Mô hình Lido Finance (LIDO) - Bước đột phá trong thị trường Staking Derivatives
Ở bài viết này, chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu:
- Mô hình hoạt động của Lido: Để biết sản phẩm này có điểm gì nổi bật, có lợi thế cạnh tranh gì với các đối thủ hay không?
- Cách Lido tạo ra giá trị cho LDO token: Dự đoán được giá trị hợp lí của LDO, có nên đầu tư vào LDO hay không?
- Tương lai của Lido: Những kì vọng về dự án trong tương lai.
Anh em tham khảo để có thêm góc nhìn trong đầu tư.
Thông tin cần biết về LIDO
Lido là một giải pháp staking cho việc ETH bị khóa khi Stake vào ETH 2.0. Hiện tại, Lido đã mở rộng hơn, không chỉ là giải pháp cho riêng ETH 2.0, mà còn cho những tài sản Staking khác, mới nhất là bLUNA dành cho Anchor Protocol.
Dành cho những anh em chưa hiểu staking là gì, thì đây là hành động giữ một lượng coin nhất định trong ví hoặc Nodes/Masternodes của một dự án Blockchain trong một khoảng thời gian để nhận được phần thưởng. Phần thưởng này dựa trên công sức bỏ ra bao gồm: lượng coin stake và thời lượng stake.
Lido là dự án tiên phong trong việc mở khóa thanh khoản cho ETH khóa trong ETH 2.0 và hiện đang dẫn đầu trong mảng này, có tới 870,000 ETH đang được Staking trên nền tảng Lido.
Mô hình hoạt động của LIDO
Mô hình của Lido gồm 3 thành phần chính:
- Staking pool.
- Synthetics token: stETH/ bLUNA.
- Lido DAO.
Staking Pool
Sản phẩm đầu tiên và cũng quan trọng nhất của LIDO là Staking Pool. Trong mô hình Staking Pool bao gồm 5 thành phần chính: Node Operators, Validators, Oracles, Lido Staking Pool Smart Contract, ETH 2.0 Deposit Contract.
Những thành phần này liên quan nhiều đến yếu tố nền tảng công nghệ của dự án, vậy nên bỏ qua những phần kỹ thuật khó hiểu này, ở đây mình sẽ giải thích mô hình hoạt động Staking Pool của Lido theo cách đơn giản nhất:
Mô hình Staking Pool của Lido sẽ hoạt động theo 3 bước chính sau đây, ở đây mình lấy ví dụ Staking ETH:
(1) Người dùng staking tài sản trên LIDO, ví dụ là ETH, sẽ nhận về stETH token với tỉ lệ 1:1.
(2) ETH của người dùng sẽ được LIDO đem đi staking tại các validator đối tác.
(3) Theo thời gian, các Validator mà staking ETH của Lido sẽ được nhận thưởng. Phần thưởng sẽ được chia làm 2 phần: 90% cho các stETH holder, 10% là phí mint stETH của Lido, trong đó:
- 5% phí về tài khoản của các Node Operators.
- 5% phí về Lido Treasury.
Synthetics token (stETH/ bLUNA)
Synthetics token là gì?
Với những anh em còn chưa quen với thuật ngữ của Crypto, thì Synthetics token có thể hiểu là 1 token đại diện cho quyền sở hữu của 1 tài sản thực nào đó.
Trong trường hợp của Lido, stETH là token đại diện cho quyền sở hữu ETH đang được Staking trong hợp đồng ETH 2.0, bLUNA đại diện cho quyền sở hữu LUNA token đang được Staking ở các validator.
Các synthetics token luôn được pegged theo tỉ lệ 1:1 với token gốc, tức 1 stETH = 1 ETH, 1 bLUNA = 1 LUNA.
Các trường hợp sử dụng synthetics token của Lido
Mục tiêu cuối cùng của những dự án như Lido đó là mở khóa thanh khoản cho người dùng trong khi vẫn nhận phần thưởng Staking, vì vậy những synthetics token mà người dùng nhận về phải thực sự có tính thanh khoản cao, khi đó dự án mới thành công tạo ra giá trị cho người dùng.
Lido rất quan tâm đến vấn đề này từ những ngày đầu thành lập. Lido đã giải quyết vấn đề này bằng cách hợp tác với rất nhiều bên nổi tiếng để tạo thêm các use cases cho stETH, bLUNA token.
