Pump Hook - Tìm kiếm cơ hội tăng trưởng trong crypto

Pump Hook là gì?

Pump Hook trong crypto là những yếu tố thu hút sự chú ý của cộng đồng. Khi những yếu tố này đủ mạnh, chúng có thể tạo ra bước ngoặt bùng nổ cho dự án.

Pump Hook có nhiều hình thái và thay đổi tùy theo nhận thức của cộng đồng tại từng thời điểm.

Ví dụ, trong chu kỳ 2017, chỉ cần có whitepaper là đủ để các dự án thu hút vốn đầu tư. Đến chu kỳ 2021, các dự án cần có sản phẩm thực tế, và hiện tại, yếu tố chất lượng sản phẩm là điều kiện tiên quyết.

Ở khung thời gian nhỏ hơn, mỗi giai đoạn lại có những xu hướng thu hút vốn đầu tư khác nhau. Chẳng hạn, chu kỳ 2017 nổi bật với ICO, trong khi chu kỳ 2021 là thời kỳ bùng nổ của DeFi, NFT, GameFi và đến chu kỳ 2024, các xu hướng như AI và Memecoin chiếm lĩnh thị trường.

Trong từng xu hướng nhỏ này, lại có những yếu tố nhận thức nhỏ hơn có thể thu hút sự chú ý. Ví dụ, trong làn sóng DeFi, các dự án DEX hay Launchpad đầu tiên trên mỗi hệ sinh thái dễ thu hút dòng tiền. Với Memecoin, meme động vật thường dễ gây sự chú ý hơn.

Hiểu về Pump Hook sẽ giúp chúng ta nắm bắt xu hướng phát triển chung của thị trường và nhận diện những dấu hiệu của sự tăng trưởng. Phần tiếp theo của bài viết sẽ phân tích các đặc điểm của Pump Hook trong thị trường crypto hiện nay và đưa ra những ví dụ cụ thể.

Đặc điểm Pump Hook trong thị trường crypto hiện tại

Bảng tổng hợp đặc điểm Pump Hook trong thị trường crypto hiện tại:

Pump Hook trong thị trường crypto hiện tại tập trung vào ba khía cạnh chính:

• Xu hướng
• Dự án
• Những yếu tố khác

Xu hướng

Crypto là thị trường nhạy cảm với xu hướng. Khi một xu hướng mới nổi lên và thu hút sự chú ý, nó thường kéo theo sự tăng trưởng của các token liên quan.

Xu hướng được chia thành hai loại:

Xu hướng ngoài thị trường crypto và xu hướng trong thị trường crypto.

1/ Xu hướng ngoài thị trường crypto là những xu hướng bắt đầu từ thị trường bên ngoài nhưng có tác động đến thị trường crypto như AI, bầu cử Mỹ, ETF…

Đặc điểm nổi bật của xu hướng này là các token thường tăng trưởng mà không phụ thuộc quá nhiều vào sự phát triển của chính dự án. Chỉ cần xu hướng đó vẫn thu hút sự quan tâm, các token có liên quan sẽ được hưởng lợi.

Ví dụ:

• Token AI tăng vọt cùng sự bùng nổ của ChatGPT.
• Token liên quan đến bầu cử tăng khi cuộc bầu cử Mỹ diễn ra.
• Bitcoin ETF đã thúc đẩy giá BTC tăng khi dòng vốn dương liên tục đổ vào.

Mức độ và thời gian phản ứng của token sẽ phụ thuộc vào bản chất của từng xu hướng. Những sự kiện có thời hạn rõ ràng, như bầu cử Mỹ, thường chỉ tạo ra xu hướng ngắn hạn trước khi sự kiện kết thúc. Trong khi đó, các xu hướng dài hạn như AI hoặc ETF có thể tạo ra nhiều đợt tăng trưởng.

2/ Xu hướng trong thị trường crypto như GameFi, DeFi, Memecoin... thường xuất phát từ các dự án đột phá, mang lại những yếu tố mới mẻ mà thị trường chưa từng có.

Thông thường, các dự án cần phải có sản phẩm thực sự tốt để thu hút dòng tiền. Tuy nhiên, khi thị trường dần trở nên sôi động và có ít ý tưởng hơn, chỉ cần một ý tưởng mới xuất hiện là có thể tạo ra hiệu ứng FOMO mạnh mẽ ngay cả khi sản phẩm còn rất sơ khai. Nếu xu hướng đó tiềm năng và có xuất hiện sản phẩm tốt, chúng có thể kích thích một làn sóng tăng trưởng mới.

