Giám đốc Klaytn: Terra sụp đổ khiến giới trẻ Hàn Quốc đầu tư thận trọng hơn
Tháng 5/2022, Terra - hệ sinh thái tiền điện tử lớn thứ ba sau Bitcoin và Ethereum, sụp đổ trong ba ngày và quét sạch gần 50 tỷ USD khỏi thị trường. Sự tàn lụi chóng vánh của “đế chế” crypto này đã khiến giới chức Hàn Quốc thắt chặt gọng kìm luật pháp và nhà đầu tư trong nước trở nên thận trọng hơn.
Hơn một năm sau, Coin98 Insights ngồi lại với Sangmin Seo, Giám đốc đại diện của Klaytn, để trò chuyện về bức tranh đầu tư crypto tại Hàn Quốc sau sự sụp đổ của Terra.
Ông Seo từng làm việc tại Samsung Research và có bằng Tiến sĩ Khoa học máy tính. Tuy nhiên, công nghệ blockchain và triết lý phi tập trung đã đưa ông đến sách trắng Bitcoin và cuối cùng là Klaytn.
The Spotlight là series trò chuyện giữa Coin98 Insights với các builder trong ngành về những chủ đề nóng trên thị trường.
- Trên các đường phố Hàn Quốc có nhiều quảng cáo về dự án crypto và NFT. Có phải điều này nghĩa là crypto đã được áp dụng rộng rãi ở Hàn Quốc không?
Sangmin Seo: Dù có nhiều quảng cáo, nhưng theo tôi việc áp dụng hàng loạt blockchain và crypto ở Hàn Quốc vẫn còn rất xa, xét về lượng người dùng. Mọi thứ vẫn đang còn ở giai đoạn đầu.
Tuy nhiên, chính phủ Hàn Quốc đang đưa ra các quy định về crypto và người dân ở đây cũng thích thú áp dụng công nghệ và sản phẩm mới.
- Cụ thể, chính phủ Hàn Quốc đang làm gì để hỗ trợ ngành công nghiệp blockchain?
Sangmin Seo: Sau nhiều sự cố, đặc biệt là vụ sụp đổ của Terra-Luna, chính phủ Hàn Quốc nghĩ đã đến lúc bảo vệ các nhà đầu tư, bởi nạn nhân của những sự cố kiểu này thường là các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Vì thế, họ bắt đầu xây dựng các loại khung pháp lý để giúp những người tham gia crypto biết phải làm gì và không nên làm gì. Tôi nghĩ những khuôn khổ pháp lý này có thể giúp ngành phát triển tốt.
- Nhắc đến Terra, vụ sụp đổ này đã thay đổi nhận thức của giới trẻ Hàn Quốc về việc đầu tư crypto như thế nào?
Sangmin Seo: Tôi nghĩ sau vụ sụp đổ của Terra, giới trẻ Hàn Quốc trở nên thận trọng hơn với các khoản đầu tư. Trước đó, họ đầu tư bất cứ thứ gì họ thích, nhưng bây giờ tôi tin họ đã nghiên cứu nhiều hơn về các dự án crypto. Tôi nghĩ đây là một kiểu thay đổi hành vi tích cực.
- Nói về Klaytn, đây là một blockchain Layer 1. Ông có thể cho biết tại sao gần đây các blockchain Layer 1 lại xuất hiện mạnh mẽ như vậy không?
Sangmin Seo: Tôi nghĩ có hai lý do.
Lý do đầu tiên là công nghệ luôn tiến triển, về mặt bảo mật, khả năng mở rộng, các ngôn ngữ lập trình. Và các Layer 1 mới có thể sử dụng những ý tưởng công nghệ mới này để tạo môi trường tốt hơn cho các nhà phát triển đến xây dựng.
Lý do thứ hai, đó là tuy thị trường đang phát triển, nhưng so với di sản của không gian Web 2, gaming - ngành công nghiệp blockchain hiện tại vẫn còn quá nhỏ và mới ở giai đoạn đầu. Vì thế, những người có ý tưởng và mô hình kinh doanh mới muốn thử nghiệm để cùng nhau phát triển thị trường này.
- Klaytn có điểm mạnh gì so với các blockchain Layer 1 khác?
Sangmin Seo: Chúng tôi tin Klaytn có nhiều điểm mạnh so với các blockchain Layer 1 khác.
