Giải mã mô hình Lockdrop + LBA thông qua Astroport

Bài viết lược dịch về mô hình Lockdrop kết hợp với Liquidity Bootstrap Auction (LBA) của Delphi Digital áp dụng cho Astroport - một DEX trên Terra.

Khang Kỳ

Published Mar 29 2022

Updated Sep 24 2023

11 min read

Với việc các cách phân phối token hiện nay đang tồn tại một số nhược điểm như không phi tập trung, không có thanh khoản,... thì Delphi Digital - một quỹ đầu tư nổi tiếng với nhiều kinh nghiệm trong thiết kế tokenomics dự án, đã ra mắt một cách phân phối token mới, đó là Lockdrop + LBA (Liquidity Bootstrap Auction).

Thực trạng và nhược điểm của việc phân phối token

Hiện tại, trong Crypto đang có các cách phân phối token sau:

Phân phối cho người dùng thông qua những hành động trong quá khứ hoặc tương lai. Những hành động trong quá khứ là Airdrop; còn ở tương lai là cung cấp thanh khoản chẳng hạn.
Bán token: Cộng đồng có thể mua token thông qua các cơ chế như mua ở giá cố định, đấu giá, LBP,...

Nhưng những cách thức trên đều mang những nhược điểm nhất định. Dưới đây sẽ là phân tích điểm hạn chế của từng cách:

Phân phối cho người dùng thông qua hành động

Với Airdop, cộng đồng sẽ được thưởng token bởi vì đã trải nghiệm dự án từ trước. Nhưng Airdrop thực tế có ý nghĩa là thưởng cho những người tìm ra và thử dự án trong quá khứ, chứ không hề đảm bảo họ sẽ đồng hành cùng dự án trong tương lai. Thực tế, các Airdrop sau khi nhận đa phần đều bị xả.

Cách thứ hai là việc tương tác với dự án như cung cấp thanh khoản. Nhược điểm của việc này là:

Whales với số vốn lớn sẽ kiếm được phần lớn token, điều này không công bằng với nhà đầu tư nhỏ lẻ, dù một số thậm chí đóng góp rất nhiều.
Token trên thị trường ban đầu sẽ thấp, thiếu cơ chế Price Discovery (quá trình dò giá), thanh khoản thấp. Điều này làm cho những người muốn mua không thể mua lượng lớn, cũng như sau này phải chịu áp lực bán từ việc lạm phát.

Bán token

Bán token sẽ giải quyết được việc Price Discovery, tuy nhiên vẫn phải chịu một số nhược điểm:

Có thể chịu ảnh hưởng bởi luật pháp, bởi vì Public Sale có thể xem như bán chứng khoán chưa đăng ký.
Thanh khoản thấp, vì cần có một lượng vốn nhất định mới có được thanh khoản tốt. Mà dự án thì rất khó để có được số tiền này.
Chịu ảnh hưởng Front-run của Bot.

5 yếu tố tạo ra một mô hình phân phối token tốt

Cách phân phối: Dự án phải đưa token đến tay người dùng một cách công bằng nhất, không bị ảnh hưởng bởi Bot. Và quan trọng nhất là những người chơi ít tiền cũng có cơ hội nhận được token, nếu họ cam kết với dự án.
Price Discovery: Token phải được phân phối một cách phi tập trung, công bằng, cơ chế tìm ra giá hợp lý trước khi token được mở bán chính thức.
Số lượng token trên thị trường vừa đủ: Lượng token trên thị trường lúc đầu phải thỏa mãn được nhu cầu mua và bán để quá trình Price Discovery tìm ra giá hợp lý. Ít nhất nên trên 5% so với tổng cung.
Thanh khoản: Một khi đã có giá hợp lý, việc quan trọng tiếp theo của token là phải có lượng thanh khoản đủ sâu để giao dịch không bị Slippage (trượt giá) quá lớn.
Phi tập trung: Tính phi tập trung thể hiện ở việc Price Discovery và thanh khoản do nhu cầu thực tế của cộng đồng, không qua Venture Capital hay team dự án.

