Hệ sinh thái vững chắc nhưng ARB gặp nhiều áp lực

Với sự xuất hiện của ngày một nhiều Layer 2, Arbitrum là một trong những hệ sinh thái hoạt động bền bỉ. Tuy nhiên, nhiều áp lực dẫn đến token ARB khó tăng trưởng mạnh.

Arbitrum vượt trội so với Layer 2 khác?

Mạng lưới ổn định

Cho dù trên thị trường xuất hiện hàng loạt các L2 mới với nhiều đặc điểm khác biệt về kĩ thuật và cách tiếp cận thị trường, Arbitrum vẫn giữ nguyên vị thế là Layer 2 hàng đầu trên thị trường hiện nay. Các chỉ số on-chain đã thể hiện rõ điều này:

• Luôn giữ vị trí top 1 TVL với gần 3 tỷ USD.
• Dẫn đầu về số lượng người dùng hàng ngày, thường đạt mức ~600,000 người.
• Doanh thu từ phí giao dịch tăng mạnh do giai đoạn này được hưởng lợi từ airdrop của LayerZero.
• Dù vậy, mạng Arbitrum có nhiều tiền và nhiều người dùng hơn, tuy nhiên người dùng trên đây không tích cực bằng Base. Dẫn tới thua thiệt về số lượng giao dịch và khối lượng giao dịch DEX.

Arbitrum là một trong số ít các Layer 2 không chịu chung hoàn cảnh với toàn thị trường, TVL được giữ ổn định trong suốt Q2 vừa qua. Hiện tại các Optimistics Rollup đang chiếm lĩnh thị trường và Arbitrum luôn là dự án ổn định nhất.

Ngoài ra, Arbitrum còn có một thế mạnh nữa đến từ giải pháp công nghệ. Bộ công cụ Arbitrum Orbit đang được sử dụng nhiều hơn bởi cách dự án L2/L3 mới. Hiện đã có 54 dự án sử dụng công nghệ này trải dài từ các lĩnh vực DeFi, NFT, Game, Infrastructure…

Một số cái tên nổi bật sử dụng Arbitrum Orbit bao gồm Xai, Degen Chain, Ape Chain, Injective inEVM, Deri Chain, EDU Chain… Nhóm dự án này ghi nhận tổng cộng 10.11 tỷ USD TVL, đứng đầu thị trường hiện tại.

Đây sẽ tiếp tục là một cuộc đua nữa với nhóm dự án sử dụng công nghệ OP Stack của Optimism, dù vậy nhóm này đang thất thế hơn với chỉ khoảng 5.5 tỷ USD TVL.

Xem thêm: OP Superchain - Cập nhật lớn về công nghệ và sự chuẩn bị cho DeFi Onchain Summer

Tụt giảm doanh thu

Được hưởng lợi từ sự kiện LayerZero airdrop, mạng lưới Arbitrum thu về 3.4 triệu USD trong một ngày, dù vậy doanh thu trên L2 này vẫn giảm mạnh. Điều này đến từ việc người dùng thực ít các thao tác giao dịch hơn.

Arbitrum đạt 7.3 triệu USD tổng doanh thu trong Q2/2024. Doanh thu của Arbitrum đang kém hơn nhiều so với Base đạt 22.6 triệu USD, thấp hơn đối thủ trực tiếp OP Mainnet đạt 8.9 triệu USD cho dù áp đảo về số lượng người dùng và TVL.

Xem thêm: Base - Đột phá nhờ hậu thuẫn từ Coinbase.

Token Unlock

Một điểm yếu nữa đang xuất hiện trong Q2/2024 liên quan tới token ARB. Giai đoạn này chứng kiến lịch mở khóa khá dày đặc tác động trực tiếp tới giá trị của token ARB. Đợt unlock vào 17/3 vừa qua đã mở khóa ~34.4% vốn hóa của Arbitrum.

Không chỉ vậy, từ thời điểm đó tới tháng 7/2027, ARB sẽ được mở khóa liên tục 92.63M triệu token (2.87% vốn hóa) dành cho đội ngũ dự án và nhà đầu tư.

Đây sẽ là một áp lực bán tương đối đáng chú ý với token ARB. Trong những tháng gần đây, giá token thường giảm trước thời điểm unlock vài ngày.

Hoạt động của Arbitrum DAO

Token ARB được nắm giữ chủ yếu bởi Arbitrum DAO với 35.3%. Sau đó DAO sẽ quyết định việc chi tiêu ARB cho các dự án trong hệ sinh thái, đóng vai trò quyết định trong việc sử dụng, gia tăng tổng cung token ARB ngoài thị trường và kích thích sự phát triển của các dự án trong hệ.

Tính tới thời điểm hiện tại, Arbitrum DAO đã chi tiêu 433 triệu ARB cho 22 protocol khác nhau trong đó các đề xuất nổi bật là STIP Bridge 37.5 triệu ARB, LTIPP 45 triệu ARB, Gaming Catalyze Program (GCP) 200 triệu ARB, Arbitrum Stable Treasury Endowment Program (STEP) 35 triệu ARB.

Sau khi cộng thêm số ARB nhận lại từ airdrop không được claim và trừ đi số ARB dùng trong các đề xuất, Arbitrum DAO hiện tại vẫn còn nắm giữ 3.19B tỷ ARB so với ban đầu là 3.52 tỷ ARB.