Ví dụ, chúng tôi cung cấp độ trễ giao dịch rất thấp. Năm ngoái, chúng tôi làm rất nhiều thí nghiệm so sánh độ trễ giao dịch của Klaytn với các mạng khác. Nói về mặt con số, độ trễ giao dịch của Klaytn vào khoảng 2 giây, bao gồm việc nộp giao dịch lên mạng. Trong khi những blockchain khác tuyên bố mình rất nhanh, nhưng khi thực hiện đo lường, độ trễ thực tế của giao dịch trên các mạng này hầu hết mất hơn 2 giây.
Ngoài ra, Klaytn khởi động vào năm 2018 và mainnet một năm sau đó. Có thể nói, chúng tôi là blockchain khá “lão làng” trong thị trường này. Vì thế, chúng tôi có hệ sinh thái được thiết lập tốt với nhiều đối tác kinh doanh. Nếu một team muốn xây dựng dự án trên Klaytn, họ có nhiều cơ hội hợp tác và thu hút đông người dùng hơn từ cộng đồng hiện có của chúng tôi.
- Klaytn có tuổi đời gần 5 năm trên thị trường. Những người sáng lập Klaytn đã nhận thấy cơ hội gì vào thời điểm ra mắt dự án? Và tầm nhìn của Klaytn đã thay đổi ra sao kể từ năm 2019?
Sangmin Seo: Thời điểm đó, trên thị trường có Bitcoin, Ethereum và một số ít mạng mainnet. Và bạn biết đó, xuất thân của chúng tôi là Kakao, một công ty lớn, và họ muốn thực hiện các ý tưởng mới trên các blockchain hiện có. Tuy nhiên, hiệu suất và môi trường phát triển ở những mạng này không đủ làm họ hài lòng. Họ muốn có môi trường tốt hơn cho các nhà phát triển và người dùng, đó là lý do Klaytn ra đời để cung cấp trải nghiệm lý tưởng hơn cho cả hai thành phần này.
Kể từ 2019 đến giờ, tầm nhìn của chúng tôi không có nhiều thay đổi, nó vẫn luôn là thúc đẩy việc áp dụng rộng rãi công nghệ blockchain để kiến tạo một thế giới tốt đẹp hơn.
Tuy nhiên, chúng tôi thử nghiệm nhiều ý tưởng khác nhau để đạt được tầm nhìn này. Chẳng hạn, trước đây chúng tôi cố gắng tích hợp công nghệ blockchain vào các dịch vụ Web 2 hiện có, vì những dịch vụ này đã sở hữu sẵn hệ thống người dùng, có mô hình hoạt động và mô hình kinh doanh được thiết lập tốt. Nhưng chúng tôi nhận ra vẫn còn quá sớm để áp dụng môi trường phi tập trung cho người dùng Web 2 bình thường.
Kể từ đó, chúng tôi thay đổi để tập trung nhiều hơn vào người dùng Web 3. Chúng tôi cố gắng phát triển hệ sinh thái DeFi và giúp giải quyết các vấn đề hệ thống. Ngày nay, chúng tôi đang cố để có nhiều ứng dụng trong thế giới thực hơn.
Đọc thêm: Đồng sáng lập Sei Network: Để người dùng là một phần của 'bộ lạc' blockchain.
- Vài tháng trước, Klaytn thông qua đề xuất quản trị để đốt gần 50% nguồn cung token. Ông có thể chia sẻ thêm về kế hoạch này không?
Sangmin Seo: Chúng tôi tin giá trị token phụ thuộc vào nguồn cung và nhu cầu. Việc có một lượng lớn token thực sự ảnh hưởng đến nhu cầu, bởi mọi người lo lắng không biết khi nào nguồn cung khổng lồ này được tung ra thị trường. Do đó, đây là một trong những băn khoăn của thành viên cộng đồng về KLAY.
Lý do khác đó là ban đầu, khi tạo tokenomics cho KLAY, chúng tôi có kế hoạch dự trữ một phần lớn token để phát triển hệ sinh thái và đầu tư vào dự án.
Sau bốn năm, chúng tôi đã làm một số thứ nhưng nhận ra lượng token dự trữ này không thực sự đóng vai trò quan trọng trong việc giúp hệ sinh thái lớn mạnh. Chúng tôi cũng không tìm được nơi hay ứng dụng để thực sự sử dụng nguồn tài nguyên này.
Do đó, chúng tôi đề xuất và đã đốt 5 tỉ KLAY với sự đồng thuận từ cộng đồng và Klaytn Governance Council.
