Nhà sáng lập EVG: ‘Muốn thành founder web3 thành công, đôi khi bạn cần một chút trơ trẽn’

“Tôi không sở hữu Bitcoin nào 'mine' được từ sớm, cũng không xuất thân kỹ sư như nhiều nhà sáng lập trong không gian này. Tôi có thứ khác: kinh nghiệm xây dựng và đưa sản phẩm ra thị trường”, Allen Ng nói.

Từng là partner của hãng đầu tư AID Partner, Allen đã dẫn dắt nhiều công ty trở thành kỳ lân, IPO (phát hành chứng khoán lần đầu ra công chúng) hay được mua lại với số tiền hàng chục triệu USD. Ông cũng đồng sáng lập một số dự án web2 và giữ vai trò cố vấn cho các dự án web3 tiếng tăm như Dapper Labs, Animoca Brands.

“Thời điểm 2016-2017, tôi làm việc cho các quỹ tư nhân lớn và không đời nào họ để tôi đầu tư vào blockchain, nhưng tôi đã thuyết phục họ”, Allen nói. “Cái này dẫn đến cái kia kéo theo sự ra đời của EVG - cơ hội để tôi xây dựng ‘Tencent của web3’”.

Đọc thêm: Đồng sáng lập Blum: 'Nếu Telegram mini-app của bạn có ít hơn 1 triệu người dùng, bạn đang làm sai'

- Ông hứng thú với khía cạnh nào nhất trong web3?

Allen Ng: Tôi thấy web3 thú vị ở chỗ nó giới thiệu một cơ chế kinh tế mới. Nó có thể vừa là thị trường sơ cấp vừa là thị trường thứ cấp.

Dự án bước vào vòng series B đã có thể trở thành “công ty đại chúng”. Bạn có token niêm yết trên sàn giao dịch, nhận phản hồi trực tiếp từ thị trường và cạnh tranh với các công ty khác ngay lập tức. Trong khi đó, ở web2, bạn có thể phải chờ đến 14 năm để IPO, phải huy động nhiều vòng vốn mới lên được Nasdaq.

Nhiều người nói sản phẩm web3 thất bại nhiều quá, ở web2 tỷ lệ này đâu có cao như vậy. Tôi nghĩ chỉ trích này không công tâm, 14 năm để có thể IPO ở web2, bạn nghĩ sao?

- Cụ thể, ông cho rằng đâu là điểm khác biệt giữa sản phẩm web3 và web2?

Allen Ng: Trong quá trình xây dựng EVG với bạn bè trong một căn hộ, tôi nhận ra thành công của mình trong web2 với tư cách nhà đầu tư chẳng mấy hữu ích ở web3.

Để xây dựng sản phẩm, tôi cần học bằng cách thực chiến, nhưng làm sao để không tốn tiền. Tôi nghĩ ra cách đó là làm việc mình giỏi nhất: đầu tư vào các dự án lớn, làm cố vấn cấp cao cho họ và giúp đưa sản phẩm ra thị trường.

Trong quá trình này tôi thấy sản phẩm web2 và web3 rất khác nhau. Các công ty truyền thống chủ yếu phụ thuộc vào quảng cáo Facebook và Google để quảng bá sản phẩm.

Có thể nói, 80% động cơ tăng trưởng của bạn là huy động tiền từ quỹ đầu tư (VC), chi quảng cáo thật nặng tay, tính toán giá trị vòng đời khách hàng (LTV), tỷ lệ chuyển đổi và giữ chân khách hàng. Tóm lại, mọi thứ có thể được mô hình hóa và định lượng dễ dàng.

Web3 đòi hỏi nhiều thời gian và nỗ lực hơn. Nếu ở Mỹ, bạn không thể chỉ click chuột là có thể giới thiệu sản phẩm tức thời đến châu Á. Để hiểu toàn bộ bối cảnh, bạn phải làm việc với các nhóm khác nhau ở nơi đó: cộng đồng, media, nhà xây dựng.

Ngoài ra, trong web2, mọi thứ chủ yếu quy về bản thân bạn và công ty bạn. Bạn nghĩ về doanh thu, lợi nhuận ròng hàng năm, giá trị vòng gọi vốn tiếp theo.

Trong khi ở web3, mối quan tâm của bạn rộng hơn. Bạn nghĩ về cách gọi vốn, thiết kế tokenomics, niêm yết token lên sàn giao dịch, xây dựng cộng đồng, phát triển chương trình airdrop cho người dùng, biện pháp khuyến khích cho nhà phát triển.

Nhiều khi chúng không chỉ là giá trị vật chất mà còn là sự thoả mãn về cảm xúc. Chẳng hạn người dùng dự án ban đầu được thưởng NFT phiên bản giới hạn và họ cảm thấy hài lòng. Trong web3, bạn không thể chỉ nghĩ đến bản thân mình.

- Điều này đồng nghĩa nhà sáng lập trong web3 phải sở hữu nhiều kỹ năng hơn?

