Wrapped Bitcoin (WBTC) - Tài sản cầu nối trong Crypto

Wrapped Bitcoin (WBTC) là gì?

Wrapped Bitcoin (WBTC) là token ERC-20 trên blockchain Ethereum được hỗ trợ hoàn toàn bằng Bitcoin với tỷ lệ 1:1, nghĩa là mỗi WBTC được bảo chứng bằng 1 BTC thật. WBTC cho phép người dùng tận dụng giá trị của Bitcoin trong các ứng dụng DeFi trên Ethereum mà không cần phải giao dịch trực tiếp BTC.

Nói cách khác, WBTC là phiên bản "gói" của Bitcoin, nơi Bitcoin được chuyển đổi thành một dạng tài sản khác có thể dễ dàng giao dịch trên các blockchain như Ethereum. Điều này mang lại tính thanh khoản cho DeFi, giúp người dùng có thể tham gia vào các hoạt động như vay mượn, staking hoặc cung cấp thanh khoản mà không cần phải bán BTC.

WBTC được quản lý bởi Wrapped Bitcoin DAO (WBTC DAO), một tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) gồm nhiều thành viên nổi bật trong cộng đồng tiền mã hóa. Các thành viên này đóng vai trò quan trọng trong việc quản trị, phát triển và duy trì tính minh bạch của hệ sinh thái WBTC. Trong đó, BitGo là tổ chức giám sát chính, có nhiệm vụ giữ BTC thực trong kho lưu trữ an toàn để đảm bảo rằng mỗi WBTC được hỗ trợ 1:1 bởi BTC.

• Khi người dùng gửi BTC, BitGo xác nhận và tạo ra lượng WBTC tương ứng.
• Burn: Khi người dùng gửi lại WBTC để đổi lấy BTC, BitGo hủy lượng WBTC tương ứng và trả BTC.

BitGo công khai số lượng BTC lưu trữ qua kiểm toán on-chain, giúp đảm bảo rằng mọi WBTC đang lưu thông đều được hỗ trợ đầy đủ bởi BTC thực.

Đọc thêm: Wrapped Token là gì? Tài sản “cầu nối” giữa các blockchain.

Cơ chế hoạt động của Wrapped Bitcoin

Wrapped Bitcoin hoạt động dựa trên một cơ chế khá đơn giản nhưng bảo mật cao. Quá trình tạo và mua WBTC bao gồm các bước chính sau:

• Người dùng gửi Bitcoin (BTC): Người dùng gửi BTC vào một địa chỉ do một tổ chức giám sát (custodian) quản lý.
• WBTC được phát hành: Sau khi BTC được gửi vào địa chỉ giám sát, một số lượng tương ứng của WBTC sẽ được tạo ra và gửi đến địa chỉ của người dùng trên mạng Ethereum.
• WBTC có thể được sử dụng trong các giao thức DeFi: Sau khi nhận được WBTC, người dùng có thể sử dụng chúng trong các giao thức DeFi như Compound, Aave, Uniswap hoặc các sàn giao dịch phi tập trung (DEX).
• WBTC có thể được đổi lại thành BTC: Nếu người dùng muốn lấy lại BTC của mình, họ chỉ cần gửi WBTC trở lại tổ chức giám sát và sẽ nhận được số lượng BTC tương ứng.

WBTC đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ trong vài năm qua kể từ khi ra mắt vào năm 2019. Một số số liệu nổi bật:

• Giá trị WBTC trên thị trường: Tính đến năm 2023, tổng giá trị của WBTC được lưu thông trên thị trường đã đạt hơn 10 tỷ USD, thể hiện sự tăng trưởng mạnh mẽ trong việc áp dụng WBTC trong DeFi.
• WBTC trên các nền tảng DeFi: Theo số liệu từ DeFi Pulse, WBTC là một trong những tài sản được sử dụng rộng rãi nhất trong các giao thức DeFi, đặc biệt trên các nền tảng vay mượn như Compound và Aave, với hàng trăm triệu USD giá trị WBTC được thế chấp trong các giao thức này.
• Thanh khoản WBTC: WBTC là một trong những cặp giao dịch phổ biến nhất trên các sàn DEX như Uniswap và SushiSwap, với khối lượng giao dịch hàng ngày thường xuyên đạt hàng triệu USD.

