Cardano là gì? Toàn tập về đồng ADA coin
Cardano là gì?
Cardano là một blockchain platform phi tập trung được xây dựng bởi Charles Hoskinson - đồng sáng lập Ethereum vào năm 2015. Cho tới năm 2017, Cardano đã chính thức được trình làng và đã gọi vốn thành công 60 triệu đô qua hình thức ICO.
Cardano có tầm nhìn phát triển mạng lưới blockchain cho phép nhiều nhà phát triển có thể xây dựng các dApp vào tạo ra nền kinh tế tài chính phi tập trung (DeFi) trên Cardano.
Crypto là thị trường có tốc độ thay đổi rất nhanh, kể từ năm 2017 đến nay, thị trường đã chứng kiến sự “thay máu” của hàng nghìn dự án lớn nhỏ, nhưng Cardano không chỉ trụ vững mà có vốn hóa lọt top #3 của thị trường cryptocurrency với giá trị lên đến 80 tỷ đô. Điều gì khiến Cardano đặc biệt đến thế?
Đặc điểm nổi bật của Cardano
Cardano giúp giải quyết ba vấn đề lớn của Blockchain, gồm:
- Scalability (khả năng mở rộng).
- Interoperability (khả năng tương tác).
- Sustainability (tính bền vững).
Scalability - Khả năng mở rộng
Khi nhắc đến khả năng mở rộng thì anh em liền nghĩ đến số transaction mỗi giây (TPS). Nhưng đối với Cardano, khả năng mở rộng bao gồm ba yếu tố:
- Transaction Per Second (TPS): Cardano sử dụng thuật toán đồng thuận Ouroboros, thuộc nhóm Proof of Stake.
- Network: Để nâng băng thông (bandwidth) của mạng lưới, Cardano sử dụng công nghệ RINA (Recursive Inter-Network Architecture) để chia nhỏ mạng lưới thành nhiều subnetwork, và các subnetwork này có thể tương tác với nhau nếu cần.
- Data Scaling: Để giảm dung lượng data của mỗi transaction, Cardano đang chú ý đến hai giải pháp là Subscriptions (chia vùng) và Sidechains.
Interoperability - Khả năng tương tác
Hiện tại, có rất nhiều Blockchain nền tảng, nhưng các Blockchain này không thể giao tiếp, tương tác với nhau được.
Theo roadmap, Cardano sẽ có giải pháp về khả năng tương tác giữa các Blockchain khác nhau sau giai đoạn Goguen (mình sẽ trình bày chi tiết ở phần dưới).
Sustainability - Tính bền vững
Tính bền vững của một dự án Blockchain rất quan trọng, vấn đề ở đây là làm sao để cân bằng lợi ích của miner/node và cả tổ chức phát triển dự án, để dự án đó có thể hoạt động ổn định trong thời gian dài?
Trong trường hợp này, Cardano Foundation sẽ phải cần ngân sách để phát triển Cardano sau khi IOHK kết thúc hợp đồng vào năm 2020.
Vì thế, Cardano đang tính đến việc sẽ tạo một quỹ dự trữ như cách mà Dash đã làm. Đó là sẽ thu một phần ADA khi một block mới được tạo ra.
So sánh Cardano vs Ethereum
Anh em có thể nhìn thấy, Cardano lẫn Ethereum đều ra đời cùng một năm 2015 nhưng Ethereum lại có tốc độ phát triển về lượng dapps nhanh hơn so với Cardano.
Điều này có thể bởi vì Cardano mất 2 năm để chứng minh lý thuyết của họ và đang chuẩn bị thêm smart contract vào mạng lưới khi đến giai đoạn Goguen.
Nhưng Cardano lại có tốc độ giao dịch nhanh hơn Ethereum gấp 10 lần nhờ vào sử dụng thuật toán đồng thuận Ouroboros.
Thông tin chi tiết về ADA Coin
ADA coin là gì?
ADA coin là đồng tiền điện tử chính thức của mạng lưới Blockchain Cardano, được phát hành ra thị trường vào cuối năm 2017.
ADA được xây dựng trên nền tảng của Cardano ngay từ những ngày đầu tiên với đơn vị nhỏ nhất là lovelace (1 ADA = 105 lovelace).
Tỷ giá ADA hôm nay
Hiện tại, anh em đã có thể xem giá ADA coin trên Coin98 Markets.
Key Metrics ADA
- Ticker: ADA.
- Blockchain: Cardano.
