Permissioned blockchain là gì? Ứng dụng của Blockchain Permissioned

Permissioned Blockchain là gì?

Permissioned blockchain (hay còn gọi là blockchain có cấp phép) là loại blockchain mà quyền truy cập và tham gia vào mạng lưới được kiểm soát chặt chẽ bởi một thực thể trung tâm hoặc một nhóm thực thể. Người tham gia cần được cấp phép để có thể thực hiện các hoạt động như giao dịch và xác thực.

Những blockchain này thường được sử dụng trong các tổ chức hoặc doanh nghiệp, nơi mà quyền truy cập và quyền hạn được kiểm soát chặt chẽ.

Permissioned blockchain bao gồm: 

• Consortium blockchain (hay blockchain liên hợp): loại blockchain mà quyền kiểm soát và vận hành được chia sẻ giữa một nhóm các tổ chức đáng tin cậy.
• Private blockchain: loại blockchain mà quyền truy cập và vận hành hoàn toàn thuộc về một tổ chức duy nhất.

Ưu và nhược điểm của Permissioned Blockchain

Ưu điểm

• Kiểm soát truy cập tập trung: Các quyết định được thực hiện bởi các chủ sở hữu của mạng lưới thông qua một cấp độ trung tâm được xác định trước. Giúp đảm bảo rằng các quyết định quan trọng được đưa ra bởi những người có thẩm quyền, giảm thiểu sự can thiệp từ các bên không liên quan.
• Bảo mật và riêng tư: Permissioned blockchain cung cấp cho tổ chức điều hành quyền kiểm soát chi tiết về quyền hạn, truy cập dữ liệu và phạm vi vai trò của người dùng. Chỉ những người dùng được cấp phép mới có thể truy cập và thao tác dữ liệu, tăng cường tính bảo mật và bảo vệ thông tin nhạy cảm.
• Quản lý tập trung một phần (Semi-Centralization): Một hoặc nhiều thực thể kiểm soát việc thêm người dùng mới, xác thực giao dịch và duy trì mạng lưới. Quyền quản lý có thể được phân chia giữa các tổ chức thành viên (trong trường hợp consortium blockchain), nhưng vẫn dưới sự giám sát của một nhóm trung tâm.
• Có khả năng đáp ứng các yêu cầu pháp lý: Với quyền kiểm soát chặt chẽ và quản lý quyền truy cập, permissioned blockchain có thể có thể đáp ứng các yêu cầu pháp lý và tuân thủ các quy định như KYC, AML và các quy định khác liên quan đến bảo mật và quyền riêng tư.

Nhược điểm

• Quyết định tập trung: Các quyết định được thực hiện bởi các chủ sở hữu của mạng lưới thông qua một cấp độ trung tâm được xác định trước. Điều này có thể dẫn đến sự mất cân bằng quyền lực trong quá trình ra quyết định.
• Thiếu tính minh bạch: Minh bạch là tùy chọn và không bắt buộc, hầu hết các mạng lưới blockchain có cấp phép được thiết kế để không minh bạch nhằm mục đích bảo mật.
• Phụ thuộc vào tổ chức điều hành: Permissioned blockchain phụ thuộc vào tổ chức điều hành để duy trì và quản lý mạng lưới. Nếu tổ chức điều hành gặp sự cố hoặc có hành vi sai trái, toàn bộ mạng lưới có thể bị ảnh hưởng.

Ứng dụng của Permissioned Blockchain

Hầu hết ứng dụng của loại hình blockchain cấp phép cũng khá giống với blockchain không cấp phép. Tuy nhiên, với đặc điểm phải cấp phép mới được truy cập vào mạng, permissioned blockchain có phạm vi ứng dụng hẹp hơn.

Việc sử dụng permissioned blockchain cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên nhu cầu và mục tiêu cụ thể của từng tổ chức.

• Tài chính: Các tổ chức tài chính sử dụng để đảm bảo tính bảo mật và tuân thủ quy định, giúp thực hiện các giao dịch tài chính an toàn.
• Chính phủ: Quản lý dữ liệu công dân và dịch vụ công, đảm bảo tính minh bạch và an toàn thông tin.

Ví dụ:

• Ripple: Sử dụng cho các giao dịch tài chính xuyên biên giới, giúp tăng tốc độ và giảm chi phí giao dịch.
• Hyperledger Fabric: Một dự án của Linux Foundation, tập trung vào giải pháp blockchain riêng tư cho doanh nghiệp.

Nhiều doanh nghiệp yêu cầu các đặc tính hiệu suất mà công nghệ blockchain không cấp phép hiện tại không thể đáp ứng do hạn chế về hiệu quả và khả năng mở rộng. 

Thêm vào đó, khi blockchain có cấp phép thay thế các mạng lưới tập trung an toàn hiện có, việc xác định danh tính người tham gia là cần thiết. Điều này đặc biệt quan trọng trong các giao dịch tài chính, nơi các quy định về KYC, AML và nguồn gốc chuỗi cung ứng phải được tuân thủ.

Phân biệt Permissioned và Permissionless Blockchain

Permissioned blockchain và permissionless blockchain là hai loại blockchain có nhiều điểm khác biệt quan trọng. Tham khảo thêm tại bảng sau:

Nhìn chung, permissioned blockchain phù hợp cho các ứng dụng doanh nghiệp yêu cầu kiểm soát chặt chẽ, bảo mật cao và hiệu suất giao dịch nhanh. Tuy nhiên, nó có tính tập trung.

Còn permissionless blockchain phù hợp cho các ứng dụng công khai và phi tập trung, với tính minh bạch và ẩn danh cao, nhưng tốc độ giao dịch có thể chậm hơn và khó kiểm soát hơn.

Đọc thêm: Permissionless blockchain là gì?