Liquid staking trước thềm cập nhật Shanghai

Các số liệu quan trọng của liquid staking

Hiện nay, phần lớn TVL trong các dự án liquid staking (hay còn được gọi là liquid staking derivatives - LSD) là ETH. Điều này cho thấy hiện tại, liquid staking vẫn hưởng lợi chính từ sự phát triển của hệ sinh thái Ethereum cùng các giải pháp Layer-2 liên quan.

Cụ thể, tổng TVL hiện tại của mảng liquid staking đạt khoảng 16.19 tỷ USD trong đó Lido dẫn đầu chiếm gần 70% thị phần (xét theo TVL). Bên cạnh đó, TVL tới từ ETH trong top 10 dự án liquid staking đứng đầu chiếm 90.65% tổng TVL toàn mảng.

Nhìn chung, người dùng vẫn đang có xu hướng nạp ETH của họ vào các nền tảng liquid staking.

Frax Ether là dự án có tốc độ tăng trưởng cao nhất kể từ đầu năm 2023 với mức tăng ~174%. Các dự án khác như Lido, Rocket Pool, Coinbase hay StakeWise lần lượt có mức tăng 22%, 31%, 16.5% và 6.3%.

Trong quá khứ làn, Lido đã từng trải qua 4 giai đoạn chứng kiến mức nạp vào ETH tăng vọt.

Trong bối cảnh sự kiện Shanghai đang đến gần, tốc độ tăng trưởng ETH nạp vào trên Lido cũng đã chứng kiến xu hướng gia tăng trong khoảng tháng 2-3/2023.

Nhu cầu staking trên các dự án khác như Rocket Pool hay Frax Ether vẫn được duy trì.

Nhìn chung, nhu cầu staking ETH có xu hướng tăng trở lại khi cập nhật Shanghai đến gần (do khi quá trình redeem thông suốt thì các token liquid staked ETH như stETH sẽ đảm bảo peg dễ hơn, giảm thiểu rủi ro cho staker).

Bên cạnh đó, peg của các liquid staked ETH token hiện tại vẫn đang được duy trì ổn định từ đầu năm tới nay.

Trong thời gian trước đó (vào khoảng giai đoạn tháng 6 năm 2022), peg của các token này đều không ổn định do các tác động từ các sự kiện liên quan tới Three Arrows Capital, Alameda Research hay Celsius.

Tuy vậy, cho tới thời điểm hiện tại, sự phục hồi đã cho thấy sức bật và nhu cầu của thị trường đối với sản phẩm LSD.

Hơn nữa, hiện tại pool thanh khoản của stETH vẫn đang có tỷ lệ khá cân bằng giữa ETH và stETH.

Do đó, dù cho cập nhật Shanghai sắp diễn ra, chúng ta vẫn chưa thấy động thái từ phía các nhà đầu tư muốn bán stETH hay các liquid staked ETH token khác.

Nhìn chung, các số liệu về TVL, tăng trưởng hay tình trạng pool thanh khoản của các dự án liquid staking đều đang ở trạng thái tốt.

Định giá hiện tại của các dự án liquid staking đã hợp lý?

Do phần lớn doanh thu của các dự án LSD đều phụ thuộc vào Ethereum. Hơn nữa, có một sự tương quan nhất định giữa giá của Lido với các token LSD khác nên Coin98 Insights sẽ chọn Lido làm dự án đại diện để phân tích về định giá hiện tại của LSD.

Doanh thu của các nền tảng LSD sẽ phụ thuộc trực tiếp vào lượng TVL nền tảng đó.

Tìm hiểu thêm: Phân tích mô hình hoạt động Lido Finance

Trong trường hợp của Lido, dự án sẽ nhận vè 10% reward (yield nhận được từ việc staking trên các L1).

Vì một nửa phí sẽ được trao cho node operators nên lợi nhuận mà nhà đầu tư nắm giữ token LDO nói chung thực nhận sẽ tương đương với 5% trên tổng reward.

Với tổng số lượng 5.9 triệu ETH đang được stake thông qua Lido hiện tại, Lido có thể thu về khoảng 13,300 ETH mỗi năm, tương đương với ~ 24 triệu USD tại mức giá 1,800 USD/ETH (staking yield hiện tại của Ethereum là 4.5%).

Hiện tại FDV của LDO đang là 2.4 tỷ USD do đó mức P/E của dự án đang đạt mốc ~100.

