Yield-Bearing Stablecoin: Cơ chế hoạt động và cách sinh lãi tự động

Yield-Bearing Stablecoin là gì?

Yield-bearing stablecoin là một loại stablecoin có khả năng sinh lãi (yield) trực tiếp khi người dùng nắm giữ chúng.

Trong khi các stablecoin thông thường duy trì giá trị ổn định bằng cách neo vào tiền pháp định hoặc các tài sản khác, yield-bearing stablecoin tiến xa hơn bằng cách tích hợp các cơ chế để kiếm lãi hoặc phần thưởng.

Điều này thường được thực hiện thông qua các giao thức cho vay, nơi stablecoin được cho vay lại để nhận lãi suất, hoặc thông qua staking, nơi chúng tham gia vào mạng lưới blockchain để kiếm phần thưởng.

Nguyên tắc cơ bản của yield-bearing stablecoin là tận dụng tính ổn định vốn có của chúng để tham gia vào các hoạt động tài chính mang lại lợi nhuận cao hơn. Nhờ đó, nhà đầu tư vừa được hưởng sự ổn định của khoản đầu tư, vừa có cơ hội kiếm thêm thu nhập.

Cách tiếp cận đổi mới này hấp dẫn trong thị trường tiền mã hóa, nơi các khoản đầu tư truyền thống thường gặp phải sự biến động cao.

Stablecoin và Yield-Bearing Stablecoin khác nhau thế nào?

• Stablecoin thông thường: Bạn mua stablecoin như USDT hoặc USDC để lưu giữ giá trị. Chúng giống như gửi tiền USD vào ví, nhưng không sinh thêm lãi.
• Yield-bearing stablecoin: Ngoài việc giữ ổn định giá trị, nó tự động giúp bạn sinh lời, giống như bạn gửi tiền tiết kiệm và nhận lãi suất.

Cách Yield-Bearing Stablecoin hoạt động

Cơ chế ổn định giá của Yield-Bearing Stablecoin

Yield-bearing stablecoin được thiết kế để duy trì giá trị ổn định, thường được neo vào một loại tiền pháp định như USD. Tính ổn định này được duy trì thông qua các cơ chế tương tự như stablecoin truyền thống, bao gồm:

• Thế chấp tài sản: Stablecoin được bảo chứng bởi các tài sản thực.
• Điều khiển thuật toán: Dùng các thuật toán để điều chỉnh cung cầu, duy trì giá trị ổn định.

Phân loại Yield-Bearing Stablecoin dựa trên cơ chế ổn định giá

Yield-bearing stablecoin là một dạng ứng dụng của các tài sản thực được mã hóa (tokenised Real-World Assets - RWAs). Chúng có thể được phân loại thành hai nhóm chính dựa trên cơ chế phân phối lợi nhuận:

• Rebase token
• Non-Rebase token

Rebase token: token có số dư tự động điều chỉnh. Trong trường hợp này, việc điều chỉnh (rebasing) sẽ phân phối phần thưởng token (lãi suất tích lũy) dưới dạng các token bổ sung. Đồng thời, tính ổn định giá (neo 1:1 với USD hoặc tài sản khác) vẫn được duy trì.

Ví dụ về yield-bearing stablecoin được bảo chứng bởi tài sản thực (RWA-backed) bao gồm:

• USDY (Ondo)
• BUIDL (BlackRock)
• USDM (Mountain Protocol)

Ngoài ra, eUSD (Lybra) là một ví dụ đặc biệt, sử dụng tài sản staking để bảo chứng.

Non-Rebase Token: không tự động điều chỉnh số dư trong ví. Thay vào đó, lợi nhuận được phân phối thông qua các cơ chế như staking, sản phẩm phái sinh, hoặc các giao thức DeFi. Người dùng vẫn nhận được lợi tức, nhưng cách thức hoạt động đơn giản hơn và không thay đổi số lượng token trong ví.

Đọc thêm: Rebase Token là gì? Loại hình token điều chỉnh nguồn cung.

Lợi nhuận đến từ đâu?

Khi bạn giữ yield-bearing stablecoin, tài sản của bạn sẽ được đưa vào các giao thức tài chính phi tập trung để tạo ra lợi nhuận. Cơ chế sinh lợi phổ biến được thực hiện thông qua các phương thức sau:

• Cung cấp thanh khoản: Tài sản của bạn tham gia vào các nhóm thanh khoản (liquidity pool), nơi các giao dịch được xử lý và bạn nhận phần thưởng là phí giao dịch.
• Lending và Borrowing: Giao thức DeFi như Aave, Compound và MakerDAO cho phép người dùng vay và cho vay stablecoin. Lãi suất từ các khoản vay này được phân phối cho những người cho vay.
• Staking và Liquidity Mining: Một số giao thức thưởng lãi suất cho người dùng khi họ stake stablecoin hoặc cung cấp thanh khoản trong các pool.
• Tái đầu tư tự động (Auto-compounding): Một số yield-bearing stablecoin tự động tái đầu tư lợi nhuận vào các giao thức DeFi để tối ưu hóa tỷ lệ lãi suất.