Hiện với các stETH, bLUNA token anh em có thể tham gia các hoạt động như:
- Cung cấp thanh khoản: Curve, 1inch, Uniswap V3, Balancer.
- Cho vay: Anchor, Aave.
- Tối ưu hóa lợi nhuận trên các nền tảng Aggregator: Yearn Finance, Harvest Finance.
Với stETH, các hoạt động này có thể đem đến lợi nhuận lên đến 10%-15%, cộng thêm khoản lợi nhuận từ staking ETH, anh em có thể kiếm khoảng lợi nhuận 20% APY thông qua việc Staking ETH, một con số không hề nhỏ.
Dưới đây mình sẽ ví dụ một số chiến lược giúp anh em kiếm được nguồn Yield cao nhất dựa trên số ETH của anh em:
1. Chiến lược tối ưu stETH thông qua crvstETH của Yearn trên Ethereum
Bước 1: Stake ETH trên Lido và nhận về stETH ⇒ APY 5.1%.
Bước 2: Cung cấp thanh khoản 1 phía stETH trên Curve và nhận về crvstETH ⇒ APY 9% ( 6% LDO Incentives + 3% phí giao dịch).
Bước 3: Cung cấp thanh khoản crvstETH trên Yearn ⇒ APY 6%.
Tổng lại, anh em sẽ nhận được 20% APY thông qua việc Staking ETH.
Nếu anh em là holder ETH mà thấy việc thực hiện 3 bước trên quá phức tạp, anh em có thể sử dụng nền tảng của Yearn, chọn trực tiếp Vault crvstETH trên Yearn Finance. Sau đó, chọn cung cấp vào vault bằng ETH, Yearn Finance sẽ tự động mua bán, chuyển đổi sang crvstETH.
2. Chiến lược tối ưu stETH thông quan Anchor trên Terra
Bước 1: Stake ETH trên Lido và nhận về stETH ⇒ APY 5.1%.
Bước 2: Thế chấp bETH trên Anchor để vay UST ⇒ Nhận 18% APY (ANC token incentives).
Bước 3: Cho vay UST trên Anchor ⇒ Nhận 19% APY.
Ở 2 bước sau, số APY anh em nhận về là tính trên số tiền anh em vay, nếu anh em là nhà đầu tư an toàn, chỉ vay 1/3 số ETH thế chấp, vậy mức APY này tính trên vốn gốc sẽ được (18% + 19%)/3 = 12.3%
⇒ Tổng cộng, anh em nhận được 17.4% thông qua chiến lược này.
Trên đây là 2 chiến lược ví dụ và khá hiệu quả giúp anh em kiếm thêm lợi nhuận trong khi vẫn hold ETH, anh em nếu có chiến lược nào hay ho, hãy comment bên dưới để anh em chúng ta cùng thảo luận nhé!
Lido DAO
Mạng lưới kết nối là 1 trong những điểm mạnh và là điểm mấu chốt để Lido tạo ra lợi thế cạnh tranh trên thị trường này, vì vậy, nhóm phát triển dự án tin rằng DAO là mô hình phù hợp và đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, giá trị của các thành viên trong cộng đồng phải được đặt lên hàng đầu.
Đó là lí do Lido ra mắt LDO token, mục đích là để cộng đồng có thể tham gia vào hệ thống quản trị, của dự án.
Tại Lido DAO, 1 số vấn đề mà cộng đồng cần giải quyết có thể kể đến như:
- Lido phụ thuộc nhiều vào thiết kế và các hạn chế của chuỗi đèn hiệu.
- Giao thức đặt cược Ethereum 2.0 có thể thay đổi và do đó Lido nên có thể nâng cấp được.
- Một nhà cung cấp bảo hiểm phải được lựa chọn và các điều khoản cho bảo hiểm chặt chém phải được thương lượng.
- Quản trị DAO thích hợp hơn một người hoặc một nhóm của nhà phát triển để đưa ra quyết định về những thay đổi trong Lido, và một DAO sẽ có thể trang trải chi phí phát triển và nâng cấp giao thức từ kho token DAO.
Cách Lido tạo ra giá trị cho LDO token
Doanh thu của Lido
Như anh em đã thấy trong mô hình Staking Pool của Lido, Lido sẽ thu phí 10% lợi nhuận, trong đó:
- 5% lợi nhuận thu về sẽ được chuyển đến Lido Treasury
- 5% sẽ được chia cho các Node Operator.