- Consensus: Proof of Stake (PoS).
- Algorithm: Ouroboros.
- Token Type: Coin.
- Contract: 0x3EE2200Efb3400fAbB9AacF31297cBdD1d435D47
- Block time: 20 giây.
- Smallest unit: 10^-5 ADA.
- Transaction Time: 250 TPS.
- Total Supply: 45,000,000,000 ADA.
- Circulating Supply: 32,140,000,000 ADA.
ADA Token Allocation
Tổng cung cố định của đồng ADA coin là 45 tỷ và được đội ngũ phát triển phân bổ thành ba phần với tỷ lệ như sau:
- 25,927,070,538 ADA (~57,6%) được bán ra thị trường qua ICO.
- 5,185,414,108 ADA (~11,5%) do IOHK, Cardano Foundation và Emurgo nắm giữ.
- 13,887,515,354 ADA (~30,9%) dành cho staking rewards.
ADA Token Sale
Việc bán đồng coin ADA được bắt đầu từ tháng 09/2015 và kết thúc vào tháng 01/2017, với gần 26 tỷ ADA đã được bán sau 5 vòng, nâng tổng số tiền gọi được lên đến ~63 triệu đô. Trong đó:
- 94.45% được mua bởi nhà đầu tư Nhật Bản.
- 2.56% được mua bởi nhà đầu tư Hàn Quốc.
- 2.39% được mua bởi nhà đầu tư Trung Quốc...
Thông tin chi tiết về từng vòng bán được thể hiện như bảng bên dưới:
ADA Token Release Schedule
Hiện tại, chỉ còn phần Staking Rewards vẫn chưa mở khoá vì Cardano vẫn chưa hoàn thành kích hoạt chức năng này ở phiên bản testnet Shelly.
ADA Token Use Case
ADA coin có thể được dùng để làm gì? Giống như ETH trong mạng Ethereum, ADA trong mạng Cardano có 5 mục đích sử dụng như sau:
- Phần thưởng: ADA coin dùng làm phần thưởng khối cho các node trong mạng lưới khi Cardano bắt đầu kích hoạt chức năng này ở testnet Shelly thông qua Staking.
- Staking: Người dùng có thể lấy ADA coin đi stake thông qua các pool staking và sẽ được chia thưởng khi node tạo ra block mới.
- Thanh toán: Trong tương lai, đồng coin ADA có thể được dùng để thanh toán chi phí khi người dùng phát hành tài sản (UIA) trên nền tảng của Cardano.
- Tiền tệ: ADA còn được dùng như một loại tiền tệ (medium of exchange).
- Phí giao dịch trên Cardano Blockchain: Coin ADA được dùng để thanh toán phí giao dịch trong mạng lưới của Cardano với công thức tính phí như sau:
Transaction Fee = a + b × size
Trong đó:
- a là hằng số chống DDoS (tấn công từ chối dịch vụ phân tán) với mức hiện tại là 0,155381 ADA.
- b là hằng số chi phí giao dịch với mức hiện là 0,0000393946 ADA/byte.
- size là kích thước của giao dịch tính bằng byte.
Đào coin ADA như thế nào?
Cardano sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Stake (PoS) nên anh em chỉ có thể staking chứ không thể đào coin ADA (mining) nó được.
Hiện tại ADA đã có thể stake trên Daedalus, Yoroi, Exodust Wallet, hay Ledger.
Ví lưu trữ & sàn giao dịch ADA coin
Ví lưu trữ ADA - Coin98 Wallet
Anh em có thể lữu trữ ADA coin trên Coin98 Wallet theo các bước sau:
Bước 1: Tại giao diện chính, chọn Receive (Nhận).
Bước 2: Nhập Cardano vào ô tìm kiếm.
Buóc 3: Sao chép địa chỉ ví và gửi ADA vào địa chỉ này.
Sàn giao dịch ADA - Coin98 Exchange
Hiện anh em đã có thể giao dịch mua bán ADA coin ngay trên Coin98 Exchange theo các bước dưới đây tại: https://exchange.coin98.com
Bước 1: Kết nối ví thông qua Coin98 Extension.
Bước 2: Tại màn hình chính của Coin98 Exchange, chọn Pancake New.
Bước 3: Chọn Coin để giao dịch và điền các thông số cần thiết cho giao dịch:
- Tìm kiếm ADA.
