Ethereum và những điểm sáng của thị trường crypto 2023
Vĩ mô và luật pháp
Cổ phiếu chưa thể bước vào xu hướng tăng mới trong bối cảnh thắt chặt tiền tệ
Trong năm 2022, FED đã thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt với tốc độ tăng lãi suất cao kỷ lục kể từ năm 1982. Tuy xu hướng tăng của lãi suất tiếp tục được FED duy trì nhưng tốc độ tăng trong năm 2023 lại giảm đáng kể.
Hoạt động thắt chặt tiền tệ đã khiến lạm phát hạ nhiệt thông qua tác động giảm tổng cầu. Tuy nhiên điều này lại gây ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp.
BlackRock dự báo tốc độ tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp thuộc S&P500 trong năm 2023 chỉ duy trì tại ~4% (giảm khoảng 2.5 lần so với dự báo dựa trên dữ liệu đầu năm 2022).
Tăng trưởng kinh tế giảm, thắt chặt tiền tệ và xu hướng lợi nhuận sụt giảm sẽ gây tác động tiêu cực tới giá tài sản ít nhất đến khoảng thời gian giữa năm 2023.
Do đó, cổ phiếu (đặc biệt là cổ phiếu các công ty tại Mỹ) sẽ chưa có khả năng bước vào chu kỳ tăng mới.
Crypto vẫn duy trì xu hướng đồng pha với cổ phiếu Mỹ
Crypto có biến động cùng chiều với cổ phiếu Mỹ trong giai đoạn 2020-2022.
Cụ thể, hệ số tương quan giữa S&P500 và Bitcoin đạt trên mốc 0.5 chiếm phần lớn trong biểu đồ phân phối.
Trong quá khứ, các giai đoạn hệ số tương quan sụt giảm xảy ra khi crypto xuất hiện các “trào lưu” lớn (như DeFi, GameFi, DeFi 2.0,…) giúp tăng thanh khoản.
Trong trường hợp thị trường crypto không có một sản phẩm mới để thúc đẩy thanh khoản, xu hướng biến động đồng pha với cổ phiếu Mỹ sẽ tiếp tục diễn ra. Kết hợp với dự phóng về cổ phiếu bên trên, crypto sẽ khó có khả năng bước vào chu kỳ tăng mới ít nhất đến thời điểm giữa năm 2023.
Khung pháp lý rõ ràng sẽ thúc đẩy nguồn vốn cho thị trường crypto
Nhà đầu tư (cá nhân và tổ chức) trong thị trường crypto đã gia tăng mức độ sử dụng đòn bẩy tài chính trong giai đoạn 2020-2022. Do đó việc thắt chặt tiền tệ gây ảnh hưởng tiêu cực tới nguồn vốn chảy vào thị trường (đặc biệt là từ các quỹ đầu tư - đơn vị sử dụng nhiều công cụ đòn bẩy).
Lãi suất gia tăng đã khiến nguồn vốn của quỹ đầu tư trở nên khan hiếm. Nhiều sự kiện sụp đổ dây chuyền như FTX, Terra, Celsius, DCG, … khiến các nhà lập pháp hành động mạnh tay kiểm soát thị trường crypto. Hoạt động gọi vốn từ đó cũng trở nên ít sôi động hơn.
Hiện tại, EU vẫn đang trong quá trình hoàn thiện quy định về tài sản crypto (Market in Crypto-assets Regulation - MiCA). Song song với EU, Mỹ cũng đang thực hiện nghiên cứu các quy định cụ thể hơn đối với crypto sau sự kiện FTX và hàng loạt hệ quả liên quan.
Một môi trường pháp lý rõ ràng sẽ thúc đẩy sự phát triển của crypto. Các nhà đầu tư sẽ được pháp luật bảo vệ phần nào. Từ đó, các khoản đầu tư được giảm thiểu rủi ro. Nguồn vốn từ các nhà đầu tư chuyên nghiệp đổ thêm vào thị trường. Các ứng dụng thực tiễn hơn của crypto cũng sẽ có môi trường để phát triển. Chúng góp phần phổ cập crypto rộng rãi hơn.
Nhiều khả năng, các chính phủ sẽ đưa ra thông báo chi tiết về những quy định kể trên trong nửa đầu năm 2023. Điều này tạo điều kiện để thị trường gọi vốn crypto có một điểm đảo chiều trong nửa cuối năm 2023.
