Hệ sinh thái Uniswap V3 đã phát triển thế nào sau 4 tháng ra mắt?
Uniswap V3 là một thế lực rất mạnh từ khi ra mắt. Là một AMM, nhưng Uniswap V3 lại có cả một hệ sinh thái được xây dựng bên trên, để giải quyết những vấn đề cũng như tận dụng tối đa lợi ích từ nền tảng này.
Bài viết này sẽ giúp anh em có cái nhìn rõ hơn về hệ sinh thái Uniswap V3 sau 4 tháng từ ngày Uniswap V3 mainnet (5/5/2021). Qua đó hiểu rõ hơn về từng mảnh ghép bên trong, và tìm kiếm cơ hội đầu tư cho mình.
[toc]
Tổng quan về Uniswap V3
Định nghĩa
Uniswap V3 là bản cập nhật mới nhất của Uniswap, được ra mắt vào đầu tháng 5 vừa rồi. Tính năng nổi bật nhất của Uniswap V3 là “thanh khoản tập trung”, cho phép các LP kiểm soát chi tiết đối với phạm vi giá mà vốn của họ được phân bổ.
Nói một cách dễ hiểu, khi cung cấp thanh khoản (LP) trong AMM Uniswap V2, hoặc các AMM fork của Uniswap V2 như Pancake, Quick, Pangolin,... tức là anh em đang cung cấp trong khoảng (- vô cực; + vô cực).
Còn Uniswap V3 cho phép anh em cung cấp thanh khoản trong 1 đoạn cố định, ví dụ anh em có thể cung cấp thanh khoản cặp ETH/DAI trong khoảng giá từ (2000; 4000). Thanh khoản sẽ trở nên tập trung hơn. Và theo tính toán của Uniswap v3, thanh khoản có thể cao gấp x400 lần so với AMM thông thường.
Anh em quan tâm thì có thể tham khảo bài viết phân tích chi tiết về mô hình hoạt động của Uniswap V3 ngay tại đây.
Tìm hiểu: Phân tích mô hình hoạt động Uniswap V3
Số liệu thực tế
Bản cập nhật này được mọi người mong chờ trong gần 1 năm, và nó thực sự đã thay đổi cuộc chơi AMM trong DeFi.
Volume giao dịch và TVL trên Uniswap V3 và cả Uniswap V2 đều tăng, qua đó, thị phần giao dịch trên Uniswap V3 đã tăng từ 60% lên 70% vào đầu tháng 9.
Volume giao dịch cao cũng đồng nghĩa với với doanh thu từ Uniswap cũng rất cao. Hiện Uniswap là AMM có doanh thu cao nhất.
Doanh thu cao có 2 ý nghĩa với Uniswap.
Thứ nhất, khi doanh thu cao, LP là người hưởng lợi nhất. Trong khi các AMM khác phải liên tục ra các chương trình Incentives để thu hút LP, thì LP trên Uniswap không cần incentives cũng được APY cao nhờ phí giao dịch.
Thứ hai, trong Uniswap V3, Uniswap đã phát đầu thu phí 10 - 15% lợi nhuận của LP, lợi nhuận sẽ được chia về cho Ngân quỹ của Uniswap và sẽ có kế hoạch chia lại cho UNI holder trong tương lai. Do đó, doanh thu càng cao thì UNI holder càng lợi.
6 cải tiến trong Uniswap V3
Đạt được thành công như trên là do Uniswap đã có sản phẩm rất độc đáo so với những AMM thông thường. Dưới đây là 1 số cải tiến của Uniswap V3:
- Thanh khoản tập trung: Đây là tính năng cải tiến nhất, có các LP tối ưu hóa thanh khoản lên đến x400 lần.
- Tối ưu hóa nguồn vốn: Thanh khoản tập trung cho phép nguồn vốn trở nên linh hoạt hơn, cùng 1 nguồn vốn nhưng có thể tạo ra nhiều lợi nhuận và đa dạng hóa danh mục hơn.
