Khi đầu tư theo quỹ VC không còn là chén thánh, cần lưu ý những gì?
Ý chính:
- Chỉ báo “quỹ (VC)” đang ngày càng bị nhà đầu tư hoài nghi.
- Các quỹ đầu tư có nhiều cách tạo ra lợi nhuận mà nhà đầu tư nhỏ lẻ khó tiếp cận.
- Hiểu việc đầu tư dưới góc độ quỹ giúp lý giải hành vi của họ và những tác động tới hành vi giá.
- Mặc dù sức ảnh hưởng không còn mạnh mẽ như trước, nhưng không thể phủ nhận những lợi ích mà quỹ đầu tư mang lại cho dự án.
- Cần có cách tiếp cận phù hợp hơn với thông tin từ VC trong việc đầu tư
Từ lâu, các quỹ đầu tư mạo hiểm (VC) đã được xem như một chỉ báo quan trọng để đánh giá tiềm năng của các dự án trong thị trường crypto. Những dự án huy động vốn từ các quỹ danh tiếng, đặc biệt là với số tiền lớn, thường dễ dàng thu hút sự quan tâm từ cộng đồng.
Tuy nhiên, dấu hiệu này ngày càng bị nhà đầu tư hoài nghi. Nhiều dự án được đánh giá cao về mặt công nghệ và được các quỹ lớn rót vốn, nhưng khi token ra mắt, giá lại liên tục sụt giảm. Điều này gây tâm lý thất vọng cho không ít nhà đầu tư, đặc biệt là những người coi trọng "backer" của dự án. Thuật ngữ “VC coins” dần mang tính châm biếm hơn là biểu tượng của những đồng coin chất lượng được các quỹ đầu tư quan tâm.
Vậy đâu là nguyên nhân khiến vai trò của các quỹ đầu tư suy giảm? Phần tiếp theo của bài viết sẽ cung cấp góc nhìn về VC và cách nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể tận dụng thông tin này để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả.
Hiểu rõ cách thức VC kiếm lợi nhuận trong thị trường crypto
Mục đích chính của các quỹ đầu tư cũng là LỢI NHUẬN. Dựa trên số lượng dự án và số tiền đã đầu tư theo thời gian, có thể thấy các quỹ cũng chịu ảnh hưởng lớn từ biến động thị trường. Nói cách khác, các quỹ đầu tư cũng có thể bị thua lỗ.
Về kết quả đầu tư, các quỹ cũng có điểm tương đồng nhất định với nhà đầu tư nhỏ lẻ. Tuy nhiên, họ thường có vị thế tốt hơn và có nhiều chiến lược tạo ra lợi nhuận, chứ không chỉ đơn thuần dựa vào sự tăng giá của token.
Về phương thức tham gia
Mua thấp bán cao
VC có nhiều cách tiếp cận trong việc đầu tư tài sản, thay vì mua token trên thị trường thứ cấp và nắm giữ, họ có thể tham gia sớm ở thị trường sơ cấp (primary market). Điều này giúp quỹ mua token với giá thấp, nhưng đi kèm rủi ro lớn hơn như thời gian chờ TGE, thời gian khóa token, biến động giá không như kỳ vọng, và các yếu tố khác như uy tín dự án.
Trên thực tế, một số quỹ tham gia rót vốn ở các vòng đầu chỉ nhằm bán lại cho các quỹ khác ở vòng sau, thu lợi nhuận trước khi token ra mắt. Điều này cũng được ủng hộ bởi dự án vì họ có thể gọi vốn ở mức định giá cao hơn giúp bán ít token hơn nhưng thu về nhiều vốn hơn.
Tình trạng FDV cao, nguồn cung ban đầu thấp là hệ quả của hành vi này, khi định giá liên tục bị đẩy lên, buộc dự án phải đưa ra một tokenomics thoả mãn được nhà đầu tư.
Định giá ban đầu cao thường dẫn đến sự suy giảm dài hạn. Việc gọi vốn nhiều vòng đem lại lợi nhuận cao cho nhà đầu tư ban đầu, trong khi tạo áp lực hòa vốn cho nhà đầu tư sau. Khi token được mở khóa, họ có xu hướng bán ra, gây áp lực lên giá. Tỷ lệ MC/FDV càng chênh lệch và FDV càng cao thì áp lực bán càng lớn.
Thay vì việc chỉ nhìn vào thương hiệu của các quỹ, chúng ta nên tìm hiểu rõ phong cách và xu hướng đầu tư của họ. Từ đó, đo lường tâm lý của nhóm nắm giữ token, định giá phù hợp và dự đoán hành vi giá trước khi đưa ra quyết định.
