Ví nóng là gì? So sánh ví nóng với ví lạnh trong Crypto

Ví nóng là gì?

Ví nóng là loại ví tiền điện tử được kết nối với mạng internet, dùng để quản lý, lưu trữ, gửi và nhận tài sản crypto. Ví nóng thường được sử dụng cho mục đích giao dịch, thanh toán và sử dụng tiền điện tử.

Ví nóng được dùng nhiều bởi tính tiện lợi của nó, cho phép người dùng truy cập vào tài sản của mình một cách nhanh chóng và dễ dàng. Tuy nhiên, vì cần kết nối internet nên chúng thường dễ bị tấn công và đánh cắp.

Các loại ví nóng

Tùy vào cách phân loại mà ví nóng sẽ được chia thành các loại khác nhau:

• Theo thiết bị sử dụng: ví web, ví di động và ví máy tính.
• Theo quyền kiểm soát private key: ví lưu ký (custodial) và ví không lưu ký (non-custodial).

Ngoài ra, trên thị trường đã có giải pháp lưu trữ tiền điện tử kết hợp giữa ví nóng với ví lạnh, với cơ chế hoạt động đổi mới và cung cấp giải pháp bảo mật nâng cấp hơn cho tài sản của người dùng, điển hình là Zen Card.

Theo thiết bị

Dựa trên thiết bị sử dụng, quản lý và truy cập, ví nóng được chia ba loại:

• Ví nóng trên web (Web wallet): Ví được truy cập và quản lý thông qua trình duyệt web. Dữ liệu và thông tin đăng nhập của người dùng sẽ được mã hóa và lưu trữ trên máy chủ của nhà cung cấp ví.
• Ví nóng trên máy tính (Desktop wallet): Ví được cài đặt và lưu trữ dựa trên phần mềm máy tính của người dùng. Dữ liệu được mã hóa và lưu trữ trên ổ cứng của máy tính. Để bảo mật ví, người dùng cần cài đặt các biện pháp bảo vệ như mật khẩu mạnh và phần mềm chống vi-rút. Đây là loại ví nóng đầu tiên được phát triển khi chưa có sự xuất hiện của ví web và mobile.
• Ví nóng trên thiết bị di động (Mobile wallet): Ví được cài đặt và lưu trữ trên điện thoại thông minh hoặc thiết bị di động (như máy tính bảng). Loại ví này thường được sử dụng dưới dạng các ứng dụng trong điện thoại. Dữ liệu và private key được lưu trữ trên thiết bị, người dùng có thể sử dụng mã PIN hoặc dấu vân tay để xác thực truy cập.

Hiện ví web và mobile được sử dụng phổ biến hơn nhiều so với ví desktop bởi tính tiện lợi và dễ truy cập của chúng.

Theo quyền kiểm soát

Dựa trên quyền truy cập và kiểm soát private key của địa chỉ ví người dùng, ví nóng sẽ được chia làm hai loại:

• Ví lưu ký (Custodial wallet): Private key của ví bị quản lý bởi một bên thứ ba cung cấp dịch vụ. Họ có toàn quyền kiểm soát đối với tài sản người dùng, chịu trách nhiệm quản lý key ví và ký giao dịch khi chủ sở hữu ví thực hiện giao dịch. Ví dụ tiêu biểu của ví custodial là ví sàn (như Binance, Bybit, Crypto.com).
• Ví không lưu ký (Non-custodial wallet): Private key của ví được quản lý bởi người tạo ví. Người dùng có toàn quyền kiểm soát đối với tài sản của mình, tự lưu key và ký giao dịch. Không một ai (kể cả nhà cung cấp ví) có thể truy cập ví ngoại trừ chủ sở ví. Một số ví non-custodial có thể kể đến như ví Coin98 Super Wallet, ví Metamask, ví Trust.

Trong đó, các ví non-custodial đã nêu phía trên đều mang lại những tính năng và điểm nổi bật riêng:

• Ví Coin98 Super Wallet: Hỗ trợ multi-chain, cho phép lưu trữ tất cả các đồng coin/token và NFT trên hầu hết tất cả các blockchain. Ví còn tích hợp nhiều tính năng, dApp cho phép người dùng truy cập và tương tác với nhiều ứng dụng khác nhau như swap, cross-chain bridge, on-chain identity…
• Ví Ramper: Cung cấp giải pháp social login cho phép người dùng tạo ví bằng tài khoản mạng xã hội như Facebook, Email, iCloud… mà không cần sử dụng passphrase hoặc private. Ví Ramper phù hợp với những người dùng mới tham gia thị trường crypto và lần đầu tiếp cận với Web3.
• Ví MetaMask: Được tích hợp với hầu hết các dApp trên các blockchain tương thích EVM như Ethereum, BNB Chain, Artribum, Optimism… cùng giao diện ví đơn giản, dễ sử dụng.