Các điểm sáng cần theo dõi
Thị trường crypto hiện tại đã khác rất nhiều so với các chu kỳ trước. Những năm trước khi thị trường suy thoái, chỉ có số ít những nhà phát triển, người dùng tin tưởng và gắn bó với thị trường crypto. Hiện tại dù giá của nhiều tài sản giảm mạnh, nhưng việc phát triển vẫn đang diễn ra tích cực ở các hệ sinh thái với nhiều lĩnh vực được chú ý.
Tình hình vĩ mô bất ổn là khó khăn nhưng cũng là cơ hội. Bản thân nhà đầu tư có thêm thời gian để tìm hiểu về crypto và có thể tham gia với một vị thế tốt hơn. Những nhà phát triển có thêm nhiều thời gian phát triển sản phẩm trước khi đưa ra thị trường.
Theo đó để chuẩn bị tốt cho năm 2023 cũng như những năm tiếp theo, nhà đầu tư có thể để tâm tìm hiểu đến những điểm sáng hiện tại của ngành:
Ethereum (ETH) và các giải pháp layer 2
Trong những hệ sinh thái phát triển nổi bật nhất chắc chắn không thể bỏ qua Ethereum. Với hiệu ứng mạng lưới mạnh mẽ, Ethereum đang dần giải quyết các vấn đề của bản thân để trở thành hạ tầng cho nhiều đột phá mới.
Việc chuyển dịch sang cơ chế đồng thuận PoS và ứng dụng đề xuất EIP-1559 đã giúp Ethereum có một nền kinh tế bền vững hơn. Ở thời điểm hiện tại, ETH là token duy nhất giảm phát. Trong tương lai với sự phát triển của các giải pháp layer 2, tỷ lệ giảm phát có thể tăng lên nữa. Sự giảm nguồn cung của ETH trong ngắn hạn chưa rõ ràng nhưng trong trung và dài hạn, thị trường sẽ cảm nhận được sự khác biệt của ETH với những loại tài sản có tỉ lệ lạm phát cao hàng năm.
Với việc có những layer 2 đứng trong top 10 mạng lưới có giá trị tài sản khoá cao nhất như Arbitrum, Optimism, cũng như một lượng lớn layer 2 đang được phát triển. Ta có thể thấy layer 2 là giải pháp thực sự đáp ứng nhu cầu của người dùng cũng như có tiềm năng lớn.
Trong năm 2023 sẽ có nhiều layer 2 mới ra mắt, bao gồm những cái tên đã được công bố như Aztec, StarkNet, Polygon Zk, ZkEVM của ZkSync... và nhiều dự án khác đang âm thầm phát triển. Khả năng cao dòng tiền sẽ đổ dần về các layer 2 do chi phí rẻ, tốc độ xử lý nhanh và tiềm năng lợi nhuận cao.
Thị phần của layer 2 khó có thể có những bước nhảy vọt ngay nhưng với những lợi thế của mình, thị phần layer 2 sẽ tăng dần. Điều này khá giống với cách mà các layer 1 khởi động xu hướng tăng trưởng trong năm 2021.
Hệ sinh thái Ethereum đang ở một ví thế rất khó lay chuyển. Với hiệu ứng mạng lưới lớn mạnh, khả năng cao trọng tâm thị trường sẽ tiếp tục chuyển dịch tới đây. Những ứng dụng xoay quanh Ethereum cũng sẽ có lợi thế lớn hơn so với các hệ sinh thái khác điển hình như xu hướng liquid staking với các dự án như Lido, Rocket Pool,...
Các layer 1 khác
Ethereum đang thống trị mảng smart contract platforms và bỏ xa các đối thủ đứng sau. Tuy nhiên điều này không đồng nghĩa với việc các layer 1 khác không đáng chú ý. Năm 2022 chứng kiến sự ra đời của nhiều blockchain layer 1 mới như Sui Network, Aptos, Sei Network... và điều này hoàn toàn có thể tiếp tục trong năm 2023.