Theo dự phóng từ Delphi Digital, trong dài hạn, tổng số lượng ETH tham gia staking sẽ đạt 33.5 triệu ETH.

Mức yield (reward cho ETH stakers) được dự phóng tương ứng ở mốc 2.76%.

Khi đó, nếu Lido vẫn giữ mức giá 2.4 USD/LDO thì mức P/E của dự án có thể dao động trong khoảng 22 đến 79 tuỳ theo các kịch bản được Coin98 Insights đưa ra trong bảng dưới đây.

Trong quá khứ, Lido đã từng có mức P/E cao hơn gấp 3 lần so với hiện tại.

Lưu ý: chỉ số P/S theo tokenterminal được tính bằng cách lấy FDV của LDO chia cho tổng 10% reward thay vì 5%. Do đó, độc giả có thể hiểu P/E đối với Lido trong trường này là P/S (theo tokenterminal) nhân với 2.

Do đó có thể thấy rằng, nhà đầu tư LDO đang kỳ vọng vào việc Lido có thể chiếm một thị phần lớn hơn đồng thời giá ETH sẽ tăng trong dài hạn.

Bên cạnh đó, dựa trên mức P/E trong quá khứ, token LDO vẫn có thể có tiềm năng tăng trưởng cao và quay lại mức đỉnh cũ dựa trên các số liệu dự phóng P/E kể trên. 

Từ đó các token liquid staking khác cũng có thể sẽ chứng kiến xu hướng tăng tương ứng (do có sự tương quan cao với LDO).

Tuy vậy, trong kịch bản tích cực, mức P/E của Lido vẫn là 21.95 tương đương với việc nắm giữ LDO sẽ mang lại mức lợi nhuận hàng năm khoảng 4.56%, đây hoàn toàn không phải là một mức lợi suất hấp dẫn đặc biệt trong thị trường crypto.

Trong trường hợp nhà đầu tư là tổ chức hoặc nắm cổ phần đối với Lido, họ có thể khai thác được các nguồn doanh thu khác đặc biệt từ MEV. Tuy nhiên, với các nhà đầu tư cá nhân nhỏ, chiến lược đảm bảo lợi nhuận sẽ là đầu cơ token dựa trên các kỳ vọng kể trên (các số liệu có thể tuỳ biến tuỳ thuộc vào quan điểm cá nhân).

Độc giả có thể thực hiện phương pháp tương tự với các dự án khác để đưa ra được mức dự phóng giá phù hợp với cá nhân.

Cập nhật Shanghai và tác động trong ngắn hạn với giá token LSD

Cộng đồng đã đưa ra nhiều dự đoán cho rằng, sau khi bản cập nhật Shanghai chính thức đi vào hoạt động (ngày 12/4/2023), một lượng lớn ETH sẽ được unstake. Từ đó gây ra tác động tiêu cực tới nguồn thu của các dự án LSD.

Các bạn có thể tham khảo thêm góc nhìn về việc liệu sẽ có bao nhiêu ETH được unstake trong bài viết Nâng cấp Shanghai và sự tác động tới Ethereum.

Theo Coin98 Insights ước tính, sẽ có khoảng 452,000 đến 1,000,000 ETH rời khỏi staking (tới từ cả reward lẫn stakers)

Theo một tài khoản Twitter, số lượng ETH ước tính rời khỏi staking có thể lên tới 3 triệu ETH.

Theo tài khoản twitter kể trên và Coin98 Insights, nhiều khả năng nguồn ETH rút ra sẽ không đến từ Liquid staking dựa trên các cơ sở:

• Nếu nhà đầu tư muốn unstake và bán thì họ có thể đã bán qua stETH (hoặc các liquid staked ETH token khác). Số liệu về pool thanh khoản và peg của các liquid staked ETH token đang không cho thấy điều này.
• Tốc độ tăng trưởng ETH nạp vào các dự án LSD hiện tại vẫn đang gia tăng.

Tuy vậy, nhiều khả năng việc rút quá nhiều ETH ra khỏi staking contract sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới tốc độ tăng trưởng ETH nạp vào trên các nền tảng liquid staking trong ngắn hạn.

Nhưng theo dữ liệu trong quá khứ, biến động giá của token LDO lại phụ thuộc nhiều vào ETH hơn là tốc độ ETH tham gia staking vào dự án.