Cách hoạt động của ví nóng

Trước tiên cần phải hiểu cách hoạt động của ví tiền điện tử.

Ví tiền điện tử hoạt động dựa trên 2 loại khóa: Public key & Private key, trong đó:

• Public key đóng vai trò như một địa chỉ ví, cho phép người dùng nhận tài sản crypto về ví. Public key có thể được chia sẻ công khai một cách thoải mái.
• Private key đóng vai trò như chìa khóa để mở ví, cho phép người dùng có quyền truy cập ví để thực hiện giao dịch gửi/rút tài sản bên trong. Private key là bí mật và không được chia sẻ cho bất kỳ ai.

Khi gửi tiền điện tử:

• Người gửi dùng private key để truy cập ví và ký giao dịch trên ví.
• Các node sẽ tiến hành xác thực và ghi giao dịch lên khối của blockchain.
• Giao dịch được ghi lại trên blockchain và tiền điện tử sẽ được gửi vào ví người nhận.

Về cơ bản, ví nóng cũng có quy trình hoạt động tương tự với ví tiền điện tử, tuy nhiên vẫn sẽ có sự khác biệt dựa vào các loại ví khác nhau.

• Đối với ví lưu ký, bước ký giao dịch sẽ được thực hiện bởi bên thứ 3 vì họ là người quản lý private key. Tốc độ giao dịch sẽ chậm hơn bởi quy trình giao dịch có nhiều người hơn.
• Đối với ví không lưu ký, bước ký giao dịch sẽ được thực bởi chính người dùng và tốc độ giao dịch cũng nhanh hơn.

Ưu và nhược điểm của ví nóng

Ưu điểm

Ví nóng có các ưu điểm sau:

• Dễ sử dụng: Ví nóng thường có giao diện trực quan, dễ cài đặt và sử dụng.
• Tiện lợi: Người dùng có thể dễ dàng thực hiện các giao dịch hàng ngày một cách nhanh chóng.
• Truy cập trực tuyến: Chỉ cần có kết nối internet là người dùng có thể truy cập tài khoản ví của mình, ở bất kỳ đâu và trên bất kỳ thiết bị nào.
• Linh hoạt: Ví nóng thường hỗ trợ nhiều loại tiền điện tử trên các blockchain, giúp linh hoạt trong việc đa dạng hoá danh mục đầu tư.
• Chi phí thấp: Đa số các ví nóng sẽ cho người dùng sử dụng miễn phí hoặc chỉ yêu cầu mức phí rất thấp.
• Nhiều hình thức quản lý tài sản: Đối với ví lưu ký hoặc không lưu ký, người dùng có thể lựa chọn tự kiểm soát tài sản của mình hoặc uỷ thác quyền kiểm soát cho một bên thứ ba.

Nhược điểm

Tuy nhiên, ví nóng vẫn có một số nhược điểm như:

• Tính bảo mật thấp: Ví nóng luôn kết nối trực tiếp với mạng internet, khiến nó dễ bị nhiễm virus hoặc bị tấn công (hack). Điều này làm cho ví nóng có tính bảo mật thấp và gây ảnh hưởng tới tài sản lưu trữ bên trong ví.
• Phụ thuộc vào internet: Để truy cập vào ví và thực hiện giao dịch, người dùng cần có kết nối internet. Nếu mạng bị gián đoạn hoặc tốc độ internet chậm, việc sử dụng ví nóng có thể gặp khó khăn và gây bất tiện.

So sánh ví nóng và ví lạnh

Ngược với ví nóng, ví lạnh là ví vật lý để lưu trữ tiền điện tử mà không cần kết nối internet. Theo đó:

• Ví lạnh thường có tính bảo mật cao hơn và chi phí tốn kém hơn so với ví nóng.
• Ví lạnh không thể tương tác trực tiếp với dApp mà cần phải kết nối với ví nóng để thực hiện giao dịch.