Nguồn thu từ phí quản lý quỹ
Lợi nhuận của quỹ không chỉ đến từ chênh lệch mua bán. Họ còn tính phí quản lý (trung bình 2%), phí hiệu suất (trung bình 20%) và các loại phí khác. Có một số quỹ tập trung vào việc thu hút dòng vốn để tính phí quản lý. Theo đó họ chỉ cần duy trì ROI đủ để giữ chân nhà đầu tư. Những quỹ này thường không bán token có thanh khoản thấp, mà giữ trong danh mục để tăng "tài sản quản lý và ROI" trên giấy, nhằm thu hút thêm vốn đầu tư.
Để hiểu rõ lý do đằng sau các hành động của quỹ, cần nắm bắt mục đích lợi nhuận thực sự của họ. Tại sao quỹ vẫn giữ token của dự án sau khi được mở khóa thay vì bán ra? Liệu điều đó có cho thấy họ muốn gắn bó lâu dài với dự án hay không?
Đầu tư vào bản thân công ty
Ví dụ về Uniswap, với khối lượng giao dịch lớn hàng đầu trong nhóm DEX. Vào cuối năm 2023, dự án đã bắt đầu tính một khoản phí cố định cho một số cặp token được giao dịch thông qua giao diện của họ (Webapp và Uniswap Wallet), khoản phí này riêng biệt với Uniswap Protocol Fee do DAO quản lý và được chuyển trực tiếp cho Uniswap Labs.
Từ đó bản thân Uniswap Labs nhận về hàng triệu USD mỗi tháng trong khi bản thân token UNI vẫn chưa thu hút giá trị. Lúc này những bên được hưởng lợi ích sẽ có xu hướng tập trung vào việc tăng thị phần Uniswap hơn là tăng giá token UNI.
Chưa có thông tin được kiểm chứng về việc các quỹ đầu tư vào Uniswap được hưởng lợi từ khoản tiền trên. Tuy nhiên đây là ví dụ điển hình về việc một bên có thể kiếm được lợi nhuận mà không thông qua việc token tăng giá. Rõ ràng, nếu nhà đầu tư không hiểu rõ mục tiêu của dự án, họ có thể đặt kỳ vọng sai lầm.
Để tránh tình trạng như vậy, nhà đầu tư cần hiểu rõ các yếu tố thu hút và thúc đẩy tăng trưởng trong thị trường - hay còn gọi là Pump Hook.
Đọc thêm: Pump Hook là gì? Tìm kiếm cơ hội tăng trưởng trong crypto.
Về khẩu vị đầu tư
Mỗi quỹ có khẩu vị đầu tư khác nhau, và chúng có đặc điểm riêng. Ví dụ về một số khẩu vị đầu tư:
- Quỹ tham gia sâu vào quá trình phát triển như Paradigm tham gia vào việc code sản phẩm Uniswap. Mức độ tham gia nhiều khả năng cao sẽ đi kèm những lợi ích xâu xa như ví dụ về việc chia doanh thu của Uniswap Labs ở trên. Lúc này mục tiêu lợi nhuận của quỹ có thể không tập trung vào việc tăng giá token.
- Quỹ tập trung vào một nhánh như Animoca tập trung vào mảng NFT và games. Khi theo dõi các quỹ như vậy, nhà đầu tư cần hiểu rõ tiềm năng của nhánh mà quỹ đầu tư.
- Quỹ phân bổ vốn rộng rãi, như Multicoin Capital, đầu tư vào rất nhiều dự án. Nhiều dự án trong số đó không mang lại ROI ấn tượng, thậm chí thua lỗ, nhưng có một số lại đem về ROI rất cao. Nhà đầu tư khó theo được quỹ trên vì không đủ nguồn vốn cũng như không thể tiếp cận thị trường sơ cấp của hầu hết dự án.
- Ngoài ra, còn nhiều kiểu khẩu vị đầu tư khác, mỗi loại có mức độ rủi ro và cách tiếp cận khác nhau.
Nhà đầu tư nhỏ lẻ thường theo dõi sát sau khi quỹ có một vài thương vụ thành công lớn. Tuy nhiên, đầu tư mù quáng mà không hiểu rõ chiến lược của quỹ có thể rất rủi ro. Một quỹ có thể thắng lớn trong một mùa nhưng lại không nổi bật ở mùa sau, điều này là hoàn toàn bình thường trong một thị trường biến động nhanh như crypto.