Giả sử bạn dùng 100 USDC để mua một yield-bearing stablecoin như aUSDC (từ Aave). Đây là điều sẽ xảy ra:

1. Bạn giữ 100 aUSDC trong ví của mình và Aave nhận về 100 USDC.
2. Aave dùng số USDC này đã  để cho vay với lãi suất 4%/năm.
3. Sau 1 năm, ví của bạn sẽ tự động có 104 aUSDC, tương ứng với số tiền gốc và lãi.

Bạn không cần làm gì ngoài việc nắm giữ stablecoin trong ví.

Lợi nhuận hoặc lãi suất kiếm được thường được phân phối định kỳ cho người sở hữu. Quá trình này thường được tự động hóa thông qua hợp đồng thông minh hoặc các cơ chế được tích hợp sẵn trong thiết kế của stablecoin.

Tuy nhiên, lợi nhuận từ yield-bearing stablecoin phụ thuộc vào các giao thức DeFi và có thể biến động dựa trên điều kiện thị trường. Do đó, người dùng nên hiểu rõ cơ chế hoạt động và rủi ro liên quan trước khi đầu tư.

Một số Yield-Bearing Stablecoin phổ biến

Stablecoin dựa trên tài sản thực (RWA-Backed Stablecoins)

Những stablecoin này tạo lợi nhuận từ tài sản đảm bảo, chẳng hạn như trái phiếu chính phủ Mỹ. Một số ví dụ phổ biến bao gồm:

• BUIDL (BlackRock)
• USDY (mUSD)
• USDM (Mountain Protocol)

Lãi suất được trả cho người dùng dưới dạng token bổ sung, tự động chuyển vào ví. Thời gian phân phối khác nhau tùy từng loại stablecoin:

• USDY và USDM trả lãi hàng ngày.
• BUIDL trả lãi hàng tháng.Giả sử người dùng nắm giữ 100 USDM với mức lãi suất 5% APY. Sau một năm, số dư trong ví sẽ tăng lên 105 USDM, nhờ các token mới được phân phối tự động hàng ngày.

eUSD (Lybra)

eUSD stablecoin được bảo chứng bởi các LST như stETH hoặc rETH. Người dùng gửi ETH hoặc LST vào Lybra làm tài sản thế chấp.

• LSTs tự động tạo lãi suất thông qua cơ chế rebasing, sau đó chuyển đổi thành eUSD.
• Người dùng nhận lãi suất dưới dạng eUSD hàng ngày, được tính dựa trên lãi suất APR của LSTs, tỷ lệ cung eUSD và tỷ lệ tài sản thế chấp.

Đặc biệt, người dùng có thể vay eUSD dựa trên tài sản thế chấp mà không phải trả lãi, sau đó sử dụng eUSD để mua thêm ETH hoặc tham gia các hoạt động DeFi khác, tiếp tục tạo thêm lợi nhuận.

DAI (MakerDAO)

DAI là một trong những yield-bearing stablecoin lâu đời nhất, được MakerDAO phát hành và bảo chứng bởi tài sản thế chấp như ETH, USDC và trái phiếu chính phủ Mỹ. MakerDAO tạo lợi nhuận từ:

• Phí ổn định (stability fee) trên DAI.
• Lãi suất từ cho vay dựa trên tài sản thế chấp tiền mã hóa.

Người nắm giữ DAI không tự động kiếm được lãi suất. Để nhận lãi suất, họ phải gửi DAI vào hệ thống Maker Protocol để chuyển đổi thành sDAI. Giá trị của sDAI tăng dần để phản ánh lợi nhuận tích lũy.

Điều này khác với token rebase, nơi lợi nhuận tự động tích lũy mà không cần hành động thêm từ người dùng.

USDe (Ethena)

USDe là yield-bearing stablecoin mới từ Ethena, sử dụng kết hợp giữa LST và chiến lược delta-hedging để tạo lợi nhuận.

• Người dùng gửi ETH, LST hoặc USDT làm tài sản thế chấp để nhận USDe.
• Giống như DAI/sDAI, người dùng cần stake USDe để nhận sUSDe, trong đó giá trị của sUSDe tăng dần để phản ánh lợi nhuận.

Cơ chế sinh lời:

• Lợi nhuận không được trả trực tiếp mà tích lũy trong hợp đồng staking, chỉ được mở khóa khi người dùng unstake USDe.
• Cơ chế này giúp tối ưu hóa lợi nhuận cho những người nắm giữ dài hạn.

Với sự phát triển không ngừng của DeFi và tài sản mã hóa, yield-bearing stablecoins sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và mở rộng hệ sinh thái tài chính phi tập trung.