Nhưng khác với năm 2021 vốn là thời điểm vàng cho layer 1 vì các vấn đề về tính mở rộng của Ethereum vẫn chưa được giải quyết. Hiện tại các giải pháp layer 2 đã và đang phát triển mạnh mẽ, chưa kể tới các layer 1 xuất hiện từ trước cũng đang cải thiện hàng ngày như BNB chain, Solana,...
Những layer 1 mới sẽ phải có cho mình những điểm độc đáo nếu muốn tăng trưởng thị phần bền vững.
Xu hướng đa chuỗi và nhu cầu cho cross-chain
Xu hướng đa chuỗi (multi-chain) và nhu cầu cho việc chuyển giao giá trị từ chain này qua chain khác (cross-chain) sẽ tăng dần với số lượng layer 1 và layer 2 mới xuất hiện ngày càng nhiều, thêm vào đó là việc xây dựng blockchain riêng của các dự án. Việc kết nối giữa các chain và tối ưu trải nghiệm người dùng sẽ là bài toán không chỉ cho năm 2023 mà còn các năm tiếp theo.
NFT
NFT đã chứng minh là cánh cổng thu hút một lượng lớn người dùng đến với thị trường crypto. Ngay ở thời điểm hiện tại, NFT đã được sử dụng trong nhiều mặt như: việc làm phần thưởng khuyến khích thay thế cho token, sử dụng trong lĩnh vực mạng xã hội phi tập trung, bảo mật riêng tư, danh tính... Trong tương lai NFT sẽ được ứng dụng tiếp trong nhiều lĩnh vực khác nhau với những vai trò khác nhau.
Khác với năm 2021 khi hầu hết dòng tiền tập trung vào nhánh NFT ảnh đại diện (PFP NFT), NFT với những ứng dụng đột phá, thực tiễn hơn sẽ có nhiều cơ hội trong thời gian tới.
Các nhánh đáng chú ý khác
Ngoài các nhánh đầu tư kể trên, còn rất nhiều lĩnh vực tiềm năng đang được phát triển. Đây chính là tiền đề cho những con sóng tăng trưởng tiếp theo trong tương lai. Những lĩnh vực nổi bật có thể kể đến:
GameFi: GameFi là cánh cổng giúp người dùng tới với crypto một cách dễ dàng. Tuy nhiên, để phát triển một tựa game hay cần rất nhiều nguồn lực và thời gian. Do đó ta khó có thể thấy một làn sóng game thực sự thu hút người chơi trong tương lai gần. Tuy nhiên, hiện tại đã có nhiều tựa game nổi bật được phát triển trong một thời gian dài như Axie Land, Illuvium, Aurory... những tựa game với chất lượng cao chính là những thành tố đầu tiên để người chơi quay lại mảng GameFi.
Riêng tư (Privacy): Blockchain với tính mở và minh bạch chính là đột phá lớn trong công nghệ. Nhưng việc ai cũng có thể theo dõi lịch sử giao dịch on-chain đã tạo không ít khó khăn cho nhiều người. Các blockchain với yếu tố riêng tư như Zcash hay Monero ra đời để giải quyết vấn đề trên. Nhưng điểm yếu của chúng là không được ứng dụng rộng rãi. Việc các giải pháp riêng tư mới hỗ trợ smart contract ra đời như Aztec Network, có thể là cánh cửa cho nhiều ứng dụng mới của riêng tư được mở ra.
Mạng xã hội phi tập trung: Sự phát triển của hệ sinh thái Lens gần đây cũng như những ứng dụng mạng xã hội phi tập trung khác như Farcaster đã thu hút một lượng người không nhỏ tham gia. Tuy còn cần nhiều sự cải tiến nhưng ta có thể thấy những tính năng tuyệt vời mà blockchain có thể mang lại khi ứng dụng vào mạng xã hội như tính năng donate có trong hệ sinh thái Lens.
Tổ chức tự trị phi tập trung (DAO): DAO là một thành tố cần có để hướng tới sự phi tập trung. Tuy nhiên DAO hiện tại bị giới hạn do thiếu công cụ để tổ chức và vận hành DAO một cách hợp lý. Trong tương lai khi các bộ công cụ phát triển, ta sẽ thấy nhiều DAO vận hành hiệu quả hơn giúp tối ưu sức mạnh của số đông.
Xem thêm Đây là những gì thế giới crypto sẽ phải đối mặt trong năm 2023.