- Klaytn cũng có kế hoạch dần trao quyền quyết định cho cộng đồng, cho phép các token holder có tiếng nói trong các hoạt động của Klaytn Governance Council. Ông có thể chia sẻ thêm về tầm nhìn này không?
Sangmin Seo: Đây thực sự là tầm nhìn dài hạn của chúng tôi, bởi cộng đồng KLAY holer là một trục chính trong cấu trúc quản trị của Klaytn.
Hiện tại, Governance Council đang đại diện và tiến hành bỏ phiếu thay mặt cộng đồng. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn xem xét cách thức để toàn bộ cộng đồng tham gia vào quá trình quản trị này, như đề xuất ý tưởng và bày tỏ ý kiến cho những người đưa ra quyết định.
Chúng tôi nghĩ có hai cách: Một là giữ lại cấu trúc hiện tại của Governance Council nhưng phản ánh ý kiến cộng đồng bằng cách ủy quyền quyền biểu quyết của họ cho Governance Council. Và đây là cách chúng tôi hiện đang làm.
Cách thứ hai, đó là tạo ra một nơi riêng biệt để tập hợp ý kiến và đề xuất trực tiếp từ các thành viên. Và Klaytn Square hiện là cánh cổng quản trị để cộng đồng tham gia vào quá trình này.
- Ông nghĩ đâu sẽ là xu hướng trong thời gian tới? Việt Nam hiện có dự án làm trong lĩnh vực nào đáng chú ý không?
Sangmin Seo: Tôi tin một trong những lĩnh vực đó có thể là gaming, vì về bản chất, game thú vị và thu hút rất nhiều người dùng.
Ngoài ra, chúng ta cũng cần cầu nối để kết nối giữa crypto và thế giới thực. Theo nghĩa đó, việc token hóa tài sản và sử dụng chúng trên blockchain có thể giúp phổ biến công nghệ mới. Tôi cho rằng đây có thể là một trong những lĩnh vực rất quan trọng trong thời gian tới.
Về Việt Nam, tôi nghĩ các dự án game và cơ sở hạ tầng dựa trên công nghệ ở đây rất hứa hẹn. Dù gì thì các bạn cũng đã có câu chuyện thành công về game ở Web 3. Từ góc nhìn bảo mật và phân tích dữ liệu, tôi cho rằng Việt Nam cũng rất mạnh về phát triển công nghệ và có nhiều cơ hội để tiếp cận vốn từ nhà đầu tư.
- Ông lạc quan về mảng game, vậy NFT - vốn có thể đóng vai trò quan trọng trong game - thì sao?
Sangmin Seo: Tất nhiên NFT cũng là một mảng quan trọng, nhưng với tôi NFT chỉ là một dạng công cụ để hiện thực hóa ý tưởng giống như token. Token là một hình thức tài sản kỹ thuật số và NFT là hình thức sở hữu (ownership) của tài sản kỹ thuật số này. NFT có thể là xu hướng khi người ta dùng chúng để đại diện quyền sở hữu cho nhiều dạng tài sản kỹ thuật số trong game.
- Trong thời gian làm việc cho Klaytn, ông có câu chuyện đáng nhớ nào muốn chia sẻ không?
Sangmin Seo: Khoảnh khắc mà tôi sẽ không bao giờ quên đó là thời điểm chúng tôi mainnet. Chúng tôi đã làm việc hơn một năm để chuẩn bị cho thời khắc này. Ai nấy đều hồi hộp vì nếu có gì trục trặc chúng tôi phải làm lại.
May mắn, mọi thứ đều hoạt động ổn. Lúc khối genesis được tạo ra, tất cả mọi người, bao gồm cả tôi đều gào lên như điên.
Một kỷ niệm nữa là khi chúng tôi cạnh tranh với các đội khác để giành dự án thí điểm CBDC của Ngân hàng Hàn Quốc. Lúc đầu, thậm chí Ngân hàng Hàn Quốc còn không nghĩ Klaytn có mặt trong cuộc thi này, nhưng chúng tôi đã làm việc chăm chỉ, chuẩn bị nhiều ý tưởng và công nghệ. Cuối cùng, ban giám khảo đã chọn Klaytn là bên chiến thắng.
Đọc thêm: CEO Monad: 'Layer 1 ra mắt nhiều vì chúng ta chưa đủ chín về công nghệ'.