5% lợi nhuận là 1 con số không hề nhỏ, hiện tại số lượng Staking ETH đang tăng rất nhanh, hiện có tới 845,215 ETH ~ $2.6 M staking vào ETH 2.0 trên Lido.
Dưới đây là biểu đồ thể hiện sự tăng trưởng doanh thu của Lido so với tổng vốn hóa pha loãng FDV trong thời gian qua, có thể thấy, doanh thu của Lido đang tăng rất nhanh trong 1 tháng trở lại đây. Mỗi ngày dự án thu về ~400 K, gấp đôi so với doanh thu lúc 1 tháng trước.
Cách Lido tạo ra giá trị cho LDO token
Lido đã tạo ra dòng doanh thu cho dự án, tuy nhiên, hiện tại dòng doanh thu này chưa được chia lại trực tiếp vào LDO token.
Dẫu vậy, LDO là một phần quan trọng trong hệ sinh thái Lido, hiện tại LDO token có tham gia vào 2 hoạt động chính của dự án, bao gồm:
(1) Quản trị các hoạt động trong Lido DAO: Lido là một dự án cộng đồng phát triển, vậy nên vai trò của DAO rất quan trọng, các nghĩa vụ và chức năng của DAO mình đã trình bày trong phần Lido DAO.
(2) Dùng để Incentives, phát triển nhu cầu sử dụng các synthetics token (stETH, bLUNA): Mô hình Incentives đẩy phát triển sản phẩm không còn quá xa lạ với thị trường chúng ta,
LDO đang làm tốt việc đó, ít nhất LDO đã thêm vào nguồn Yield hơn 10%, qua đó thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia staking ETH trên Lido.
Hiện tại LDO token đang được dùng để incentives trên các nền tảng sau, anh em có thể tham khảo để kiếm thêm lợi nhuận: Curve Finance, DeversiFi, ARCx, 1Inch Network, Unslashed Finance.
Đánh giá về token LDO
Khi đọc và tìm hiểu về Lido, mình thấy có một sự tương đồng lớn trong quá trình của Lido Finance và Uniswap.
Dưới đây 4 yếu tố cho thấy sự tương đồng giữa 2 dự án này:
(1) Tập trung vào giá trị dự án thay vì giá của token: Lido hay Uniswap đều phát triển ở những phân khúc tiềm năng phát triển lớn, cả 2 đều đây xây dựng được mô hình doanh thu về cho Treasury của dự án, tuy nhiên, chưa vội để chia nó lại cho những UNI holder hay LDO holder mà ưu tiên dùng nó để phát triển dự án hơn.
(2) Sản phẩm có tính đột phá: Thị trường mở khóa thanh khoản Staking có rất nhiều dự án tham gia, như Ramp, Persistence, Stafi,... tuy nhiên mở khóa cho ETH - một thị trường rất lớn và yêu cầu về mặt kĩ thuật cao vì nó liên quan đến ETH 2.0, thì Lido là dự án tiên phong làm điều này. Sau đó có 1 số dự án khác tham gia, nhưng network effect mà Lido xây dựng được đã quá lớn, nên rất khó để các dự án đó cạnh tranh với Lido.
Giống như câu chuyện của Uniswap V3, khi ra mắt Uniswap V3 dominance đã lên đến 60%, vượt xa DEX thứ 2 là Sushiswap chỉ có 12%. Thứ duy nhất để đánh bại Uniswap, là xây dựng 1 sản phẩm đột phá hơn, nhiều dự án AMM đã và đang làm điều này. Trường hợp tương tự cũng đang diễn ra với Lido.
(3) Xây dựng được cộng đồng mạnh, tạo được network effect: Cộng đồng Ethereum (ETH) trước giờ vẫn là một cộng đồng rất trung thành, đây là nền tảng để xây dựng nên Lido Finance. Lido đã tận dụng được điều này và phát triển cộng đồng rất mạnh mẽ.
(4) Những backer phía sau: Một trong những backer và builder hàng đầu của Uniswap là Paradigm đã trở thành nhà đầu tư lớn nhất trong 1 vòng gọi vốn lên đến $73 M của Lido.