- Range Orders: Uniswap v3 cho phép anh em cung cấp thanh khoản cho 1 hoặc nhiều khoảng tùy ý.
- Non-Fungible Liquidity: Các LP token bây giờ không còn là những ERC20 token mà được thay thế bằng NFT.
- Phí linh hoạt: Có 3 mức phí để anh em chọn khi tạo Pool, 0.05%, 0.3%, 1%.
- Oracle: Uniswap V3 đề xuất một cải tiến đáng kể đối với TWAP, giúp các dự án có thể tính toán bất kỳ TWAP nào gần đây trong vòng khoảng 9 ngày trước đó trong một single on-chain call.
Những hạn chế của Uniswap V3
Có rất nhiều cải tiến trong Uniswap v3, nhưng chính nó cũng gây ra nhiều hạn chế so với Uniswap V2.
Thứ nhất, yêu cầu LP phải hoạt động nhiều: biết tính toán, phân bổ thanh khoản ở đâu là hợp lý nhất. Đây là điểm khác biệt nhất và gây khó khăn nhất với các LP, ở phiên bản Uniswap V2, các LP kiếm tiền 1 cách thụ động, thì nay họ phải hoạt động rất nhiều.
Thứ hai, chịu nhiều Impermanent Loss hơn bởi phải tập trung cung cấp thanh khoản cho 1 khoản nhất định. Tập trung thanh khoản càng cao, thì IL càng nhiều.
Thứ ba, LP token bây giờ đã là NFT, do đó phí doanh thu (phí giao dịch) không thể tái đầu tư như trước.
Thứ tư, LP token chuyển sang NFT khiến các các dự án phát triển trên Uniswap V2 trước đó không thể phát triển trên Uniswap V3. Nếu muốn các dự án này phải phát triển lại cơ sở hạ tầng, 1 điều rất tốn thời gian.
Có thể thấy, dù mang lại nhiều lợi ích, nhưng những khó khăn của Uniswap V3 đối với người dùng và với cả hệ sinh thái Defi cũng rất nhiều.
Do đó, hệ sinh thái Uniswap V3 được ra đời để giải quyết những khó khăn trên.
Hệ sinh thái của Uniswap sau nửa năm phát triển
Uniswap Grant
Uniswap Grant là chương trình tài trợ cho các dự án phát triển trên Uniswap V3. Hiện Uniswap Grant đã tài trợ cho hơn 50+ dự án, và đang tài trợ cho đợt Gitcoin 11 đang diễn ra $50,000+. Chi tiết về chương trình tại đây.
Đây là hoạt động được chú ý nhiều nhất trên Uniswap V3, bởi sau khi hoàn thành được 1 nền tảng cơ sở hạ tầng tốt, đây là lúc Uniswap V3 cải thiện những hạn chế của mình.
Hầu hết các dự án trong hệ sinh thái Uniswap V3 là được Uniswap Grant tài trợ.
Bây giờ chúng ta sẽ đến phần chính, các dự án trong hệ sinh thái Uniswap V3 đang phát triển như thế nào. Có tới hơn 50+ dự án, nên ở đây mình chọn và phân tích 1 số dự án nổi bật, anh em nếu thấy còn sót dự án nào có thể bình luận ở bên dưới để mình bổ sung và chỉnh sửa.
Có nhiều dự án trong hệ sinh thái của Uniswap V3, mình sẽ tạm chia làm 3 nhóm:
- Những dự án về công cụ (tools) giúp người dùng dễ sử dụng Uniswap V3.
- Những dự án hỗ trợ quản lý vị thế cung cấp thanh khoản trong Uniswap V3.
- Những dự án tối ưu hóa nguồn Yield trên Uniswap V3.
Những dự án về công cụ (tools) giúp người dùng dễ sử dụng Uniswap V3
1. DefiLab
DefiLab phát triển một bộ công cụ giúp người dùng dễ dàng hiểu và sử dụng Uniswap V3.