Nhìn từ góc độ của quỹ giúp ta hiểu rõ hơn về tác động của họ đối với thị trường. Mỗi quỹ đều có mục tiêu lợi nhuận, chiến lược và khẩu vị đầu tư riêng. Với nhiều phương thức tạo lợi nhuận mà nhà đầu tư cá nhân khó tiếp cận, câu hỏi đặt ra là: liệu các quỹ có còn là chỉ báo đáng để chúng ta dành thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng?
Quỹ đầu tư có còn là điểm cộng để đánh giá dự án?
Mặc dù sức ảnh hưởng của các quỹ đầu tư không còn mạnh mẽ như trước, nhưng không thể phủ nhận những lợi ích mà họ mang lại cho dự án. Một số lợi ích tiêu biểu bao gồm:
- Nguồn vốn: Cung cấp tài chính để dự án phát triển.
- Kiến thức ngành: Các quỹ danh tiếng thường sở hữu kiến thức mà phần lớn người dùng phổ thông không có, như cách phát triển sản phẩm, tokenomics, chiến lược ra mắt thị trường (list sàn, cung cấp thanh khoản, MM), luật pháp, và thông tin nội bộ. Đây là những kiến thức rất cần thiết nhưng khó tiếp cận nếu không có sự hướng dẫn từ người có kinh nghiệm.
- Mối quan hệ: Quỹ có mạng lưới quan hệ rộng và có thể giới thiệu đối tác phù hợp cho dự án.
- Danh tiếng: Dù không còn như trước, danh tiếng của quỹ đầu tư vẫn là một yếu tố quan trọng giúp dự án tạo lòng tin.
- Lợi thế ẩn: Ví dụ, các dự án được Binance Labs đầu tư thường có cơ hội cao để được niêm yết trên Binance – một việc hiện nay rất khó với chi phí đắt đỏ và quy trình phức tạp.
Đọc thêm: Những xu hướng đang được ươm mầm từ a16zcrypto và Binance Labs.
Khi thị trường phát triển, sự cạnh tranh giữa các quỹ ngày càng gay gắt. Những quỹ không thể mang lại nhiều lợi thế sẽ gặp khó khăn trong việc đầu tư vào các dự án tiềm năng với mức định giá hấp dẫn. Vì vậy, các dự án thu hút được nhiều quỹ danh tiếng sẽ có lợi thế lớn hơn, trở thành điểm cộng quan trọng để nhà đầu tư nhỏ lẻ cân nhắc khi đánh giá dự án.
Cách tận dụng thông tin từ VC trong việc đầu tư
Quỹ đầu tư tốt là điểm cộng nhưng sẽ cần nhiều hơn thế cho việc đầu tư. Một số cách để tận dụng thông tin từ VC cho việc đầu tư có thể kể tới:
1/ Tìm điểm hoà vốn của VC
Nhà đầu tư và các quỹ thường có tâm lý thoải mái khi chạm đến điểm hoà vốn. Nếu số token bán ra đã giúp họ hoà vốn hoặc có lãi so với khoản đầu tư ban đầu, họ có xu hướng giữ phần còn lại. Đối với những dự án có nền tảng công nghệ tốt và tích cực phát triển, khả năng này sẽ cao hơn.
Chúng ta khó có thể biết chính xác điểm hòa vốn của các quỹ đầu tư vì thông tin chi tiết thường không được công bố. Tuy nhiên, trong những trường hợp có thông tin, có thể ước lượng qua mức định giá ở các vòng gọi vốn ban đầu.
Khi giá token càng chạm gần mức định giá ban đầu, khả năng token của dự án tốt sẽ không còn chịu nhiều áp lực bán.
2/ Dùng VC làm bộ lọc dự án
Những VC hàng đầu có thể được xem là một bộ lọc chất lượng cho dự án. Để thu hút được các quỹ uy tín, dự án thường phải có sản phẩm tốt, đội ngũ kinh nghiệm hoặc sở hữu một lợi thế đặc biệt. Do đó, thông tin từ các VC có thể giúp ta thêm những dự án tiềm năng vào danh sách theo dõi.
Bên cạnh thông tin từ VC, nhà đầu tư cần kết hợp những thông tin khác như pump hook để đánh giá khả năng tăng trưởng và có cái nhìn toàn diện hơn.
Sự thay đổi trong cách tiếp cận của các quỹ đầu tư đã góp phần định hình bối cảnh thị trường crypto hiện tại. Mặc dù thông tin liên quan đến quỹ đầu tư vẫn là một yếu tố quan trọng để đánh giá dự án, nhưng hình thức và cách sử dụng chúng đã thay đổi. Nhà đầu tư nhỏ lẻ cần hiểu rõ tính chất thị trường và áp dụng thông tin từ VC một cách hợp lý để bảo toàn và gia tăng vị thế bản thân.