Tại sao Wrapped Bitcoin quan trọng trong thị trường Crypto?

Wrapped Bitcoin (WBTC) đóng một vai trò quan trọng trong việc kết nối giá trị của Bitcoin với các blockchain khác, đặc biệt là Ethereum, nơi các ứng dụng tài chính phi tập trung (DeFi) phát triển mạnh mẽ. Dưới đây là những lý do chính giải thích tại sao WBTC trở thành một yếu tố không thể thiếu trong hệ sinh thái tiền mã hóa:

Tính thanh khoản cho DeFi

Bitcoin (BTC) được xem là tài sản lưu trữ giá trị hàng đầu trong thị trường crypto, nhưng tính năng và ứng dụng của nó bị giới hạn bởi mạng lưới blockchain riêng. Trước khi có WBTC, việc sử dụng BTC trong các ứng dụng DeFi trên Ethereum gặp nhiều khó khăn. WBTC cho phép người dùng khóa BTC và tham gia vào các hoạt động như cung cấp thanh khoản, vay mượn, staking hoặc giao dịch trên các sàn DEX mà không cần bán Bitcoin của họ. Điều này giúp duy trì giá trị của BTC trong khi tận dụng tiềm năng của hệ sinh thái DeFi.

Tính đến ngày 24/11/2024, tổng giá trị bị khóa (TVL) trong WBTC đạt khoảng 14.3 tỷ USD, cho thấy sự đóng góp đáng kể của WBTC vào thanh khoản của DeFi.

Cầu nối giữa Bitcoin và Ethereum

WBTC đóng vai trò như một cầu nối giữa mạng lưới Bitcoin và Ethereum. Mặc dù Bitcoin là loại tiền mã hóa phổ biến nhất, nhưng blockchain của nó lại không hỗ trợ hợp đồng thông minh và không thể tương tác với các mạng khác như Ethereum, vốn là trung tâm của hệ sinh thái DeFi. WBTC giúp Bitcoin trở nên tương thích với Ethereum, mở ra khả năng sử dụng BTC trong nhiều ứng dụng tài chính phi tập trung hơn.

Ví dụ: Người dùng có thể sử dụng WBTC để cung cấp thanh khoản trên Uniswap hoặc tham gia staking trên Compound để kiếm lãi suất. Điều này không chỉ giúp Bitcoin tham gia sâu hơn vào các ứng dụng DeFi mà còn tăng cường tính hữu dụng của Ethereum.

Đa dạng hóa cơ hội đầu tư

WBTC cung cấp cho các nhà đầu tư một cách để đa dạng hóa cơ hội đầu tư của họ. Thay vì chỉ nắm giữ Bitcoin và chờ tăng giá, người dùng có thể sử dụng WBTC để kiếm lãi từ các giao thức DeFi, cung cấp thanh khoản, hoặc vay mượn. Điều này giúp người dùng có thể tối ưu hóa lợi nhuận từ tài sản của mình mà không cần phải bán BTC.

Khối lượng giao dịch 24 giờ của WBTC đạt khoảng 915 triệu USD, cho thấy mức độ hoạt động và cơ hội đầu tư đa dạng mà WBTC mang lại cho nhà đầu tư.

Ứng dụng của Wrapped Bitcoin trong DeFi

Cung cấp thanh khoản

Một trong những ứng dụng phổ biến nhất của WBTC trong DeFi là cung cấp thanh khoản. Người dùng có thể gửi WBTC vào các bể thanh khoản (liquidity pool) trên các sàn DEX như Uniswap, SushiSwap hoặc Balancer để kiếm phí giao dịch.

Ví dụ: Khi một người dùng gửi WBTC và ETH vào một bể thanh khoản trên Uniswap, họ sẽ nhận được một phần phí giao dịch mỗi khi có người khác giao dịch giữa WBTC và ETH. Điều này không chỉ giúp người dùng kiếm thêm lợi nhuận mà còn tăng cường tính thanh khoản cho thị trường DeFi.

