"Treo altcoin, bán cổ phiếu": Chiến lược tỷ USD đằng sau các công ty
Nguồn gốc và sự trỗi dậy của mô hình kho bạc altcoin
Kho bạc altcoin (altcoin treasury) là một chiến lược tài chính đang dần xuất hiện ở các công ty đại chúng, khi công ty mua altcoin thông qua việc phát hành cổ phiếu, sau đó dùng các altcoin làm tài sản dự trữ dài hạn trong bảng cân đối kế toán.
Ý tưởng này không mới, mà đã sớm được Strategy (trước đây là MicroStrategy) thực hiện. Từ năm 2020, công ty niêm yết trên sàn Nasdaq này đã liên tục gom Bitcoin làm tài sản dự trữ thay cho tiền mặt, trái phiếu và cổ phiếu, bất chấp rủi ro biến động. Hiệu quả thì ai cũng thấy: cổ phiếu MSTR đã tăng hơn 3,000% chỉ trong vòng 5 năm. Và chính thành công đó đã đặt nền móng cho trào lưu kho bạc crypto.
Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu, trào lưu này chỉ xoay quanh Bitcoin, một tài sản vốn đã được nhìn nhận như “vàng kỹ thuật số”. Đến năm 2024, nhiều công ty bắt đầu nhắm đến altcoin, đặc biệt là Ethereum, như một phần trong chiến lược tích trữ dài hạn.
Giai đoạn giữa năm 2025 là lúc thị trường bùng nổ làn sóng các doanh nghiệp vừa và nhỏ công bố kế hoạch huy động vốn để mua altcoin. BitMine Immersion Technologies (mã BMNR) là một ví dụ điển hình.
Từ một công ty khai thác Bitcoin quy mô nhỏ, BitMine bất ngờ công bố kế hoạch huy động 250 triệu USD để mua ETH. Động thái này đi kèm việc bổ nhiệm Thomas Lee – đồng sáng lập hãng tư vấn Fundstrat, vào ghế chủ tịch HĐQT, với mục tiêu biến BitMine thành một trong những holder Ethereum lớn nhất thị trường. Với tin tức này, trong tuần đầu tháng 7/2025, cổ phiếu BMNR tăng hơn 3,000% từ 4 USD lên khoảng 135 USD.
Sự lan tỏa của mô hình không chỉ dừng lại ở Ethereum. Nhiều công ty cũng chuyển sang tích trữ Solana, Tron và các altcoin đang hot khác. Đây là thời điểm mà khái niệm “cổ phiếu crypto” trở nên phổ biến: một cổ phiếu được niêm yết trên sàn chứng khoán nhưng có tương quan chặt chẽ với crypto.
Hiện tượng này càng được thúc đẩy với việc Mỹ thông qua luật stablecoin đầu tiên vào đầu năm 2025, tạo ra bước tiến lớn trong việc hợp pháp hóa tài sản số trên bảng cân đối kế toán doanh nghiệp.
Những ví dụ nổi bật về mô hình kho bạc altcoin
SharpLink Gaming (SBET): Cá voi ETH lớn nhất nhóm kho bạc altcoin
Tháng 5/2025, SharpLink Gaming gây sốc khi tuyên bố chuyển toàn bộ kho bạc thành Ethereum. Chỉ trong 5 ngày đầu tháng 7, công ty phát hành thêm cổ phiếu, thu về 413 triệu USD và dùng phần lớn để mua thêm 74,656 ETH. Đặc biệt, SharpLink còn thực hiện giao dịch OTC với Ethereum Foundation để mua 10,000 ETH.
Theo dữ liệu từ Wu Blockchain vào ngày 22/7, SharpLink dẫn đầu bảng xếp hạng khi nắm giữ hơn 360,000 ETH với tổng giá trị 1.33 tỷ USD. Đồng thời, công ty đang stake toàn bộ lượng ETH này và chỉ trong vài tuần đã thu về phần thưởng 415 ETH.
Trước đó, vào tháng 5, Joseph Lubin – đồng sáng lập Ethereum và CEO của ConsenSys, đã gia nhập SharpLink với vai trò chủ tịch. Tin tức này cùng việc công bố chiến lược kho bạc Ethereum đã giúp cổ phiếu SBET tăng khoảng 2,700% vào cuối tháng 5. Công ty cũng có kế hoạch phát hành 6 tỷ USD cổ phiếu, đủ để gom thêm 1% tổng cung ETH.