Các đề xuất trước đó của Arbitrum DAO ít nhiều ảnh hưởng tới tổng cung và giá trị của token ngoài thị trường:

• Arbitrum Short-Term Incentives Program (STIP): 50 triệu ARB được phân bổ cho 30 protocol, tuy nhiên theo OpenBlock chỉ có 34,903,495 ARB được phân bổ ngược lại cho user. Phần còn lại chưa rõ mục tiêu sử dụng.
• The Long-Term Incentive Program Pilot (LTIPP): Chương trình dành cho các dự án không được nhận STIP, phân bổ 30.7M ARB cho 86 protocol. Hạn cuối của chương trình là ngày 9/2/2024.
• STIP Bridge: STIP Bridge phục vụ việc bổ sung các giao thức từ chương trình STIP và trùng lặp với LTIPP về thời gian phân bổ. STIP Bridge đã trao 28.7M ARB cho 39 protocol. Tất cả số tiền phải được phân phối trước ngày 16/9/2024.
• Gaming Catalyze Program (GCP): Đề xuất lớn nhất với 225M ARB phân bổ trong 3 năm tới, thông tin về cơ chế, cách thức quản trị, thời gian phân bổ vẫn chưa được nêu rõ ràng.
• Questbook: Phân bổ 3.3M ARB, với ý định swap sang USDC.

Với mỗi đề xuất và thời hạn phân bổ, có thể ước lượng được số ARB được Arbitrum DAO phân bổ ra thị trường như hình dưới. Ở giai đoạn đầu năm là áp lực đến từ STIP và STIP Backfund, gia tăng tổng cung 750k ARB.

Như vậy, trong tháng 8 và tháng 9 tới, ARB có thể tiếp tục phải đối mặt với đợt tiêu dùng lớn từ Arbitrum DAO với đồng thời các đề xuất lớn như STIP Bridge, LTIPP, và GCP lên tới gần 900k ARB. 

Cộng thêm việc unlock 2.87% tổng cung mỗi tháng cho nhà đầu tư và đội ngũ dự án, đây có thể là liên tục là áp lực lớn dành cho ARB.

Arbitrum DAO cần cân đối các khoản chi tiêu và lợi ích mang lại, hoặc thực hiện các đề xuất mang lại lợi ích trực tiếp như STEP - khoản đầu tư chuyển đổi 35M ARB thành các loại tài sản ổn định để thu lợi từ nguồn yield không liên quan tới thị trường crypto (T-bills, RWA…).

Xem thêm: RWA - Cuộc chiến giành nguồn lợi suất truyền thống

Hệ sinh thái Arbitrum

Hệ sinh thái Arbitrum hiện tại đang ở mức độ duy trì, các dự án lớn hầu hết vẫn giữ nguyên vị thế. Các dự án trụ cột của các mảng vẫn là các dự án DeFi đã rất lớn mạnh trong thị trường.

Về các sàn giao dịch DEX, khối lượng giao dịch đi xuống chủ yếu đến từ nguyên nhân tụt giảm của Uniswap, dự án này cũng mất một phần thị phần vào tay đối thủ mới là Ramses Exchange (phần màu cam).

Ramses sử dụng cơ chế veToken giống với Velodrome kết hợp với thanh khoản tập trung của Uniswap. Dự án đang bắt kịp khối lượng giao dịch của Uniswap với chỉ 33M USD giá trị TVL, bằng 10% của Uniswap.

Khối lượng giao dịch chủ yếu đến từ các token như ZRO, ARB, ETH… Sắp tới ARB grant sẽ được sử dụng cho người dùng thêm thanh khoản trên Ramses.

Các dự án có cập nhật đáng chú ý trên Arbitrum:

• Aave: Triển khai stablecoin GHO trên mạng Arbitrum.
• MIMSwap: Stableswap mới triển khai trên Arbitrum, sử dụng 15M SPELL làm phần thưởng cho LP.
• Uniswap: Công bố sử dụng ARB Arbitrum LTIPP cho một số hoạt động trên protocol này.
• Kwenta x Perennial: 1.9 triệu ARB được sử dụng cho chương trình Onboarding Incentives trên Arbitrum.
• Backpack Wallet: Hỗ trợ mạng Arbitrum.
• Synthetix: Triển khai V3 trên Arbitrum. Thêm nhiều loại tài sản thế chấp khác nhau như  USDC, ETH, ARB, sUSDE (Ethena), USDe (Ethena)...

Một số dự án DeFi kỳ cựu trên Arbitrum như GMX hay Pendle vẫn đang chững lại. Với Pendle, dự án này chủ yếu đẩy mạnh các pool liên quan tới LRT và Ethena USDe trên Ethereum, trong khi đó GMX vẫn luôn gặp vấn đề về khả năng mở rộng so với các mô hình Perp DEX dạng Orderbook.

Tổng kết

Arbitrum có một hệ sinh thái khỏe mạnh với người dùng trung thành, tuy nhiên những người dùng này đã ít active hơn do các dự án trên hệ sinh thái đang có phần chững lại.

Arbitrum cũng gặp phải áp lực lớn với token ARB khi vừa phải unlock cho đội ngũ dự án & nhà đầu tư và vừa phải sử dụng cho chi tiêu của Arbitrum DAO.