Mining difficulty là gì? Tầm quan trọng của độ khó đào Bitcoin
Mining Difficulty là gì?
Mining difficulty (độ khó đào) là chỉ số thể hiện mức độ phức tạp khi thợ đào giải một thuật toán, để khai thác một khối mới trên blockchain. Mining difficulty là chỉ số chỉ tồn tại ở những blockchain sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Work (PoW).
Khi mining difficulty tăng, đồng nghĩa việc giải mã thuật toán trên mạng lưới càng lâu, từ đó yêu cầu năng lượng và điện năng tiêu hao dành cho máy đào càng cao.
Mining difficulty có thể tăng hoặc giảm tuỳ thuộc vào số lượng thợ đào tham gia mạng lưới. Số lượng thợ đào trên mạng lưới càng nhiều, độ khó đào càng tăng và ngược lại. Đồng thời, khi độ khó đào tăng, năng lượng và điện năng tiêu hao của máy đào cũng sẽ nhiều hơn.
Mục đích của mining difficulty là để duy trì mạng lưới ổn định theo thời gian. Ví dụ, tốc độ để tạo một khối trên Bitcoin là 10 phút với 100 thợ đào. Nếu có thêm 100 thợ đào tham gia, mạng lưới Bitcoin sẽ điều chỉnh độ khó đào phù hợp với 200 thợ để tốc độ tạo một khối vẫn là 10 phút.
Tầm quan trọng của Mining Difficulty
Đối với thợ đào
Mining difficulty là chỉ số ảnh hưởng trực tiếp tới lợi nhuận của các thợ đào. Khi chỉ số mining difficulty tăng, năng lượng điện năng của máy đào sẽ tăng theo. Từ đó, chi phí thợ đào phải gánh chịu cũng tăng và lợi nhuận sẽ bị giảm lại.
Năm 2017, năng lượng tiêu thụ của một máy đào Bitcoin chỉ tốn 9 Terawatt (TWh) một năm. Nhưng đến năm 2021, khi mạng lưới Bitcoin bắt đầu thu hút nhiều thợ đào, năng lượng tiêu thụ của một máy đào lên tới 200 TWh/năm. Từ đó, khiến tiền điện của thợ đào có thể gấp 20 lần so với trước đây.
Tuy nhiên, lợi nhuận đào coin nói chung hay đào Bitcoin nói riêng không phụ thuộc vào mỗi yếu tố điện năng mà còn dựa vào nhiều yếu tố khác như giá Bitcoin, mining pool… Ví dụ, khi giá Bitcoin tăng, dẫn đến phần thưởng từ thợ đào nhiều hơn, từ đó bù đắp việc độ khó đào tăng.
Ngoài ra, khác với thời gian đầu khi việc đào Bitcoin khá dễ dàng, mạng lưới Bitcoin đang ngày càng được nhiều người quan tâm, khiến độ khó đào tăng cao và việc giải thuật toán ngày càng khó hơn. Vì vậy, người dùng khi muốn đào coin cần đầu tư những phần cứng chuyên dụng để tối ưu hoá việc đào coin, giảm thiểu chi phí điện năng như ASIC, Bitmain…
Đọc thêm: Đào coin kiếm bao nhiêu 1 tháng?
Đối với nhà đầu tư
Khi mining difficulty của mạng lưới bắt đầu tăng lên, những thợ đào phải mất nhiều thời gian và chi phí để tạo một khối mới. Từ đó, tỉ lệ của những đồng coin mới lưu thông vào thị trường crypto sẽ có xu hướng đi xuống, đồng nghĩa nguồn cung cũng giảm theo.
Nếu nhu cầu của cộng đồng vẫn giữ nguyên hoặc tăng lên và nguồn cung giảm từ thợ đào, thì giá trị của đồng coin sẽ được tăng lên. Đây là nguyên tắc cung và cầu cơ bản.
Mặc dù mối liên kết giữa giá trị của đồng coin và độ khó đào là cao, người dùng nên lưu ý hai yếu tố mining difficulty và giá trị đồng coin còn chịu nhiều ảnh hưởng bởi những tác nhân khác.
Đối với mạng lưới
Mining difficulty được tạo ra với mục đích ổn định mạng lưới và hạn chế 51% attack. Ví dụ về mạng lưới Bitcoin, độ khó để tạo một khối mới được tạo ra là 10 phút, đồng nghĩa với việc toàn bộ thợ đào Bitcoin tham gia giải mã thuật toán và tạo ra một khối mới cho mạng lưới chỉ vỏn vẹn 10 phút, bất kể số lượng thợ đào tham gia mạng lưới.
Để duy trì thời gian tạo khối mới bất chấp số lượng thợ đào, thuật toán của Bitcoin sẽ tự động thay đổi mỗi khi số lượng thợ đào hoặc nhóm đào biến động. Độ khó giải thuật toán sẽ tăng khi thợ đào nhiều. Và ở chiều hướng ngược lại, khi đột nhiên số lượng thợ đào rời bỏ mạng lưới, thuật toán sẽ trở nên dễ dàng hơn dành cho những thợ đào còn lại. Thông thường, thuật toán thay đổi bằng cách thêm hoặc bỏ một con số ở hàm băm của mạng lưới.