Cá nhân mình đánh giá đây là sản phẩm rất hữu ích với 1 người dùng DeFi thông thường. Ví dụ như cho anh em biết được mức độ lợi lỗ khi sử dụng thanh khoản tập trung x10, nó sẽ khác gì so với x20 hay x50m ở giá nào thì lời, giá nào thì lỗ,...
Thời gian gần đây, DefiLab liên tục nhận được những Grant từ Uniswap và Gitcoin, DefiLab vẫn đang tiếp tục cải thiện sản phẩm của mình để hỗ trợ người dùng DeFi.
2. Croco Finance
Croco Finance là một nền tảng giúp anh em phân tích vị thế LP tốt hơn, tương tự như DefiLab. Điểm khác biệt của Croco là dự án tích hợp thêm các dữ liệu từ Uniswap V3 để người dùng có thể đánh giá 1 cách trực quan hơn.
Không có quá nhiều update trên Croco trong thời gian vừa qua.
Những dự án hỗ trợ quản lý vị thế cung cấp thanh khoản trong Uniswap V3
Theo lý thuyết, Uniswap V3 cho phép anh em kiếm nhiều lợi nhuận hơn, tối ưu hóa nguồn vốn lên đến x400 lần bằng cách cung cấp thanh khoản tập trung. Tuy nhiên điều này chỉ đúng khi anh em cung cấp đúng nơi cần thanh khoản (có nhu cầu giao dịch), nếu không, lợi nhuận của anh em sẽ bằng ~0.
Đây là vấn đề lớn trong Uniswap V3, do đó có rất nhiều dự án giải quyết vấn đề này.
1. Visor Finance
Visor là dự án tiên phong trong việc giúp các LP quản lí các vị thế, tìm ra nguồn Yield tốt nhất,... trên Uniswap V3.
Chiến lược chủ đạo được Visor sử dụng hiện nay là Gamma Strategies, một cách quản lý vị thế theo những thuật toán, tính toán rủi ro và lợi nhuận để ra được vị thế tốt nhất.
Tình hình phát triển hiện nay
Visor vừa cho ra mắt chương trình Visor Phantom, cho phép các dự án phát triển chương trình Liquidity Mining của riêng dự án 1 cách dễ dàng hơn. Hiện Visor đang hỗ trợ quản lý vị thế cho 20 cặp giao dịch trên Uniswap V3.
Sau khi ra chương trình Visor Phantom, nhiều dự án như mStable, Omega,... đã hợp tác với Visor Finance, APY trên Visor qua đó tăng mạnh.
Doanh thu của Visor cũng hưởng lợi tích cực từ đây.
2. Gelato Network
Gelato Network cũng là 1 trong những dự án đầu tiên phát triển trên Uniswap V3 như Uniswap và Grant.
Gelalo Network có 2 tính năng chính:
- Hỗ trợ Limit-order trên Uniswap V3.
- Quản lý vị thế của các LP 1 cách chủ động thông qua các Bot: Cho phép tối ưu hóa nguồn vốn và tái đầu tư phí giao dịch thu được.
Tình hình phát triển hiện nay
Gelato vừa tổ chức thành công đợt bán token và giá hiện đang x7 so với giá bán.
Với nhiều tính năng đặc biệt, Gelato hiện đang hợp tác với nhiều đối tác lớn như InstaDapp, Zerion, Quickswap.
3. Charm.fi Alpha Vault
Charm.fi Alpha là 1 dự án phát triển bộ sản phẩm Derivatives. Một trong những sản phẩm đó là Alpha Vault, hỗ trợ cung cấp thanh khoản trên Uniswap V3 1 cách dễ dàng nhất.
Các vị thế của Charm.fi sẽ được cân bằng tự động mà không cần phải swap, do đó tránh được 1 phần phí không cần thiết. 5% doanh thu thu được sẽ đưa về Charm.fi Treasury.
Ưu điểm của Charm.fi là không chỉ hỗ trợ các stableswap như Gelato, mà còn hỗ trợ các cặp có thanh khoản cao như WBTC/ USDC, ETH/ USDC,...