Ví dụ: Axie đã phát triển sản phẩm trong nhiều năm trước khi thu hút dòng tiền vào giai đoạn 2021. Khi tăng trưởng, Axie ở thế một mình một ngựa trong thời gian dài do không có dự án tập trung cho xu hướng gamefi. Sau này những xu hướng như Ordinals xuất hiện thường có nhiều dự án cùng thông báo ra mắt và thu hút dòng tiền ngắn hạn. Sau một thời gian phát triển và có sản phẩm tốt, các dự án có yếu tố như vậy có thể kích thích xu hướng tăng trưởng mới.

Hiện nay, thị trường phát triển nhanh chóng đến mức ngay sau khi một ý tưởng mới xuất hiện, sẽ có đối thủ cạnh tranh ra đời chỉ trong thời gian ngắn. Cuộc chơi không còn chắc chắn dành cho người tiên phong nữa, như trong trường hợp của ERC404 và DN404.

Theo thời gian, nhận thức của cộng đồng cũng thay đổi theo từng bước chuyển dịch của xu hướng. Chẳng hạn, việc giá của các token có FDV cao nhưng nguồn cung thấp giảm liên tục đã khiến dòng tiền đổ sang meme coin. Top meme coin tăng trưởng mạnh khiến dòng tiền chuyển tiếp sang các meme coin nhỏ hơn, tạo đà cho sự phát triển của các bot giao dịch trên Telegram hay các anti rug launchpad như Pump.Fun.

Việc hiểu xu hướng giúp chúng ta đưa ra phản ứng hợp lý cũng như dự đoán được diễn biến phát triển của dự án và token liên quan. Phần tiếp theo sẽ đi sâu vào những đặc điểm của các dự án tạo nên xu hướng trong thị trường crypto.

Dự án

Các yếu tố có thể trở thành pump hook của một dự án bao gồm:

• Sản phẩm 
• Đội ngũ 
• Nền kinh tế 

Sản phẩm 

Trong một thị trường mà sản phẩm dễ dàng bị sao chép bởi tính chất mã nguồn mở, sự khác biệt chính là yếu tố tạo nên sự đột phá.

Bước ngoặt phát triển trong thị trường crypto thường đến từ các dự án tiên phong với sản phẩm đột phá. Để tìm hiểu chi tiết về sự khác biệt và các dự án nổi bật, bạn đọc có thể tham khảo thêm: Sự khác biệt cần thiết trong thị trường crtypto.

Đội ngũ 

Đội ngũ là Pump Hook quan trọng của bất kỳ dự án nào trong thị trường. Đội ngũ phát triển có kinh nghiệm là một lợi thế, nhưng điểm cộng thực sự là những đội ngũ tích cực phát triển và cập nhật thông tin bất chấp điều kiện thị trường.

Crypto là một thị trường biến đổi nhanh và phụ thuộc nhiều vào sự quan tâm của cộng đồng. Những dự án tạm ngừng hoạt động hoặc mất đi sự chú ý sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc lấy lại đà phát triển và theo kịp xu hướng mới.

Ngược lại, những dự án duy trì hoạt động sẽ nắm bắt thị trường tốt hơn và có sự chuẩn bị cần thiết. Nếu tận dụng được những lợi thế trên thì khi thị trường bùng nổ, các dự án này sẽ có nhiều phương thức để thúc đẩy sự tăng trưởng.

Backer

Backer từ lâu là yếu tố được sử dụng để đánh giá dự án trong thị trường crypto. Những dự án gọi vốn từ những backer danh tiếng, đặc biệt là gọi được số tiền lớn sẽ dễ dàng hơn trong việc thu hút sự chú ý từ cộng đồng.

Tuy nhiên sức nặng từ yếu tố backer hiện không được như xưa. Việc lấy lợi nhuận làm trọng tâm đã khiến các quỹ đầu tư (VC) tham gia nhiều vòng gọi vốn và đẩy định giá của dự án lên cao. Định giá lúc mới ra mắt cao khiến giá của token dự án suy giảm liên tục cho dù chúng đều được đánh giá tốt về mặt công nghệ và được các quỹ hàng đầu rót vốn với số tiền lớn.