Tính đến tháng 11/2024, TVL trong các bể thanh khoản chứa WBTC trên Uniswap đạt hơn 500 triệu USD, cho thấy sự tham gia tích cực của người dùng trong việc cung cấp thanh khoản.

Vay mượn và thế chấp

WBTC cũng có thể được sử dụng để thế chấp trong các giao thức vay mượn như Compound, Aave hoặc MakerDAO. Người dùng có thể gửi WBTC vào các giao thức này làm tài sản thế chấp và sau đó vay các loại tài sản khác như USDC, DAI hoặc ETH. Điều này cho phép người dùng tận dụng giá trị của BTC mà không cần phải bán nó.

Ví dụ: Nếu người dùng có 1 BTC nhưng không muốn bán, họ có thể chuyển đổi nó thành WBTC và thế chấp WBTC trong Compound để vay USDC hoặc DAI. Sau đó, người dùng có thể sử dụng số tiền vay này để đầu tư hoặc giao dịch mà không phải từ bỏ quyền sở hữu BTC.

Trên Aave, tổng giá trị WBTC được thế chấp đạt khoảng 300 triệu USD, cho thấy WBTC là một trong những tài sản thế chấp phổ biến trên nền tảng này.

Kiếm lãi suất từ staking

Ngoài việc cung cấp thanh khoản và vay mượn, người dùng còn có thể sử dụng WBTC để staking và kiếm lãi suất trên các nền tảng như Compound hoặc Yearn Finance. Bằng cách gửi WBTC vào các giao thức này, người dùng có thể nhận lãi suất định kỳ, giúp tăng lợi nhuận từ việc nắm giữ BTC.

Lãi suất hàng năm (APY) cho việc staking WBTC trên Yearn Finance dao động từ 5% đến 8%, tùy thuộc vào chiến lược đầu tư của vault.

Rủi ro khi sử dụng Wrapped Bitcoin

Mặc dù WBTC mang lại nhiều lợi ích trong hệ sinh thái tài chính phi tập trung, việc sử dụng WBTC cũng đi kèm với những rủi ro mà người dùng cần cân nhắc kỹ lưỡng.

• Rủi ro từ tổ chức giám sát: Vì WBTC được bảo chứng bởi BTC thật thông qua các tổ chức giám sát như BitGo, người dùng phụ thuộc vào sự minh bạch và an toàn của các tổ chức này. Nếu tổ chức giám sát không duy trì đủ BTC dự trữ, người dùng có thể đối mặt với rủi ro mất tài sản. Thậm chí, một cuộc tấn công mạng hoặc lỗi nội bộ tại BitGo có thể làm mất toàn bộ lượng Bitcoin được lưu trữ, gây tổn thất lớn cho người nắm giữ WBTC.
• Phụ thuộc vào Ethereum: Mặc dù WBTC giúp Bitcoin tương tác với DeFi, nhưng nó gần như hoạt động chủ yếu trên mạng lưới Ethereum. Nếu Ethereum gặp phải vấn đề về kỹ thuật hoặc phí giao dịch quá cao, người dùng WBTC cũng sẽ chịu ảnh hưởng.
• Rủi ro từ sự biến động giá BTC: WBTC được hỗ trợ 1:1 bởi Bitcoin, do đó giá trị của nó phụ thuộc hoàn toàn vào giá BTC trên thị trường. Trong trường hợp giá BTC giảm mạnh, giá trị của WBTC cũng sẽ giảm tương ứng, ảnh hưởng đến tài sản của người nắm giữ.

Trong tương lai, WBTC có tiềm năng tiếp tục phát triển khi DeFi ngày càng mở rộng và các giải pháp cầu nối giữa các blockchain trở nên quan trọng hơn trong việc kết nối tài sản giữa các hệ sinh thái khác nhau.

Đọc thêm: Tokenized BTC - wBTC đang dẫn đầu cuộc cạnh tranh.