Tình hình phát triển hiện nay
Sau hơn 4 tháng phát triển thì TVL hiện tại trên Charm.fi còn quá ít, ngoài ra các sản phẩm cũng không đa dạng như Visor và Gelato.
Có thể là vì Alpha Vault không phải là sản phẩm chủ Charm.fi, dự án ban đầu thiên về hướng Derivatives với 2 sản phẩm chủ đạo là Options và Leverage Token.
4. Mellow Protocol
Mellow Protocol phát triển những chiến lược cung cấp thanh khoản trên Uniswap V3, và hỗ trợ quản lý danh mục vị thế của anh em.
Tình hình phát triển hiện nay
Mellow Protocol có các mục research rất tốt về Uniswap V3, tuy nhiên trong 1 tháng trở lại đây, Mellow Protocol không phát triển gì nhiều.
Hiện tại Mellow Protocol vẫn chưa ra mắt sản phẩm của mình, vậy nên vẫn cần quan sát trong thời gian tới.
5. Multiple
Multiple cũng là dự án hỗ trợ quản lý những vị thế LP, dự án cho phép các chuyên gia đóng góp các chiến lược quản lý.
Hiểu 1 cách đơn giản, Multiple là nơi kết nối những LP với những chuyên gia phát triển chiến lược, do đó chiến lược trên Multiple là đa dạng những những bên cùng phân khúc.
Ngoài ra, trên Multiple hỗ trợ tính năng cung cấp thanh khoản 1 phía, loại bỏ Impermanent Loss cho các LP (điều này rất quan trọng với 1 nền tảng có IL cao như Uniswap V3).
Tình hình phát triển hiện nay
Multiple là dự án khá nổi tiếng gần đây khi thành công gọi vốn từ nhiều nhà đầu tư lớn như NGC Ventures, Pluto,...
Sau nửa tháng ra mắt thì lượng TVL trên Multiple đang đạt khoảng $4 M, tuy nhiên APY trên Multiple lại cao hơn các nền tảng quản lý tài sản khác nhiều, từ 50% - 100%.
6. Aloe Capital
Aloe Capital là một dự án khá độc đáo, kết hợp giữa thị trường dự đoán giá và thị trường cung cấp thanh khoản.
Aloe Capital cho phép các nhà cung cấp thanh khoản đã staking LP token tại Aloe Capital dự đoán vùng Range hợp lý để đầu tư. Dự đoán đúng sẽ được thưởng.
Tình hình phát triển hiện nay
Mô hình của Aloe Capital khá độc đáo, tuy nhiên vẫn phải yêu cầu các LP chủ động tìm hiểu và dự đoán vùng giá hợp lý, chưa hỗ trợ được tối đa cho các LP như các Protocol khác.
Sản phẩm của Aloe Capital vẫn còn khá ít. TVL hiện tạ chỉ khoảng ~$30 K.
7. Lixir
Lixir là 1 nhà quản lý thanh khoản 1 cách tự động, giúp các LP quản lý vị thế của mình dễ dàng hơn.
Tình hình phát triển hiện nay
Cũng như các Protocol khác, Lixir vẫn đang hoàn thiện sản phẩm của mình, hiện chỉ mới có $800k TVL trên Lixir.
Những dư án tối ưu hóa nguồn Yield trên Uniswap V3
Bên cạnh quản lí vị thế, bởi vì có nhiều chiến lược đầu tư, nguồn Yield trên Uniswap V3 cũng rất lớn.
Tối đa hóa nguồn Yield khác cung cấp thanh khoản ở chỗ, anh em sẽ không phải chịu Impermanent Loss, phù hợp với các anh em holder hơn.
1. xToken
xToken là dự án hỗ trợ các chiến lược giúp tối ưu hóa nguồn Yield, tương tự như Yearn. xToken giải quyết bài toán thứ 5 trong các hạn chế mình nêu ở trên, vấn đề về việc quản lí LP tokens. Qua đó giúp người dùng tối đa hóa nguồn Yield trên Uniswap V3.