Những trường hợp kể trên hay gần đây là sự việc Friend.tech từ bỏ dự án mặc dù được Paradigm đầu tư đã cho thấy Pump Hook liên quan đến backer đã không còn quá phù hợp với thị trường hiện tại.

Tuy nhiên backer tốt vẫn sẽ có những lợi thế nhất định và nhà đầu tư vẫn nên xem đây là một điểm cộng của dự án. Những lợi thế đó có thể là ý tưởng hay, sản phẩm chất lượng hoặc sở hữu những lợi thế ngoài lề như việc các dự án được Binance Labs đầu tư có cơ hội list Binance cao hơn.

Nền kinh tế 

Bên cạnh sản phẩm, mô hình kinh tế cũng đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng của dự án. Một số mô hình cho phép thu hút giá trị lớn trong thời gian ngắn, trong khi một số mô hình có thể tạo ra sự đột biến sau một thời gian dài không biến động.

Mỗi mô hình kinh tế đều có những điểm mạnh và hạn chế riêng. Người tham gia cần hiểu rõ tác động của từng mô hình và xác định được giai đoạn biến động giá của dự án. Đây là yếu tố then chốt để tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.

Ví dụ: Các dự án như Helium, StepN, Axie, Luna thu hút giá trị nhanh chóng nhưng sau đó đối mặt với sự suy giảm mạnh. Trong khi đó, những dự án tạo ra giá trị thực lớn như Uniswap có thể tăng trưởng nhanh chóng khi có tin tức về việc chia sẻ lợi nhuận cho token holder.

Bên cạnh đó, yếu tố về tokenomics cũng là yếu tố quan trọng để đánh giá khả năng tăng trưởng của token dự án. Hiểu ai đang là người nắm giữ nhiều token nhất, số token đang được phân bổ đồng đều hay chỉ còn số ít người nắm giữ và lí do cho điều đó là gì?

Những yếu tố khác

Một dự án thành công là sự kết hợp của nhiều yếu tố không chỉ riêng sản phẩm. Ngoài những yếu tố có thể đánh giá theo phương pháp cơ bản, còn có những yếu tố đòi hỏi sự quan sát và theo dõi kỹ lưỡng hơn.

Ví dụ, các dấu hiệu đảo chiều từ những dự án ít được chú ý nhưng có tiềm năng. Những dự án này có thể vừa trải qua thiệt hại lớn như Solana sau sự sụp đổ của FTX, hoặc có chỉ số liên tục suy giảm như Ethereum khi phí gas dưới 1 GWEI. Tuy nhiên, nếu dự án vẫn duy trì được hiệu ứng mạng lưới và tiếp tục phát triển, đó sẽ là những cái tên đáng chú ý.

Ngoài ra, còn có các cơ hội như:

• Những dự án đang bị đánh giá thấp nhưng có tiềm năng mang lại lợi nhuận lớn.
• Những sự kết nối như việc nhà sáng lập của một dự án đang phát triển hoặc ủng hộ một dự án khác. Ví dụ, hình ảnh chú ếch xanh của meme coin hàng đầu hiện tại PEPE được tạo ra bởi Darkfarm. Darkfarm hiện đang ủng hộ và phát triển thêm Book of Meme ($BOME), nhằm tạo ra một không gian lưu trữ meme.
• Diễn biến mới trong các hệ sinh thái phát triển ví dụ các dự án trên Solana bắt đầu chia thành các phe (như Jupiter x Meteora, Circuit Trading x Drift Protocol, Tensor x Backpack x Mad Lads…).
• Cách tiếp cận thị trường (go-to-market) như triển khai liquidity mining, chương trình điểm thưởng (Points Program), airdrop vào thời điểm thích hợp hoặc xây dựng quan hệ đối tác tốt với các dự án hàng đầu.

Đọc thêm: Cơ hội đầu tư từ những kẻ yếu thế trong Crypto.

Một số dự án có Pump Hook đáng chú ý hiện tại

Ethereum (ETH) và các token liên quan 

Hoạt động trên mạng lưới Ethereum gần đây khá trầm lắng, với mức phí gas nhiều thời điểm xuống dưới 1 gwei. Tuy nhiên, như đã phân tích trong bài viết về sự dịch chuyển xu hướng trong thị trường crypto, Ethereum có nhiều "pump hook" tiềm năng thu hút sự chú ý trong thời gian tới, như ETF Ethereum. Sự phát triển của các giải pháp layer 2, các xu hướng mới như restaking và sự trở lại của meme coin.