Anh em theo dõi Series Fundraising nếu để ý sẽ thấy $73 M đầu tư cho 1 Protocol không phải là 1 con số nhỏ, thêm nữa Paradigm là VC chủ yếu đầu tư vào những dự án hàng đầu và đầu tư với số tiền lớn, bởi Paradigm không chỉ đơn thuần là 1 quỹ đầu tư, họ còn công ty nghiên cứu hàng đầu thị trường, khi họ đã đầu tư, họ cũng sẽ là builder đi cùng dự án.
⇒ Với 4 yếu tố trên bao gồm công nghệ, cộng đồng, tiềm năng và tầm nhìn, Lido theo mình là một dự án rất có triển vọng trong tương lai, và sẽ là 1 phiên bản Uniswap trong thị trường Staking Derivatives.
Tương lai multichain của LIDO
Hiện tại, có thể nói Lido đã thành công với xây dựng mô hình và hệ sinh thái xung quanh stETH. Trong tương lai, có 3 điều Lido cần tiếp tục phát triển tiếp, 2 trong số đó liên quan đến vấn đề multichain:
(1) Mở rộng thêm use case của các synthetic tokens: Thanh khoản của các synthetics token càng cao, thì nhu cầu staking sẽ càng tăng mạnh. stETH được pegged với ETH theo tỉ lệ 1:1, những gì ETH làm được thì stETH cũng sẽ làm được.
Ví dụ: ETH có thể wrapped qua các blockchain khác, thì stETH tại sao không? Hiện tại stETH đã có thể wrapped qua Terra blockchain thành bETH và được dùng làm thế chấp trong Anchor, tương lai stETH có thể mở rộng sang các Blockchain khác.
(2) Phát triển sản phẩm cho các Blockchain Proof Of Stake khác: Thị trường Staking rất lớn, lên đến hàng trăm tỉ USD. Một số thị trường Staking tiềm năng khác có thể kể đến như DOT, KSM, SOL, ATOM,... rất có khả năng được Lido nhắm đến trong tương lai.
Hiện tại, trong cộng đồng Lido đã có proposal về việc phát triển Staking Pool cho DOT và KSM, ngoài ra, Lido cũng đã nhận được phần tài trợ từ Solana để phát triển sản phẩm. Vì vậy tương lai Lido multichain mình nghĩ sẽ đến nhanh thôi. Mà càng nhiều sản phẩm, doanh thu của Lido cũng sẽ càng nhiều.
(3) Chia lại lợi nhuận cho LDO holder: Đây chắc chắn là việc sẽ xảy ra trong tương lai, với một cộng đồng DAO, việc phân chia lại lợi nhuận cho cộng đồng là 1 điều hợp lí. Và cũng như Uniswap, vấn đề là thời gian và chúng ta phải chờ ý kiến từ đội ngũ dự án. Nhưng với những anh em là nhà đầu tư như chúng ta, số tiền ở trong Treasury hay chia lại LDO holder, cũng không ảnh hưởng quá nhiều đến định giá của LDO token.
Nhận xét và kết luận
Tổng quan lại về mô hình hoạt động của Lido Finance, chúng ta có thể rút ra một số ý chính sau:
- Lido Finance là dự án tiên phong trong việc mở khóa thanh khoản cho ETH trong ETH 2.0.
- Lido Finance thông qua hợp tác với các đối tác và hoạt động Incentives đã mở rộng được use case của stETH ra rất nhiều.
- Lido Finance đã xây được dòng doanh thu tuy nhiên chưa tập trung giá trị đó vào LDO token.
- Có rất nhiều điểm tương đồng giữa Lido và Uniswap trong quá trình phát triển dự án.
- Lido Finance đang hướng đến một tương lai Multichain.
Series How It Works (Phân tích Mô hình hoạt động) là Series nhằm giúp anh em hiểu sâu hơn về 1 Protocol, cách Protocol hoạt động và tiềm năng phát triển trong tương lai. Anh em nếu muốn tìm hiểu mô hình hoạt động của Protocol nào nữa, hãy comment ở phần bình luận để bọn mình có thể phân tích trong những số tiếp nhé!
Nguồn tham khảo:
Disclaimer: Tất cả những thông tin trong bài nhằm cung cấp cho người đọc những thông tin mới nhất trong thị trường và không được coi là lời khuyên đầu tư. Đầu tư Crypto là một hình thức đầu tư rất mạo hiểm, người đọc cần phải tìm hiểu kỹ trước khi đầu tư và chỉ nên tham gia với số vốn có thể mất.