Meteora (MET) là gì? Tổng quan sàn DEX trên Solana

Meteora dần trở thành một hiện tượng mới của hệ sinh thái Solana, nhưng sản phẩm này được xây dựng từ năm 2021. Vậy Meteora là gì? Mô hình hoạt động của Meteora như thế nào? Cùng tìm hiểu về dự án Meteora qua bài viết.

nguyennsh

Published Mar 30 2024

Updated Jun 05 2024

5 min read

Meteora là gì?

Meteora là sàn DEX trên mạng lưới Solana, được đổi tên từ dự án Mercurial. Mục đích của Meteora vẫn giữ nguyên như trước đây là trở thành nơi cung cấp thanh khoản chính trên Solana, thông qua việc sử dụng đa dạng mô hình hoạt động từ CLMM tới multi-token.

Ngoài ra, Meteora có giai đoạn tăng trưởng tương đối nhanh sau lần đổi tên, khi TVL tăng từ 40 triệu USD lên 200 triệu USD chỉ trong vòng một năm (2/2023 - 2/2024).

Mô hình hoạt động của Meteora

Hiện tại, Meteora sử dụng bốn mô hình hoạt động gồm:

DLMM

DLMM là mô hình cung cấp thanh khoản tập trung (CLMM), cho phép người dùng thêm thanh khoản ở vùng giá nhất định. Khác với các dự án CLMM thông thường, Meteora sử dụng cấu trúc tương tự Liquidity Book của Trader Joe.

Cụ thể, dự án chia những khoản giá thành các vùng giá rất nhỏ, thay vì một khoảng rộng như các dự án khác. Ví dụ, người dùng swap AVAX ở giá 20 USD, thì vùng giá bin đang swap ở khoảng 20.01 USD hoặc 19.99 USD. Nhưng nếu ở các dự án khác, vùng giá rơi vào tầm 19 USD đến 21 USD.

Vì vậy, điều này giúp người dùng hạn chế trượt giá khi giao dịch trên Meteora.

Đọc thêm: Phân tích mô hình Liquidity book của Trader Joe.

Ngoài ra, DLMM có ba chế độ cung cấp thanh khoản gồm:

Spot: Chế độ phân phối đều ở các bin trong vùng giá, phù hợp với những cặp tài sản có độ biến động không cao.
Curve: Chế độ phân bổ phần lớn vào trung tâm vùng giá và nhỏ dần ở rìa ngoài. Thông thường, Curve phù hợp với các cặp stablecoin.
Bid-ask: Chế độ phân bổ lớn vào hai rìa vùng giá, nhưng thấp nhất ở vùng trung tâm. Bid-ask phù hợp với những cặp tài sản biến động cao.

Multi-token

Multi-token là hình thức cung cấp thanh khoản ba đến bốn token thay vì hai token, tương tự 3Pool và 4Pool của Curve Finance. Mục đích của các 3Pool và 4Pool là hỗ trợ người dùng trên Solana có thể giao dịch stablecoin với trượt giá bằng không.

Đồng thời, các pool trên giúp hệ sinh thái Solana tăng thanh khoản stablecoin và tránh những rủi ro như một số stablecoin mất peg đột ngột. Hiện tại, khối lượng giao dịch 24 giờ ở các multi-token pool là 8.7 triệu USD.

Dynamic AMM

Ngoài multi-token và DLMM pool, Meteora còn có pool Dynamic AMM, với mô hình cung cấp thanh khoản từ 0 đến dương vô cùng, trái ngược DLMM khi thêm ở một khoảng giá nhất định. Những pool này bao gồm:

LST Pool: Dành cho các cặp tài sản thuộc Liquid Staking Token, như JitoSOL, mSOL…
Dynamic Pool: Dành cho các cặp token thông thường như SOL, BONK… Điểm khác biệt là những tài sản trên Dynamic được Meteora đem cho vay ở những giao thức Lending/Borrowing. Từ đó, nhà cung cấp thanh khoản ở Dynamic Pool có lợi nhuận từ phí giao dịch và lãi cho vay.

Vault

Ngoài những cơ chế cung cấp thanh khoản như trên, Meteora còn tính năng hỗ trợ người dùng stake USDC, SOL, USDT… tại mục Vault. Những tài sản stake sẽ được Meteora đem cho vay ở giao thức Lending/Borrowing gồm Solend và Tulip. Do đó, lợi nhuận từ vault được trả dưới hình thức lãi vay của hai giao thức trên.

Mục đích của Vault không chỉ nằm ở việc giúp người dùng có lợi nhuận, mà còn hỗ trợ nền tảng có nguồn vốn dự trữ đề phòng mỗi khi vấn đề xảy ra.

vault meteora — Mô hình hoạt động vault trên Meteora.

Token MET là gì?

Meteora là nền tảng được đổi tên từ Mercurial với đồng token MER. Theo đội ngũ dự án, Meteora sẽ sử dụng token mới, tách biệt hoàn toàn với MER. Hiện tại, Meteora chưa ra mắt token và tokenomics, nhưng đội ngũ sẽ dành:

10% số lượng MET cho người cung cấp thanh khoản trên Meteora.
20% số lượng MET cho người người nắm giữ MER tới cuối tháng 2/2022.

Roadmap và cập nhật

Dưới đây là các mốc thời gian nổi bật của dự án:

2/2023: Mercurial đổi tên thành Meteora.
31/1/2024: Bắt đầu tính điểm để airdrop token MET.
5/2/2024: Ra mắt MET DAO.

Đội ngũ, nhà đầu tư và đối tác dự án Meteora

Hiện tại, đội ngũ đằng sau Meteora vẫn trong tình trạng ẩn danh, nhưng một số người cho rằng thành viên của Meteora đến từ Jupiter.

Trước khi đổi tên, Mercurial đã trải qua 7 vòng gọi vốn với tổng số tiền hơn 4.6 triệu USD. Tuy nhiên, Meteora chưa gọi vốn sau khi đổi tên.

Đối tác chiến lược của Meteora bao gồm các dự án thuộc hệ sinh thái Solana như Allbridge, GeckCoin…

Một số dự án tương tự Meteora

Raydium: Nền tảng DEX hàng đầu trên mạng lưới Solana, với mô hình hoạt động đa dạng từ CLMM tới AMM thông thường.
Uniswap: Nền tảng DEX xây dựng trên mạng lưới Ethereum, đồng thời cũng là một trong những sàn giao dịch phi tập trung lớn nhất thị trường.

Đọc thêm: Alchemy Pay (ACH) - Giải pháp thanh toán cho người dùng Web3.