Ethereum vẫn cho thấy những tín hiệu tích cực về mặt nền tảng và khả năng thu hút dòng tiền. Nếu đồng coin có vốn hóa lớn thứ hai thị trường tăng trưởng, sẽ ảnh hưởng đáng kể đến thị trường, đặc biệt là các altcoin. Khi ETH tăng trưởng, các token liên quan như ETHW, các token layer 2, token trong mảng restaking, và meme coin hàng đầu hệ Ethereum sẽ dễ thu hút sự chú ý.

Đọc thêm: Sự phát triển của các L2s trên mạng lưới Ethereum.

Starknet (STRK) và cơ hội trong hệ sinh thái 

Ngoài những lợi ích mà token STRK nói riêng và các token layer 2 có thể đạt được nếu Ethereum tăng trưởng, Starknet còn có những điểm độc đáo so với các layer 2 hiện nay. zkVM của Starknet được tối ưu cho Rollup và đã có những cải thiện đáng kể về trải nghiệm người dùng trong thời gian qua. Người sáng lập Starknet, Eli Ben-Sasson, đã đặt ra các thuật ngữ toán học STARK, FRI, AIR, những công nghệ cốt lõi trong việc ứng dụng ZK để mở rộng Blockchain.

Giá token STRK cũng đang dần chạm tới định giá đầu tư của những vòng gọi vốn giữa. Nếu giá token chạm tới vùng này, khả năng token sẽ không còn chịu nhiều áp lực bán.

Hệ sinh thái Starknet hiện chưa thu hút được nhiều giá trị nhưng đang là cái nôi cho nhiều ý tưởng mới điển hình là Fully-on-chain game. Ngoài các tài sản liên quan đến những nhánh mới, những mảnh ghép quan trọng như Dex, Lending... của Starknet khả năng cũng sẽ được chú ý nếu Starknet tăng trưởng.

Meme coin hàng đầu 

Sự phát triển của Telegram trading bots cũng như các nền tảng anti rug launchpad cho meme coin như Pump.fun, Sunpump, Fourmeme là minh chứng cho việc dòng tiền từ top meme coin đã đổ sang những meme coin nhỏ hơn.

Với việc token dự án vẫn đang chịu áp lực bán lớn do FDV còn quá cao so với các vòng đầu tư ban đầu. Meme coin có thể tiếp tục tận dụng thời gian này để thu hút dòng tiền. Tuy nhiên với số lượng khổng lồ meme coin được tạo hàng ngày và tỷ lệ thua lỗ cao, thanh khoản cho các meme coin rủi ro lớn khả năng sẽ giảm dần. Sự chú ý theo đó sẽ tập trung vào những meme coin chất lượng với cộng đồng vững mạnh đã tồn tại lâu.

Một số dự án khác 

Ngoài UNI với "pump hook" là "Fee switch", còn một số dự án khác cũng đáng chú ý:

• Lido (LDO): Token LDO hiện chỉ có chức năng governance, tuy nhiên với thị phần lớn của stETH, LIDO đang tạo ra doanh thu rất lớn. Doanh thu đó được chia một phần cho Treasury của Lido và tài sản trong treasury cũng được đổi sang stETH để tạo thêm yield. Hiện tại Lido đang có doanh thu và một treasury lớn, đây có thể là pump hook tương tự “fee switch” của UNI.
• Apecoin (APE): APE là token của Yuga Labs. Mặc dù sự quan tâm đến NFT đã giảm, Yuga Labs vẫn sở hữu tài chính dồi dào và nắm bản quyền của nhiều bộ sưu tập NFT hàng đầu. Với dự án game Otherside đang dần hoàn thiện và ApeChain đang được phát triển, APE có thể thu hút sự chú ý trong tương lai.

"Pump Hook" trong thị trường crypto có nhiều hình thái và thay đổi tùy theo nhận thức của cộng đồng tại từng thời điểm. Những đặc điểm hiện tại có thể không còn đúng trong tương lai, do đó việc đánh giá "Pump Hook" cần dựa trên sự thay đổi, chứ không phải từ dữ liệu quá khứ.