Giải pháp: Mô hình Lockdrop + LBA với Astroport

Delphi Digital đề xuất giải pháp giải quyết các vấn đề trên thông qua Lockdrop + LBA, bao gồm 2 giai đoạn:

Giai đoạn 1: Lockdrop

Lockdrop còn gọi là Distribution Phase, là một khoảng thời gian mà người dùng sẽ cam kết trước (khóa token). Sau khi kết thúc, họ sẽ được thông báo về số lượng token nhận lại dựa trên số tiền đã khóa và thời gian khóa. Token sẽ bị khóa cho đến khi kết thúc Giai đoạn 2.

Ý nghĩa:

Phân phối token đến tay người dùng dựa trên giá trị mà họ đóng góp cho dự án. Lockdrop khác với Airdrop ở chỗ thay vì tri ân hành động quá khứ, Lockdrop hướng đến sự cam kết trong tương lai, được biểu hiện ở chỗ số tiền bị khóa trong một thời gian dài.
Cách tính phân chia token sẽ dựa trên một số yếu tố như số lượng token được phân bổ cho tổng chương trình, hay mỗi Pool (đối với AMM). Ngoài ra, tỉ lệ LP của người dùng so với tổng LP, cần phải được hiệu chỉnh cùng với thời gian cung cấp thanh khoản, cũng là một yếu tố nằm trong công thức. Điều này sẽ chính xác hơn là việc chỉ xét (LP cá nhân/Tổng LP).

Giai đoạn 2: LBA

LBA (Liquidity Bootstrap Auction) còn gọi là Price Discovery Phase. Lúc này, những người tham gia Giai đoạn 1 có thể chọn cung cấp thanh khoản. Giả sử với dự án Astroport (ASTRO), người dùng có thể cung cấp ASTRO, hoặc cả ASTRO và UST trong Pool ASTRO - UST. Tỉ lệ cuối cùng của hai token sẽ quyết định giá ASTRO.

Với những người cung cấp thanh khoản, họ sẽ nhận được một phần token bonus, cũng như những quyền lợi của cung cấp thanh khoản thông thường. Ngoài ra, token khi cung cấp thanh khoản sẽ được mở khóa dần trong 3 tháng, điều này tránh việc rút thanh khoản đột ngột. Với những người không muốn cung cấp thanh ở Giai đoạn 2, họ sẽ nhận lại token.

Ý nghĩa:

Dò giá token, cũng như đảm bảo có lượng thanh khoản đủ sâu ban đầu ở mức giá đó.
Cách tính giá cụ thể như sau: Ví dụ với Astroport, với 100 ASTRO và 100 UST, giá ASTRO sẽ là $1. Nếu có thêm 100 UST gửi vào, giá ASTRO sẽ là $2.

Điểm đặc biệt trong việc thiết lập thời gian của mô hình Lockdrop + LBA

Mô hình Lockdrop + LBA của Delphi Digital không chỉ dừng ở việc phân phối token, mà còn ở cách thiết lập thời gian và điều kiện của cả hai Giai đoạn 1 và 2. Dưới đây là sơ lược về toàn cảnh đợt mở bán token của Astroport (thời gian sẽ đếm ngược từ ngày 14 về ngày 0 - ngày ASTRO Launch):

tóm tắt dòng thời gian phân phối token của astroprot — Tóm tắt dòng thời gian phân phối token của Astroprot

Giai đoạn 1:

Ngày 14 - ngày 10: Người dùng commit bằng cách khóa LP token của TerraSwap. Lúc này, ai muốn rút LP có thể rút 100%.
Ngày 9: Chỉ được rút LP 50%, phần còn lại vẫn sẽ được commit.
Ngày 8: LP được rút giảm dần từ 50% → 0% trong ngày.

Giai đoạn 2:

Ngày 7 - ngày 3: Những ai đã commit có thể khóa ASTRO hoặc ASTRO + UST trong Pool ASTRO - UST. Lúc này, ai muốn rút token thì chỉ có thể rút UST (100%), không thể rút ASTRO.
Ngày 2: Chỉ được rút 50% UST.
Ngày 1: UST được rút giảm dần từ 50% → 0% trong ngày.

Phân tích:

Trong 5 ngày đầu tiên của Giai đoạn 2 (ngày 7 - ngày 3), Astroport cho gửi UST không giới hạn, điều này khuyến khích người dùng gửi tối đa số tiền mà họ muốn gửi.