Allen Ng: Tôi cho rằng nhà sáng lập web3 phải hội tụ cả ba yếu tố: biết cách xây dựng sản phẩm, quảng bá sản phẩm ra thị trường và hiểu về thị trường vốn. Thiếu một trong những mảnh này bạn khó lòng thành công.

Nhà sáng lập web3 phải hội tụ cả ba yếu tố: biết cách xây dựng sản phẩm, quảng bá sản phẩm ra thị trường và hiểu về thị trường vốn

Bạn có sản phẩm tuyệt vời, gọi được nhiều vốn nhưng không cách chi đưa sản phẩm ra thị trường, bạn thua. Bạn huy động vốn lớn, biết cách marketing nhưng sản phẩm không chất lượng, thì dẫu dự án có vốn hoá thị trường cao, bạn cũng không có kênh thu hút, chuyển đổi và giữ chân người dùng. Họ chỉ đến lúc đầu vì các biện pháp khuyến khích và sau đó rời đi ngay lập tức. Đây là một thế cân bằng mong manh.

Ngoài ra, bạn cần cả may mắn nữa. Ví dụ năm 2022 có rất nhiều sự kiện “thiên nga đen” làm ảnh hưởng toàn ngành, nhiều khi đây không phải lỗi của bạn nhưng dự án của bạn vẫn bị thiệt hại nặng nề.

- Ông học được những bài học nào trong tư cách nhà sáng lập web3?

Allen Ng: Tôi cho rằng đó là khả năng liên tục thay đổi và thích nghi. Với những người làm trong lĩnh vực đầu tư mạo hiểm như chúng tôi, đặc biệt chuyên mảng cơ sở hạ tầng, việc mắc lỗi và mắc lỗi lớn gần như không thể tránh khỏi. Lý do là vì trong web3, mọi thứ vận động nhanh quá, bạn phải thay đổi khi công nghệ thay đổi.

Ví dụ, vào năm 2022, ví web3 không quá phổ biến, nhưng năm ngoái có một cơn sốt ví và giờ đây nó trở thành tiêu chuẩn mới của ngành. Điều này kéo theo một loạt chuyển biến trong trải nghiệm người dùng, đòi hỏi bạn phải điều chỉnh để sống sót.

Do đó, chúng tôi nhìn mọi thứ dưới dạng một quá trình tích lũy kinh nghiệm dựa trên việc thử-sai.

Một điều khác tôi học được là đừng cố xây dựng sản phẩm bạn cho rằng sở hữu mô hình kinh doanh tối ưu hay "hot” nhất hiện tại. Bạn chắc chắn thất bại. Hãy xây dựng thứ bạn làm giỏi nhất và bạn sẽ có khả năng chịu đựng lâu hơn bất kỳ ai khác, do đó khả năng thành công cũng cao hơn.

Chẳng hạn EVG có sản phẩm thuộc mảng SocialFi, GameFi bởi đội ngũ chúng tôi sở hữu chuyên môn về mảng cơ sở hạ tầng người tiêu dùng. Chúng tôi hiểu hành vi và khẩu vị khách hàng để có thể thành công đưa sản phẩm ra thị trường.

Tuy nhiên, nếu chúng tôi muốn ra mắt nền tảng giao dịch thì lại là chuyện khác, dẫu sản phẩm này có thể sở hữu mô hình kinh doanh tốt hơn. Bản thân tôi không phải trader, nếu bạn hỏi tôi giá token nào đó, tôi không biết vì tôi mở chart mỗi tháng một lần. Như thế làm sao hiểu tâm lý người dùng để xây dựng sản phẩm phù hợp?

- Ông nghĩ đâu là lý do khiến châu Á cởi mở và sẵn sàng hơn trong việc sử dụng crypto so với phương Tây, chẳng hạn Mỹ?

Allen Ng: Tôi cảm giác rằng đối với người Mỹ, crypto là một thứ có thì cũng tốt thôi. Trong khi đó, đối với phần lớn các nước châu Á, với những giới hạn nhất định về tự do kinh tế và tự do ngôn luận, crypto không chỉ là một bản nâng cấp nhỏ nhặt.

Chẳng hạn Việt Nam các bạn với một thị trường chứng khoán không quá năng động, tôi cho rằng crypto giống như giải pháp thay thế, một loại tài sản mới.

Ở phương diện rộng hơn, tinh thần tự do, phi tập trung của crypto lôi cuốn phần nổi loạn bên trong mỗi người châu Á chúng ta.

- Chứ không phải lý do là người châu Á ưa đầu cơ và thích đánh cược hơn, như nhiều người đã nhận định?

Allen Ng: Thật sự tôi rất bực mình mỗi khi nghe ai đó nói người châu Á ưa đầu cơ, đánh cược. Chúng ta hãy thôi giả vờ là người Mỹ không như vậy đi.