BitMine Immersion (BMNR)
Từng là một công ty khai thác Bitcoin, BitMine Immersion Technologies đã chuyển định hướng sang chiến lược dự trữ Ethereum. Tháng 6/2025, công ty huy động 250 triệu USD thông qua phát hành cổ phiếu, dùng toàn bộ số tiền này để mua ETH và stake dài hạn. BitMine đặt mục tiêu tích lũy 5% tổng cung ETH, tương đương khoảng 6 triệu ETH trị giá 22 tỷ USD.
Đến cuối tháng 7, công ty đã nắm giữ hơn 300,000 ETH. Sự tham gia của tỷ phú Peter Thiel, người từng mua lại 9.1% cổ phần công ty, và khoản đầu tư trị giá 182 triệu USD từ ARK Invest (dưới sự dẫn dắt của Cathie Wood) càng củng cố vị thế của công ty trên đường đua trở thành “MicroStrategy của Ethereum”.
Tuy nhiên, BitMine không từ bỏ mảng đào Bitcoin. CEO Jonathan Bates xác nhận công ty sẽ vận hành song song hai chiến lược: tiếp tục khai thác BTC để tạo dòng tiền, đồng thời tích lũy ETH làm tài sản chiến lược và tham gia staking để tạo thu nhập thụ động.
Bit Digital (BTBT)
Bit Digital là cũng một trong những công ty khai thác Bitcoin chuyển định hướng hoàn toàn sang tích luỹ Ethereum. Tháng 7/2025, công ty thông báo đã bán toàn bộ lượng BTC còn lại, đồng thời huy động được 172 triệu USD để mua ETH. Kết quả, số lượng Ethereum mà Bit Digital nắm giữ đã tăng từ 24,434 ETH vào cuối quý 1 lên hơn 120,000 ETH.
“Ethereum có tiềm năng định hình lại toàn bộ hệ thống tài chính”, CEO Sam Tabar nhận xét. Bit Digital hiện đang vận hành hạ tầng validator với quy mô lớn, tham gia staking và cung cấp dịch vụ node, tạo nguồn thu nhập ổn định từ phần thưởng staking. Cổ phiếu BTBT từng có tuần tăng hơn 60% sau thông báo chuyển đổi kho bạc.
Tron Inc. (TRON): Công ty đại chúng đầu tiên đặt cược vào TRX
Một trường hợp khác là SRM Entertainment. Vào tháng 7/2025, sau thương vụ sáp nhập với tổ chức Tron của Justin Sun, công ty bán hàng lưu niệm này đã tái cấu trúc và đổi tên thành Tron Inc. Công ty chuyển đổi sang mô hình quản lý tài sản số, sử dụng TRX làm tài sản chủ đạo trong kho bạc.
Sau thương vụ, Tron Inc. nắm giữ hơn 365 triệu TRX, con số lớn nhất trong số các công ty niêm yết. Cổ phiếu SRM (sắp đổi mã thành TRON) tăng 57% chỉ trong một phiên sau khi công bố thông tin. Tron Inc. cũng đã stake toàn bộ số TRX nói trên vào nền tảng JustLend, với kỳ vọng nhận lãi suất 10% mỗi năm.
Upexi (UPXI): Dẫn đầu kho bạc SOL
Với sự hậu thuẫn của market maker GSR, công ty Upexi bắt đầu mua SOL vào tháng 4/2025, mỗi lượt mua đều có giá trị hàng chục triệu USD. Tính đến ngày 23/7, Upexi đã tích luỹ được 1.9 triệu SOL, dẫn đầu bảng xếp hạng tích luỹ SOL của các công ty đại chúng.
Gần như toàn bộ SOL của công ty đều được stake để tạo thu nhập thụ động. Với số lượng SOL này, Upexi dự kiến có thể tạo ra khoảng 26 triệu USD doanh thu staking hàng năm dựa trên lãi suất 8% hiện tại.
DeFi Development Corp (DFDV): Có thể vay 5 tỷ USD để mua SOL
DeFi Development Corp công bố chiến lược kho bạc SOL từ đầu tháng 4/2025 và tích cực mua token này trong các tháng sau đó. Chỉ riêng từ ngày 14 - 20/7, công ty đã gom thêm 141,383 SOL, nâng tổng lượng nắm giữ lên 999,999 SOL (tương đương gần 200 triệu USD). DeFi Development Corp đặt mục tiêu đạt tỷ lệ dự trữ 1 SOL/cổ phiếu (SPS) vào năm 2028.
Để hỗ trợ chiến lược, công ty đã huy động 19.2 triệu USD, và vẫn còn hạn mức tín dụng trị giá 4.98 tỷ USD, đủ sức mở rộng danh mục lên hàng chục triệu SOL. Công ty cũng đang stake SOL, thu về phần thưởng 867 SOL chỉ trong một tuần. Kết quả của chiến lược này là cổ phiếu công ty tăng 500% trong tháng 4 và tháng 5, nhưng đã giảm gần 30% so với mức cao của tháng 7 do lo ngại pha loãng.