Nếu như mining difficulty không tồn tại, các khối mới của Bitcoin sẽ được tạo ra nhanh hơn khi số lượng thợ đào tăng. Hệ quả khiến đồng Bitcoin mới lưu thông tại thị trường crypto ở tốc độ không thể đoán trước, và từ đó sẽ gây ra nhiều hậu quả hơn nữa.
Ngoài ra, mining difficulty sinh ra là để hạn chế những cuộc tấn công 51% - hình thức tấn công mà một cá thể nắm giữ 51% sức mạnh tính toán. Vì vậy, mining difficulty càng khó, cơ hội mạng lưới bị tấn công bởi tin tặc càng thấp.
Công thức tính mining difficulty
Công thức tính độ khó đào phụ thuộc vào blockchain mà thợ đào sử dụng, nhưng công thức phổ biến được cộng đồng sử dụng, để dễ dàng nhận biết độ khó đào cho từng loại blockchain đó là:
Network target = 1 / độ khó đào hiện tại
Trong đó:
Những yếu tố ảnh hưởng tới mining difficulty
Hashrate
Hashrate là đơn vị đại diện cho sức mạnh tính toán của mạng lưới, vì vậy khi số lượng thợ đào tham gia mạng lưới ngày càng nhiều, đồng nghĩa hashrate sẽ tăng cao. Và khi hashrate đi lên, mạng lưới cũng điều chỉnh thuật toán đào coin khó hơn.
Người dùng có thể xem chỉ số hashrate của từng mạng lưới thông qua một số trang web như: Glassnode, CryptoQuant…
Thời gian tạo khối
Mọi blockchain đều có thời gian tiêu chuẩn để hoàn thành việc tạo khối, ví dụ mạng lưới Bitcoin sẽ cần xấp xỉ 10 phút cho việc tạo khối, hoặc mạng lưới Litecoin cần 2.5 phút cho một khối mới. Nếu thời gian tạo khối vượt mức hoặc không đủ tiêu chuẩn, thuật toán của các blockchain sẽ tự điều chỉnh mining difficulty, để thời gian tạo khối mới luôn trong tình trạng ổn định.
Người dùng có thể theo dõi đồ thị về thời gian tạo khối của các blockchain trên Bitinfochart.
Khung pháp lý
Ngoài những yếu tố công nghệ, các yếu tố vĩ mô như thuế, luật pháp… cũng ảnh hưởng trực tiếp tới tâm lý của thợ đào, từ đó gián tiếp thay đổi mining difficulty trên mạng lưới.
Ví dụ: Venezuela là đất nước cho phép người dân sử dụng Bitcoin như một loại tiền tệ hợp pháp, nhưng thợ đào trên Venezuela gần như không có, bởi đất nước này cấm người dân tham gia đào coin.
Ngoài ra, vẫn có một số nước đánh thuế việc đào coin như Slovenia, Nga… hoặc một số nước miễn thuế như Uzbekistan… Vì vậy, yếu tố pháp lý cũng là một trong những thành phần quan trọng ảnh hưởng tới thợ đào và độ khó đào của mạng lưới.
Vậy bao lâu mining difficulty thay đổi 1 lần?
Thời gian điều chỉnh mining difficulty phụ thuộc vào từng blockchain cụ thể. Ví dụ trường hợp của blockchain Bitcoin, thời gian điều chỉnh mining difficulty diễn ra sau mỗi 2,016 block mới, tương đương với khoảng 2 tuần (1 block mới của Bitcoin tương đương 10 phút).
Khác với mạng lưới Bitcoin, Litecoin (LTC) có thời gian tạo mới độ khó đào cũng tương đương 2,016 block, nhưng chỉ tương đương với khoảng 3.5 ngày (1 block mới của Litecoin tương đương 2.5 phút).
Ngoài ra, việc tính toán mining difficulty sau mỗi block sẽ cho phép blockchain xác định phần trăm thay đổi cần thiết, để giữ nguyên thời gian tạo block mới. Tuy nhiên, đối với tất cả blockchain, mining difficulty mới không thể gấp 3 lần và cũng không thể giảm quá 75% so với mining difficulty cũ.
Ví dụ: Độ khó đào Bitcoin hiện tại là 1,000. Vậy độ khó đào tiếp theo sẽ không thể vượt quá 3,000 và cũng không thể giảm xuống mức 250.
Một số câu hỏi về mining difficulty
Giới hạn tối đa của mining difficulty là bao nhiêu?
Giới hạn tối đa của mining difficulty là không có, đồng nghĩa với việc các blockchain gần như có khả năng tự tính toán để phù hợp với số lượng thợ đào. Nhưng, theo một số chuyên gia, giới hạn tối đa của mining difficulty là khi giá trị target bằng 0, điều này đồng nghĩa với việc các thợ đào sẽ không thể giải thuật toán.
Giới hạn tối thiểu của mining difficulty là bao nhiêu?
Giới hạn tối thiểu của mining difficulty khi giá trị target bằng 1.
Đọc thêm: Bỏ túi 04 kinh nghiệm đào coin hiệu quả.