Để thấy rõ sự khác nhau giữa ví nóng và ví lạnh, tham khảo bảng so sánh dưới đây:

Tuy nhiên, như đã đề cập từ trước, thị trường ví tiền điện tử hiện nay đã bắt đầu xuất hiện một giải pháp lưu trữ kiểu mới kết hợp giữa ví nóng và ví lạnh - Zen Card.

Zen Card là sản phẩm được phát triển bởi Ninety Eight và có hình dạng như một chiếc thẻ ngân hàng, đồng thời kế thừa những ưu điểm và cải thiện những nhược điểm của cả hai loại ví. Theo đó:

• Zen Card mã hoá dữ liệu seed phrase/private key và chia làm 2 phần, một phần lưu trên thẻ Zen, một phần lưu trên ví nóng Coin98 Super Wallet.
• Người dùng chỉ có thể thực hiện giao dịch khi có cả 2 thiết bị cùng lúc.
• Trong trường hợp mất thẻ hoặc mất điện thoại, tức mất 1 trong 2, tài sản người dùng vẫn có thể được bảo toàn vì không ai có thể truy cập vào ví.

Đọc thêm Zen Card - Ví ấm lưu trữ toàn diện của Ninety Eight.

Với Zen Card, việc lưu trữ, quản lý và bảo mật tài sản của người dùng sẽ được nâng cấp hơn. Đồng thời vẫn đảm bảo tính tiện lợi ở mức độ nhất định vì có thể cất trong ví và mang theo bên mình một cách dễ dàng.

Cách bảo mật ví nóng an toàn

Vì luôn phải kết nối với internet nên khả năng bảo mật của ví nóng cũng bị hạn chế hơn so với ví lạnh. Tuy nhiên, nếu biết cách bảo vệ thì ví nóng sẽ là công cụ hỗ trợ rất tốt cho việc lưu trữ tài sản.

Sau đây là một số cách bảo mật cho ví nóng:

• Không lưu trữ lượng lớn tài sản trong ví nóng, thay vào đó chỉ sử dụng ví nóng cho mục đích giao dịch.
• Phân bổ và lưu trữ tài sản trên nhiều ví nóng khác nhau, phòng trường hợp bị tấn công, dẫn đến việc mất hết toàn bộ tài sản.
• Luôn kiểm tra cẩn thận và chắc chắn rằng bạn tải ứng dụng hoặc cập nhật phần mềm từ website chính thức của dự án.
• Đối với các ví không lưu ký, cần lưu trữ private key hoặc seed phrase ở nơi an toàn, không được chia sẻ 2 loại khoá này với bất kỳ ai.
• Kích hoạt xác thực 2FA trên ví (nếu có).
• Tránh truy cập vào các trang web hoặc đường liên kết lạ, không rõ nguồn gốc để tránh bị tấn công phishing.
• Nên tạo một ví riêng và lưu trữ ít tài sản để phục vụ cho việc làm airdrop hoặc tương tác với các dApp, tránh trường hợp sử dụng một ví chung cho tất cả mục đích như lưu trữ tài sản, làm airdrop...

Đọc thêm 04 tips bảo vệ tài sản Crypto hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp về ví nóng

Ví nóng có an toàn không?

Độ an toàn của ví nóng phụ thuộc vào nhiều yếu tố chủ quan và khách quan khác nhau.

• Yếu tố chủ quan đến từ người dùng: cách quản lý private key, kết nối với nền tảng lạ, biện pháp bảo mật…
• Yếu tố khách quan đến từ bên ngoài: rủi ro kết nối internet, rủi ro từ thiết bị lưu trữ ví, rủi ro bị tấn công hệ thống của nhà cung cấp dịch vụ…

Như vậy, ví nóng có thể tiện lợi cho việc thực hiện các giao dịch hàng ngày, người dùng cần hiểu rõ các rủi ro và đảm bảo an toàn cao nhất cho tài sản của mình.

Ví nóng có bị hack không?

Ví nóng vẫn có thể bị hack nếu không được bảo vệ đúng cách hoặc không tuân thủ các biện pháp bảo mật cần thiết. Để giảm thiểu nguy cơ bị hack, người dùng nên tuân thủ các biện pháp bảo mật an toàn như trên.

Nên sử dụng ví nóng khi nào?

Vì nóng thường được sử dụng trong các trường hợp như:

• Cần lưu trữ lượng nhỏ tài sản tiền điện tử.
• Thực hiện giao dịch hàng ngày, nhanh chóng và tiện lợi.
• Sử dụng các dịch vụ chấp nhận thanh toán bằng tiền điện tử.
• Làm airdrop và tương tác với các dApp.