Bên trong “cỗ máy” kho bạc altcoin
Mô hình kho bạc altcoin không chỉ đơn giản là chuyển một khoản tiền vào ví crypto rồi để đó, mà còn là một chiến lược tài chính bài bản. Bước đầu tiên của quy trình là huy động vốn quy mô lớn. Các công ty phát hành cổ phiếu, có thể là chào bán công khai ra thị trường hoặc bán riêng lẻ cho nhà đầu tư chiến lược.
Ví dụ, BitMine đã huy động 250 triệu USD thông qua phát hành riêng lẻ (chỉ huy động vốn từ các quỹ đầu tư), trong khi Bit Digital thu về 172 triệu USD nhờ bán cổ phiếu cho công chúng. Một số trường hợp khác như DFDV thì lựa chọn cách thiết lập hạn mức tín dụng trị giá hàng tỷ USD, sẵn sàng giải ngân từng phần để mua altcoin vào thời điểm thích hợp.
Sau khi gọi vốn thành công, bước tiếp theo là mua tài sản. Tùy theo quy mô và tầm ảnh hưởng, công ty có thể mua altcoin qua sàn OTC, các sàn giao dịch dành cho tổ chức như Galaxy, FalconX hoặc Kraken. Một số thương vụ đặc biệt còn diễn ra với tổ chức phát hành, như việc SharpLink mua trực tiếp 10,000 ETH từ Ethereum Foundation.
Để đảm bảo an toàn cho tài sản số, các công ty sẽ hợp tác với đơn vị lưu ký chuyên nghiệp. BitGo và Fidelity Digital là hai cái tên thường xuyên được sử dụng. Coin được lưu trữ trong ví lạnh, với hệ thống bảo mật theo tiêu chuẩn ngân hàng. Điều này giúp trấn an cổ đông, đặc biệt là những nhà đầu tư chưa quen với rủi ro của crypto.
Không dừng lại ở việc “nắm giữ thụ động”, nhiều công ty tích cực tận dụng lượng altcoin sẵn có để sinh lời. Chiến lược phổ biến nhất là staking. Bit Digital và SharpLink đều stake ETH. DFDV thì stake SOL qua nhiều validator của chính công ty, lại còn phát hành liquid staking token dfdvSOL, mang đi tham gia DeFi để tối ưu hóa lợi nhuận.
Để thị trường có thể định giá được cổ phiếu, các công ty bắt đầu áp dụng một thuật ngữ mới: giá trị tài sản số trên mỗi cổ phiếu. Ví dụ, DFDV dùng chỉ số “SOL per Share” (SPS), còn SharpLink và BitMine thì có “ETH per Share”.
Cách làm này biến cổ phiếu công ty trở thành một tài sản đại diện (proxy) cho các altcoin, tương tự cách mà nhà đầu tư định giá một quỹ ETF theo giá trị tài sản ròng (NAV). Nếu tốc độ tích lũy coin nhanh hơn tốc độ phát hành cổ phiếu, giá trị tài sản ròng trên mỗi cổ phiếu sẽ tăng, hỗ trợ đà tăng giá cổ phiếu.
Mô hình kho bạc altcoin này sẽ thiếu sức sống nếu không có yếu tố truyền thông. Đây là lúc các CEO và chủ tịch vào vai “người truyền đạo”. Những tuyên bố như “Ethereum sẽ định hình lại hệ thống tài chính” (Sam Tabar của Bit Digital), “TRX sẽ là xương sống của thanh toán toàn cầu” (Rich Miller của Tron Inc.) hay "Solana là nền tảng lý tưởng cho sự tăng trưởng lâu dài" (Brian Rudick của GSR) không chỉ gây chú ý với báo giới mà còn tạo ra một narrative tăng trưởng rõ ràng.
Sự xuất hiện của các tên tuổi lớn như Joseph Lubin, Tom Lee, Peter Thiel trong ban lãnh đạo càng khiến cho nhà đầu tư truyền thống tin tưởng hơn nữa vào narrative này.
Về động cơ, mô hình này mang lại hai lợi ích cho công ty, ít nhất là trong ngắn hạn. Khi một công ty công bố mua altcoin làm tài sản dự trữ, giá cổ phiếu thường tăng mạnh vì nhà đầu tư coi đây là một cách gián tiếp để tiếp cận thị trường crypto. Song song đó, giá altcoin được mua cũng có thể có thêm một nhịp tăng nhỏ, mang lại lợi nhuận chưa thực nhận (unrealized profit) ngắn hạn cho công ty.