- Nếu search không ra thì anh em có dán contract của ADA vào ô tìm kiếm: 0x3EE2200Efb3400fAbB9AacF31297cBdD1d435D47
- Điền số lượng coin anh em muốn swap.
Bước 4: Điều chỉnh gas Gwei và trượt giá (slippage) theo nhu cầu.
Bước 5: Duyệt giao dịch (approve) và hoàn thành giao dịch.
Ngoài ra, anh em cũng có thể thực hiện mua bán ADA Coin trên Coin98 Wallet với những thao tác tương tự như trên.
Đội ngũ phát triển dự án
Cardano là project được sáng lập bơi Charles Hoskinson - đồng sáng lập Ethereum và BitShares. Cho tới thời điểm hiện tại, Cardano đang được quản lý và vận hành bởi ba tổ chức chính là Cardano Foundation, Emurgo và IOHK.
Cardano không công bố cụ thể những hoạt động đóng góp của mỗi tổ chức với Cardano. Tuy nhiên theo mình quan sát thì họ đều có xây dựng Infrastructure cho Cardano, đóng góp trong lĩnh vực Oracle, Wallet,…
Lộ trình phát triển của Cardano
Với Cardano, họ chia lộ trình phát triển thành 5 giai đoạn khác nhau, gồm:
- Byron: Giai đoạn mở đầu của Cardano với việc phát triển cộng đồng và phát hành đồng ADA. Về mạng lưới, nó sẽ hoạt động bởi các node được chỉ định và phần thưởng khối bị đốt.
- Shelly: Giai đoạn này là lúc mạng lưới Cardano trở nên phi tập trung hơn và triển khai phần staking.
- Goguen: Đây là lúc mạng lưới Cardano triển khai smart contract và sidechain. Điều này đồng nghĩa rằng các nhà phát triển có thể phát triển Dapps trên Cardano.
- Basho: Giai đoạn Cardano tiến hành tối ưu khả năng mở rộng và tương tác giữa các Blockchain khác.
- Voltaire: Đây là mảnh ghép cuối cùng giúp Cardano trở thành một mạng lưới tự vận hành bởi cộng đồng. Người dùng sẽ có thể voting, biểu quyết để tác động đến sự phát triển của mạng lưới.
Tìm hiểu thêm về hệ sinh thái Cardano hiện tại để xem liệu Cardano có đang đi đúng với roadmap đã đề ra hay chưa?
Tương lai của hệ sinh thái Cardano
Về Stake Pool và ADA token
Cardano sẽ sớm kích hoạt chức năng staking và thêm smart contract vào mạng lưới để các nhà phát triển có thể xây dựng dapps trên Cardano. Khi việc đó xảy ra, lượng cung ADA sẽ tăng lên vì lạm phát do staking. Tuy nhiên, để staking cần nắm giữ ADA coin trong ví và trở thành node.
Bên cạnh staking, Cardano cho phép xây dựng Dapps sẽ khiến mạng lưới có nhiều giao dịch hơn, lượng ADA thu được từ phí giao dịch sẽ tăng. Điều này sẽ làm cho nhiều người staking ADA coin để nhận thưởng làm giảm nguồn cung của ADA.
Và điều này đã tỏ ra vô cùng hiệu quả khi cho đến thời điểm hiện tại, 70% cung lưu thông của ADA đã được stake ở các pool và chúng có trị giá lên đến hơn 50 tỷ đô. Đây cũng là nhân tố giúp Cardano đứng vững ở vị trí thứ #3 về vốn hóa chỉ sau Bitcoin và Ethereum.
Về hệ sinh thái Cardano
Hiện tại thì Cardano đã có kế hoạch để ra mắt Smart Contract trong tháng 8/2021. Tuy nhiên cho đến hiện tại họ chưa thật sự ra mắt Mainnet mà chỉ có bản Testnet mang tên Plutus cho các developer thử nghiệm.
Để phát triển không gian DeFi, Cardano đã thành lập chương trình Project Catalyst (Hackathon) nhằm thu hút developer phát triển và gọi vốn. Điều này là một dấu hiệu tích cực cho cộng đồng của Cardano.
Kể từ đầu năm 2021 đến nay, số lượng project có tầm nhìn phát triển trên Cardano đã tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, tất cả vẫn chưa thể chính thức deploy trên Cardano vì họ chưa có Smart Contract. Mình hi vọng là Cardano sẽ sớm ra mắt Mainnet để Cardano có thể bắt kịp lĩnh vực DeFi của nhiều blockchain platform khác.