Thật vậy, thực hiện hồi quy tuyến tính với biến phụ thuộc là ln(LDO price) với hai biến độc lập ln(ETH inflow) và ln(ETH price) theo dữ liệu từ 26/5/2021 tới 3/4/2023, trong đó:

• ln(LDO price) và ln(ETH price): là biến động giá theo ngày của LDO và ETH.
• ln(ETH inflow): là biến động trong lượng ETH tham gia staking thông qua Lido.

Coin98 Insights ra được kết quả như bảng dưới đây:

Kết quả cho thấy biến ln(ETH inflow) không có ý nghĩa thống kê giải thích cho biến động giá LDO. Ngược lại, khi ETH có xu hướng tăng 1% thì LDO sẽ có mức tăng tương ứng 1.31% và ngược lại (theo dữ liệu quá khứ).

Coin98 Insights có đưa ra dự đoán trước đó trong bài viết “Nâng cấp Shanghai và sự tác động tới Ethereum” rằng giá ETH có khả năng biến động trong khoảng +/-8% đến +/- 12%. Vì vậy, độc giả có thể dựa trên các số liệu này để có được chiến lược đầu tư phù hợp với ETH, LDO cùng các token khác trong mảng liquid staking khi cập nhật Shanghai chính thức triển khai.

Ngoài ra, khi Shanghai diễn ra, nhà đầu tư cũng cần chú ý tới nguồn cung ETH từ Coinbase do hiện tại sàn giao dịch này đang chịu áp lực pháp lý từ SEC do triển khai các sản phẩm staking.

Shanghai là động lực cho liquid staking trong dài hạn?

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, bản cập nhật Shanghai sẽ có tác động tích cực thúc đẩy nhu cầu staking trong dài hạn.

Quan điểm này dựa trên các cơ sở:

• Rủi ro của staker sẽ được giảm thiểu (không còn rủi ro liên quan tới The Merge thất bài).
• Nhà đầu tư không còn lo sợ việc mất peg (cơ chế redeem sẽ đảm bảo thanh khoản cho các liquid staked ETH token).

Bên cạnh đó, so với các blockchain khác tỷ lệ token staking hiện tại của ETH trên tổng cung vẫn còn khá thấp.

Do vậy trong tương lai, như dự phóng của Delphi Digital kể trên, tỷ lệ staking trên Ethereum có thể tăng lên mốc 27%. Từ đó là động lực để các dự án LSD tăng doanh thu.

Ngoài ra, nguồn doanh thu của của các công ty trong mảng liquid staking còn đến từ MEV. 

Bùng nổ vào thời kỳ “DeFi summer" vào năm 2020, MEV là một nguồn doanh thu đáng kể đối với các thợ đào Ethereum (hiện tại là các stakers) nếu họ có khả năng về lập trình.

Hiện tại, lợi nhuận tới từ MEV không còn hấp dẫn như giai đoạn 2020-2021.

Cụ thể, theo số MEV explorer, lợi nhuận tới từ MEV từ đầu năm 2022 cho tới nay chỉ đạt khoảng 75,600 ETH (tương đương với khoảng 136 triệu USD tại mức giá 1800 USD/ETH). Con số này là khá nhỏ so với mức lợi nhuận tổng 380,000 ETH đạt được trong giai đoạn 2020-2021.

Tuy nhiên việc hiện tại Lido hay một số nền tảng khác vẫn đang được định giá khá cao cho thấy rằng MEV vẫn đóng một vai trò nhất định đối với định giá của các dự án liquid staking.

Tóm lại, đối với nhà đầu tư cá nhân, khi theo dõi các token trong mảng liquid staking cần đặc biệt chú ý tới biến động giá của ETH (đặc biệt trong khoảng thời gian Shanghai chính thức diễn ra).

Bên cạnh đó, do nhà đầu tư cá nhân không được hưởng lợi ích từ MEV nên khi đầu tư các token này cần phải xác định rõ được tiềm năng tăng trưởng và rủi dựa trên cơ sở TVL dự phóng cũng như mức P/E trong quá khứ.

Cuối cùng, Shanghai sẽ là động lực cho các dự án LSD trong dài hạn. Tuy vậy, hiện tại một số dự án như Lido, Frax Finance hay Rocketpool đã được định giá hàng trăm triệu tới hàng tỷ USD sẽ không phải là khoản đầu tư mang lại lợi nhuận hấp dẫn (đối với nhà đầu tư ưa thích mức lợi nhuận hàng nghìn phần trăm).