Trong 2 ngày cuối của Giai đoạn 2, việc cho phép rút UST là để người dùng tự quyết định giá ASTRO mà họ cảm thấy là xứng đáng.

Đặc biệt, việc rút UST trong 2 ngày cuối bị giới hạn ở 50% nhằm tránh khả năng Whales gửi một lượng lớn tiền để đẩy giá ASTRO, và đến những phút cuối thì đột ngột rút hết ra.

Trường hợp này đã từng xả ra với lúc đấu giá token của Mango Market. Điều này làm cho việc phân phối token và dò giá bị ảnh hưởng nặng. Việc giới hạn rút UST sẽ tránh được sự thao túng của Whales, cũng như khi rút UST ít, giá sẽ giảm dần cho đến khi kết thúc, làm cho việc dò giá cũng ổn định hơn.

Vì sao người dùng phải tham gia Giai đoạn 2: LBA?

Vậy lý do gì để người dùng tham gia Giai đoạn 2, khi việc cung cấp thanh khoản bị khóa trong 3 tháng? Ngoài ra, nếu muốn rút ra bán hoặc sau đó muốn cung cấp thanh khoản, chúng ta có thể tham gia khi Astroport chính thức ra mắt mà không bị bất kì ràng buộc nào.

Đó là Astroport sẽ có Incentives 1% ASTRO chia đều cho các bên cung cấp ASTRO và UST. Đây có thể xem như một phần bảo hiểm trong 3 tháng tới với những ai cầm ASTRO, hay phần thưởng cho người cung cấp UST.

Giả sử, có 25M ASTRO tham gia cung cấp thanh khoản cùng với 25M UST, lúc này, giá ASTRO là $1, và 1% ASTRO thưởng sẽ chia đều cho 2 bên (5M ASTRO mỗi bên). Nếu anh em có 1% ASTRO (250,000 ASTRO), thì sẽ nhận được 50,000 ASTRO.

Và sau khi Giai đoạn 2 kết thúc, ASTRO trên thị trường sẽ là 10% (số token dùng cho lockdrop) + 1% (Incentive cho Giai đoạn 2), là 11%.

Tổng kết

Sau khi đi qua tổng quan và phân tích mô hình Lockdrop và LBA của Delphi Digital áp dụng cho Astroport, chúng ta hãy quay lại xem cách thức này giải quyết những vấn đề được nêu trong bài như thế nào:

Phân phối: ASTRO đã được phân phối công bằng dựa trên số lượng đóng góp. Những người ít vốn có thể tăng thêm ASTRO thông qua việc cung cấp thanh khoản Giai đoạn 2.
Price Discovery: Giai đoạn 2 cho phép khám phá giá thông qua cơ chế đấu giá LP Shared cho phép người mua (người dùng góp UST với LP) và người bán (người dùng góp ASTRO với LP) kết hợp với nhau và xác định giá hợp lý cho ASTRO.
Số lượng token trên thị trường: Sẽ có 11% ASTRO trên thị trường sau khi kết thúc cả hai Giai đoạn.
Thanh khoản: Giai đoạn 2 sẽ giúp Pool ASTRO - UST có thanh khoản sâu, cũng như không bị rút LP ra đột ngột trong 3 tháng.
Phi tập trung: Tính phi tập trung ngoài việc thể hiện thông qua việc token bán thông qua commit, mà còn là việc token ở thị trường lúc đầu cao, dẫn đến quyền lực của team sẽ bị ảnh hưởng, và người dùng sẽ có quyền quản trị nhiều hơn.

Ở Astroport, Lockdrop và LBA được áp dụng chung, nhưng không có nghĩa là không thể sử dụng riêng biệt. Các dự án có thể tùy vào những tình huống cụ thể mà chọn ra một cách riêng lẻ để áp dụng.

Anh em nghĩ sao về mô hình phân phối token Lockdrop kết hợp với LBA của Delphi Digital? Liệu đây sẽ là xu hướng đưa token ra thị trường sắp tới của các dự án?

Anh em có thể tìm hiểu bài gốc tại đây.