Tuy nhiên, chiến lược này cũng là con dao hai lưỡi. Công ty mua altcoin sẽ gặp rủi ro lớn hơn nhiều so với công ty mua Bitcoin, do thanh khoản altcoin kém hơn và biến động mạnh. Bên cạnh đó, do công ty pha loãng cổ phiếu để mua thêm token, nên nếu việc tích luỹ tài sản crypto không theo kịp tốc độ phát hành, giá trị mỗi cổ phiếu sẽ giảm. Và khi thị trường đảo chiều, đây sẽ là giọt nước tràn ly khiến nhà đầu tư ồ ạt bán cổ phiếu.
Mô hình kho bạc altcoin thực chất là cách quỹ thoát hàng?
VIKTOR – tác giả của bản tin “Crypto Narratives”, vừa vạch trần một vòng lặp đang lặp đi lặp lại trong các thương vụ “kho bạc altcoin”, nơi cổ phiếu trở thành công cụ để các ông lớn crypto thoát vị thế khỏi các altcoin thiếu thanh khoản.
Quy trình bắt đầu như sau: Một công ty niêm yết trên Nasdaq, có giá cổ phiếu là 10 USD, vốn hóa chỉ 10 triệu USD, sẽ “gọi vốn” thêm 100 triệu USD từ quỹ đầu tư, thường là ở chính mức giá thị trường hiện tại. Nhưng thay vì sử dụng số tiền này để phát triển sản phẩm hay mở rộng kinh doanh, công ty lại mang tiền đi mua một lượng lớn altcoin đang bị khoá, trở thành một “công ty kho bạc altcoin”.
Điểm đặc biệt ở đây là có thể lượng altcoin bị khoá đó lại đang nằm trong danh mục đầu tư của chính các quỹ, và hành động “tích trữ altcoin” lại gián tiếp giúp các quỹ đổi token bị khoá thành các cổ phiếu có thể giao dịch.
Ngay khi thương vụ được công bố, hiệu ứng truyền thông sẽ khiến cổ phiếu tăng phi mã, chẳng hạn từ 10 USD lên 30 USD chỉ trong vài ngày. Trong khi đó, phần lớn cổ phiếu thực chất vẫn đang bị khóa theo thoả thuận, khiến lượng cổ phiếu trôi nổi trên thị trường cực kỳ ít (hay còn gọi là “low float”), làm cho giá càng tăng cao.
Các quỹ đang cầm cổ phiếu với giá vốn 10 USD gần như không chịu rủi ro, vì trong kịch bản tệ nhất, khi giá sẽ quay về vùng 10 USD, giá cổ phiếu sẽ lại được bảo chứng bằng lượng altcoin mà công ty nắm giữ nên sẽ khó giảm thấp hơn nữa.
Ba tháng sau, khi thoả thuận khóa cổ phiếu hết hiệu lực, các quỹ có thể âm thầm xả hàng cho lớp nhà đầu tư mới đang FOMO ở mức giá cao gấp nhiều lần. Và vòng lặp lại bắt đầu với một công ty khác.
“Không thể phủ nhận, các thương vụ kiểu này mở ra nhiều cơ hội nếu bạn theo dõi sát narrative và biết chọn đúng thời điểm”, VIKTOR nói. “Nhưng nếu bạn là nhà đầu tư nhỏ lẻ, không tham gia các thương vụ kín, thì rõ ràng bạn đang chịu thiệt trong cuộc chơi này”.
Câu chuyện giả định của VIKTOR dễ làm chúng ta liên tưởng đến thương vụ market maker GSR dẫn đầu vòng gọi vốn 100 triệu USD của Upexi vào tháng 4/2025. GSR từng tiết lộ vào năm 2024 rằng quỹ này đang có nhiều vị thế long SOL, đặt ra nghi vấn rằng GSR hậu thuẫn cho Upexi để mua SOL không chỉ đơn giản vì "Solana là nền tảng lý tưởng" như cách quỹ tuyên bố.
Không chỉ vậy, góc nhìn này cũng có thể được áp dụng cho trường hợp của Sharplink. Chủ tịch Sharplink cũng chính là đồng sáng lập của Ethereum và CEO của Consensys – một công ty có quan hệ mật thiết với Ethereum Foundation. Liệu những thương vụ mua ETH của Sharplink có phải là cách thoát hàng của người trong cuộc? Và mở rộng hơn nữa, liệu huyền thoại Strategy của Michael Saylor cũng là một phần trong cuộc chơi này?
Đọc thêm: ETH: Tài sản đầu tiên sau Bitcoin mà Phố Wall dám đặt cược dài hạn