Nhìn Las Vegas của họ xem, nhìn thị trường chứng khoán đầy tính đầu cơ của họ xem, nhìn trên X đầy rẫy KOL người Mỹ dự đoán giá token xem. Ngoài ra, nói tôi nghe có dự án crypto phương Tây nào không sử dụng cơ chế khuyến khích để thu hút người dùng ban đầu?

Như đã nói ở trên, crypto là cơ hội mới cho châu Á và tôi nghĩ chúng ta đón nhận nó với cường độ mãnh liệt hơn các khu vực khác.

- Nhưng không thể phủ nhận đầu cơ là một phần văn hoá crypto, đặc biệt ở nhiều cộng đồng châu Á, chẳng hạn Việt Nam?

Allen Ng: Tôi không thấy gì sai trái với chuyện đó. Muốn kiếm tiền thì có gì sai? Bao nhiêu người đầu tư vào Tesla, Nvida thực sự hiểu chúng là gì, phần nhiều họ chỉ là trader.

Cũng giống như trong crypto, 80% người dùng đến với dự án sẽ trở thành trader, 20% còn lại mới thực sự hiểu, yêu công nghệ và gắn bó với dự án. Nhưng 20% đó mới quan trọng.

Tôi muốn kể ví dụ như thế này. Ông nội tôi đến Hồng Kông vào những năm 1960 và làm phu khuân vác ở bến tàu. Tại đây, cứ mỗi chủ nhật ông lại đến nhà thờ.

Đây là ngạc nhiên lớn vì ông là người Trung Quốc truyền thống, một Phật tử tin vào Đạo giáo. Khi được hỏi, ông trả lời rằng nhà thờ phát thức ăn miễn phí và ông rủ rê nhiều bạn bè khác cùng đi lễ.

Sau một thời gian, họ nhận ra nhà thờ thật đẹp, mọi người nắm tay nhau hát, cầu nguyện, chơi cầu lông cùng nhau. Nhà thờ dạy họ viết tên mình bằng tiếng Anh, bạn còn có thể gặp vợ/chồng tương lai ở đó.

Như thế, cứ 5 người đến nhà thờ vì đồ ăn miễn phí, 1 người cải đạo trở thành tín đồ thực thụ. Và những người đó quyên tiền ngược lại để thu hút nhiều người đến hơn.

Nghe rất giống thiết kế tokenomics trong crypto đúng không? Tôi nhìn token và các biện pháp khuyến khích giống như cái phễu thu hút người dùng.

Mấu chốt nằm ở việc bạn có sản phẩm đủ tốt để giữ chân 1-2 trong 5 người đến với bạn vì tò mò hay đầu cơ. Chỉ là trong chu kỳ vừa rồi, có rất nhiều sản phẩm không chất lượng; nếu nói về khó chịu, thì điều này làm tôi khó chịu, chứ không phải đầu cơ.

- Ông có nhận xét gì về các nhà xây dựng ở châu Á?

Allen Ng: Tôi nghĩ các nhà xây dựng châu Á nên học thêm về cách kể chuyện (storytelling). Bản tính người châu Á thường khiêm nhường nhút nhát, bởi văn hoá của chúng ta đề cao tính hài hoà.

Trong lớp học nếu bạn bày tỏ quan điểm khác biệt, mọi người sẽ nhìn bạn dị nghị. Nếu tôi nói điều gì mà bạn nghĩ rất ngu, bạn không nói toẹt ra như vậy mà sẽ gật đầu bảo: ‘Tôi đồng ý với anh’. Đó là cách chúng ta duy trì không khí hoà hợp.

Nhưng các nhà xây dựng phương Tây, họ không ngại thể hiện con người thật. Họ rất giỏi đưa ra tầm nhìn, đôi khi nghe có vẻ điên, nhưng điều đó thu hút những người cùng chí hướng.

Một điều nữa là nhiều nhà xây dựng châu Á ngại nói tiếng Anh vì sợ bị đánh giá. Nhưng nhìn sang Silicon Valley mà xem, ở đó có vô vàn kỹ sư Ấn Độ, Pakistan với chất giọng nặng nhưng bày tỏ quan điểm rất quyết liệt.

Nếu ngại giao tiếp bạn đang thu hẹp mình. Bạn không dám dự hội nghị quốc tế, vì thế cũng bỏ lỡ cơ hội giới thiệu sản phẩm, bỏ lỡ cơ hội gặp đối tác tiềm năng.

Web3 là một trong ít ngành mà địa lý không quan trọng. Bitcoin không thuộc về bất kỳ quốc gia nào, Ethereum không thuộc về bất kỳ quốc gia nào. Tất cả mọi người trong cộng đồng đều yêu thích cùng một thứ, chẳng hạn Pudgy Penguins. Chúng ta thống nhất trong một nền văn hoá toàn cầu.

Do đó, là nhà xây dựng web3, đặc biệt ở châu Á, bạn phải có tư duy quốc tế ngay từ ngày đầu. Hãy tự tin hơn và thể hiện bản thân mình. Có thể nói, để thành công, đôi khi bạn phải “trơ trẽn” một chút.