuyển chọn nhiều dự án nổi bật chưa phát hành token để mang đến cho người dùng BNB Smart Chain và opBNB một loạt airdrop độc quyền. Tương tự như Manta Network, những dự án tham gia chương trình này cũng cam kết đóng góp token/ điểm thưởng/ vật phẩm trong dự án… để airdrop cho người dùng tham gia chương trình.
Hành động này được thực hiện nhằm thúc đẩy người dùng tham gia hệ sinh thái của BNb Chain, đồng thời phân phối phần thưởng cho họ. Các tiêu chí cụ thể đã được thiết lập để airdrop cho người dùng như số lượng giao dịch, số dư tài khoản, số ngày giao dịch…
Bên cạnh đó, các dự án tham gia chương trình Airdrop Alliance Program của BNB Chain còn tiếp tục tổ chức các chiến dịch airdrop khác thu hút người dùng đến với mình.
Và còn nhiều hệ sinh thái khác…
Sau sự thành công của trò chơi “Notcoin" trên Telegram với hơn 30 triệu người chơi, Open Network đang lên kế hoạch triển khai chương trình trị giá 115 triệu USD để thu hút người dùng và nhà phát triển. Chương trình dự kiến bao gồm những ứng dụng tương tự như Notcoin cho phép người dùng nhận token miễn phí thông qua cơ chế đào coin.
Các dự án restaking như EtherFi và Renzo cũng cho phép người dùng “cày" airdrop của cả dự án của mình lẫn dự án Eigen Layer.
Ưu điểm của Ecosystem Airdrop
Là một xu hướng mới, ecosystem airdrop mang lại nhiều lợi ích cho cả blockchain, các dự án trên blockchain đó cũng như người dùng.
Dưới góc độ dự án blockchain
Tổng hợp nguồn lực có sẵn
Ecosystem Airdrop giúp blockchain tích hợp nguồn lực có sẵn từ các dự án trong hệ sinh thái. Sức mạnh tổng hợp này có thể thúc đẩy tăng trưởng và thành công chung cho toàn bộ hệ sinh thái blockchain.
Tăng cường hợp tác và tương tác
Bằng cách tổng hợp các nguồn lực và cùng tổ chức các chương trình airdrop, ecosystem airdrop khuyến khích sự hợp tác giữa các dự án trong cùng một hệ sinh thái, thay vì cạnh tranh nhau. Điều này thúc đẩy cảm giác đoàn kết và hỗ trợ lẫn nhau trong cộng đồng blockchain.
Những chương trình này cũng tạo ra động lực để thu hút, giữ chân, kích thích hoạt động của người dùng trong toàn hệ sinh thái. Điều này có thể khiến người dùng giao dịch với blockchain thường xuyên hơn, giúp các số liệu, thống kê của các hệ sinh thái tăng và khiến blockchain đó kiếm được lợi nhuận nhiều hơn.
Phân phối hợp lý
Việc trả thưởng được thực hiện bằng token các dự án tham gia, giúp đơn giản hóa quy trình cho cả dự án và người dùng, đồng thời đảm bảo tính công bằng và hiệu quả trong việc phân bổ token.
Dưới góc độ dự án trên blockchain
Tăng mức độ nhận diện
Việc tham gia vào các chương trình ecosystem airdrop nâng cao đáng kể mức độ nhận diện của dự án trong cộng đồng blockchain. Bằng cách liên kết với các dự án khác trong hệ sinh thái, dự án cũng tiếp cận người dùng tiềm năng của toàn hệ sinh thái.
Hiệu quả về mặt chi phí
Các dự án trên blockchain có thể tiết kiệm chi phí hơn so với việc thực hiện các chiến dịch airdrop độc lập.
Dưới góc độ người dùng
Tối đa hoá lợi ích
Người dùng tham gia các chương trình airdrop có thể nhận token từ nhiều dự án cùng một lúc. Điều này giúp tối đa hóa phần thưởng người dùng có thể nhận khi so với việc tham gia vào các đợt airdrop của các riêng lẻ.
Dễ dàng trải nghiệm nhiều dự án
Ecosystem airdrop khuyến khích người dùng khám phá và trải nghiệm nhiều dự án và ứng dụng khác nhau trong hệ sinh thái blockchain. Bằng cách nhận token miễn phí, người dùng có nhiều khả năng dùng thử các dự án mới hơn.
Đa dạng hóa rủi ro
Tham gia vào các chương trình ecosystem airdrop cũng cho phép người dùng đa dạng hóa việc nắm giữ crypto trên nhiều dự án. Sự đa dạng hóa này không chỉ giảm thiểu rủi ro mà còn mang lại cơ hội cho người dùng được hưởng lợi từ sự thành công của các dự án khác nhau trong hệ sinh thái.
Nhược điểm của Ecosystem Airdrop
Cung cấp nhiều ưu điểm, Ecosystem Airdrop cũng mang lại nhiều nhược điểm cho hệ sinh thái, các dự án cũng như người dùng.
Dưới góc độ dự án blockchain
Không phải tất cả các dự án trong hệ sinh thái blockchain đều có cơ hội tham gia vào các chương trình airdrop chung. Việc lựa chọn các dự án nổi bật để tham gia vào các chương trình airdrop chung có thể vô tình dẫn đến việc tập trung hóa trong hệ sinh thái. Điều này có thể gây bất lợi cho các dự án nhỏ hơn hoặc mới hơn, thiếu tầm nhìn hoặc sự công nhận so với các dự án lâu đời hơn. Vô tình, điều này có thể cản trở sự đổi mới và đa dạng trong hệ sinh thái.
Dưới góc độ dự án trên blockchain
Việc tham gia vào các chương trình ecosystem airdrop của hệ sinh thái có thể làm loãng nhận diện thương hiệu, gây khó khăn cho dự án trong việc tạo sự khác biệt và nổi bật so với đối thủ cạnh tranh.
Ngoài ra, những dự án này cũng phụ thuộc vào thành công của hệ sinh thái blockchain. Nếu hệ sinh thái không đạt được mục tiêu hoặc gặp trở ngại, các dự án tham gia có thể không nhận được lợi ích mong đợi từ chương trình airdrop này.
Dưới góc độ người dùng
Mặc dù người dùng nhận được token từ nhiều dự án thông qua các chương trình ecosystem airdrop, nhưng không phải tất cả các dự án đều có chất lượng như nhau.
Việc quản lý, theo dõi token được airdrop từ nhiều dự án trên nhiều dự án khác nhau có thể gây khó khăn cho người dùng, đặc biệt là người mới. Ngoài ra, việc này cũng tạo ra môi trường thuận lợi cho những dự án scam gửi token scam vào ví người dùng, khiến họ có rủi ro bị hack ví, mất tài sản.
Đọc thêm Hành trình phát triển của airdrop/retroactive trong crypto.
Tổng kết
Nói tóm lại, ecosystem airdrop mang lại cả lợi ích lẫn thách thức cho hệ sinh thái blockchain và người dùng. Mặc dù thúc đẩy sự hợp tác, gắn kết và tăng trưởng đồng đều trong hệ sinh thái, chúng cũng gây lo ngại về việc tập trung hóa và tính phức tạp.
Bằng cách cho phép người dùng lựa chọn, biểu quyết những dự án có thể tham gia vào ecosystem airdrop, blockchain có thể mang lại tính phi tập trung cho những chương trình này. Họ cũng có thể tự động hoá quá trình phân phối token để giảm độ phức tạp trong trải nghiệm của người dùng.