Tình hình phát triển hiện này của xToken
Hiện xToken chỉ hỗ trợ tối ưu hóa các Pool stableswap hay DAI/USDC, BTC/WBTC, ETH/WETH,...
TVL hiện tại vẫn còn khá bé nếu so với thanh khoản hàng tỷ USD trên Uniswap, và không có sự tăng trưởng mạnh trong thời gian qua.
2. UniEarn.fi
UniEarn là nền tảng tối ưu hóa nguồn Yield trên Uniswap V3.
Hiểu 1 cách đơn giản, UniEarn.fi = Uniswap V3 + Yearn.
Tình hình phát triển hiện nay
Tính năng quan trọng của UniEarn.fi là Vault (như Yearn) vẫn chưa ra mắt, hiện tại dự án đang thu hút TVL bằng chương trình Incentives Liquidity Mining trên Uniswap V3.
APY hiện tại trên UniEarn.fi ở mức 10% - 20%.
Cơ hội đầu tư trong hệ sinh thái Uniswap V3
Hệ sinh thái của Uniswap v3 rất rộng, vậy nên cũng có rất nhiều cơ hội để đầu tư trong hệ sinh thái Uniswap V3
- Đầu tư vào token UNI: Hệ sinh thái của Uniswap V3 đang mở rộng nhanh chóng, và UNI token native của dự án sẽ là token được hưởng lợi nhất từ điều này.
- Cung cấp thanh khoản vào những dự án quản lí vị thế tốt: Nguồn Yield trên Uniswap V3 sẽ lớn khi anh em có chiến lược cung cấp thanh khoản chính xác, và hiện có nhiều dự án hỗ trợ anh em trong vấn đề này.
- Những dự án đang có các thông số tăng trưởng tốt: Visor Finance, Gelato Network, Multiple,...
- Những dự án chưa ra token và có cơ hội retroactive: Charm.fi, Aloe Capital, Lixir,...
Nhận xét và kết luận về hệ sinh thái Uniswap V3
Hệ sinh thái Uniswap V3 tăng trưởng rất nhanh trong giai đoạn vừa qua, và đang phần các dự án đang giải quyết vấn đề cung cấp thanh khoản 1 cách tốt nhất.
Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ vào các thông số, có thể thấy TVL trên các dự án vẫn chỉ ở mức vài triệu USD đến vài chục triệu USD, cao nhất là ở trên Visor Finance, TVL cũng chỉ ở mức $12 M.
Nếu so với con số TVL $2.5 B trên Uniswap V3, thì những gì các dự án trong hệ sinh thái Uniswap V3 đang giải quyết vẫn còn quá bé. Do đó đa phần các dự án vẫn còn phải phát triển thêm.
Và khi nhiều dự án cùng giải quyết 1 vấn đề, chắc chắn sẽ có 1 dự án sẽ vượt lên tìm ra giải pháp, dự án đó sẽ là người dành lấy thị phần trên Uniswap V3, vậy nên anh em nên để ý quan sát và tìm kiếm cơ hội đầu tư cho mình.
Tổng kết
Trên đây là toàn bộ góc nhìn về hệ sinh thái Uniswap sau 4 tháng kể từ Uniswap V3 ra mắt. Anh em nghĩ sao về hệ sinh thái này? Liệu Uni có giữ vững được vị thế số 1 của mình trước nhiều đối thủ cũng đang phát triển mạnh mẽ như Sushiswap, Pancake, Raydium,...? Hãy bình luận ý kiến của anh em ở bên dưới để chúng ta cùng trao đổi vào thảo luận.
Đừng quên theo dõi chuyên mục Hệ Sinh Thái Ethereum để được cập nhật nhanh nhất mọi thông tin, sự kiện nổi bật hàng tuần của hệ sinh thái Ethereum, kèm theo các nhận định của tác giả để cung cấp cho anh em cái nhìn khách quan nhất về các cập nhật đó!