Kiếm tiền mùa downtrend: Thoát LUNA, nhưng chết dưới tay UST

Bài phỏng vấn Kuala - member cộng đồng Coin98 Insights.

Uptrend: hưng phấn, tham lam, dễ “chết”

Hỏi: Bạn vào thị trường vào mùa uptrend hay downtrend?

Mình tham gia crypto gần cuối 2020 - thời điểm thị trường đang hồi phục dần để tăng mạnh vào đầu 2021. Lúc đó, portfolio của mình có SOL, FTT, LUNA, TRX và một số con khác.

Hỏi: Vậy là bạn đã từng sống trong mùa uptrend. Bạn thấy tâm lý thị trường vào thời điểm đó như thế nào?

Đa phần hưng phấn, vì vào con nào kiểu gì cũng ăn. Mùa uptrend mình thấy người ta không phân tích dự án nhiều, thấy con nào “legit” một tí là mua hold đợi tăng giá, ai liều thì chơi margin đòn bẩy cao.

Trong các group crypto, mọi người chat rất xôm, tung hô dự án và không FUD nhiều.

Hỏi: Chắc bạn cũng không nằm ngoài cơn hưng phấn đó. Bạn có thể kể về một quyết định đầu tư của mình trong mùa uptrend bị ảnh hưởng bởi tâm lý phấn khích của thị trường?

Khoảng tháng 2/2021, thấy mọi thứ đều tăng nên mình chọn một số con có vẻ không scam để vào, một trong số đó là TRX. Mình xem chart và thấy TRX dính hỗ trợ cứng nên mua hold. Giá của nó tăng mỗi ngày, và mỗi ngày mình nhủ với lòng là ngày mai mình sẽ chốt. Nhưng không! Mình nhìn đường giá chạy mãi, không chốt vì sợ nó tăng nữa mình sẽ tiếc.

Tháng 4/2021, TRX bị âm. Vì đang mùa uptrend nên mình vẫn tin nó sẽ tăng lại, mình gồng lỗ và DCA một ít. Nhưng “vì tham nên thâm”, mình hold TRX mãi đến sau này mới về bờ được.

Hỏi: Trong mùa uptrend, bạn nghĩ tâm lý tham lam này ảnh hưởng đến nhà đầu tư như thế nào?

Mình nghĩ với người mới gia nhập thị trường, dù là mùa tăng hay mùa giảm, họ cũng dễ “chết” vì sự tham lam. Nhưng trong mùa uptrend, tâm lý này đặc biệt ảnh hưởng đến những người đã dày dạn kinh nghiệm. Họ dễ bị lay động hơn.

Như mình đã ví dụ ở trên, mùa uptrend thấy giá hôm nay tăng 5-10% so với hôm qua. Cứ nghĩ ngày mai tăng nữa sẽ chốt, nhưng có bao giờ chốt đâu. Downtrend thì dài, còn uptrend lại ngắn nên họ sẽ ráng ăn cho trọn, không biết đâu là điểm cuối. Trong mùa downtrend, người có kinh nghiệm sẽ biết dừng đúng lúc hơn.

Thoát LUNA, chết dưới tay UST

Hỏi: Vậy lòng tham này có “giết” bạn với đồng LUNA khi nó vừa trải qua một cú sập làm rung chuyển cả thị trường không?

Mình thấy mình rất may mắn, xung quanh mình nhiều người chết nhưng mình có lãi nhiều với LUNA. Mình đã chốt nó ở giá 40 USD vào tháng 9 năm ngoái, x5 lần tài khoản.

Hỏi: Thời điểm đó LUNA vẫn đang cách xa giá đỉnh 116 USD, tại sao bạn lại quyết định chốt?

Vì mình thấy LUNA tăng trưởng quá nóng, không bền vững. Mình nghĩ nếu giá có lên nữa thì x2 là cùng (thực tế là x3), trong khi downside lại quá cao, nên mình quyết định chốt.

Nhưng mình lại hơi xiểng liểng vì UST. Mình có mua một ít UST bỏ vào Anchor để ăn lãi suất 20%. Lúc UST mất peg mình cũng bắt đáy một ít. Sau vụ Terra sập, mình lỗ khoản 20-30%.

Hỏi: Khi UST sập, cảm giác của bạn thế nào?

Hụt hẫng. UST sập chứng minh nhận định của mình đã sai. Nhưng suy nghĩ lúc đó lẫn lộn lắm.

Nói về Terra, ban đầu mình cho rằng nó không bao giờ sập, vì những mô hình Ponzi tầm 2-3 tháng đã có dấu hiệu không ổn, nhưng hệ sinh thái qua một năm vẫn phát triển khá tốt. Sau cú sập đầu tiên vào tháng 5, mình vẫn tin tưởng, vì nghĩ lần này cũng như những lần trước, Terra sẽ hồi phục. Nhưng không ngờ nó đi luôn.

Dù tin tưởng vậy nhưng mình vẫn thấy những lỗ hổng trong hệ sinh thái. Terra tăng trưởng quá khủng khiếp, tăng một đường quá dốc mà không có dấu hiệu chững lại để tích luỹ. Sự phát triển này nhuốm màu không bền vững, thế nhưng mình vẫn bị cuốn đi, tin là mọi thứ sẽ ổn. Tin tức từ bên dự án đưa ra càng khiến mình làm ngơ những bất thường này: nào là gọi vốn, dự trữ Bitcoin…

Còn nói về Anchor, sau chừng 2 tháng hoạt động, tiền cạn dần, bên dự án phải bỏ ra 500 triệu USD tiền túi để trả lãi cho người dùng. Chứ lãi suất 20%/năm thì tiền đâu trả nổi, vậy mà dự án vẫn “cố đấm ăn xôi”, điều này chỉ ra hoạt động của nó đang có vấn đề. Nhưng một lần nữa, mình lại tin dự án sẽ có cách khắc phục.

Nhưng niềm tin, nhận định của mình đã sai.

Hỏi: Thoát LUNA nhưng chết dưới tay UST. Còn bạn đã làm gì với những khoản đầu tư khác của mình, đặc biệt trong thời điểm downtrend như thế này?

Tháng 11 năm ngoái lúc Bitcoin bắt đầu giảm dần từ đỉnh 60,000 USD, cộng với việc đọc các bài phân tích về kinh tế vĩ mô, như việc FED thắt chặt chính sách tiền tệ để giảm lạm phát, mình đã “ngửi” thấy mùi downtrend. 

Thế là tháng 3 năm nay mình quyết định chốt hết những con đang hold, cộng tổng porfolio lại thì có lời.

Downtrend: bình tĩnh, chốt lời, bắt đáy

Hỏi: Bạn chốt tất cả các khoản đầu tư? Nếu nhận định của bạn lại sai như vụ UST thì sao?

Thì tiếc chứ sao. Đây là quyết định 50/50, nhưng may lần này mình quyết định đúng.

Khi đi đến quyết định lớn như vậy, mình có những hoài nghi nhất định. Nhưng mình nghĩ thế này: Thị trường hiện tại downside và có thể sẽ kéo dài một thời gian, bản thân mình đi lên từ con số rất nhỏ, bây giờ kiếm được số tiền như vậy, mình nên biết đủ. 

Nếu mình nhận định sai, thị trường tiếp tục phát triển, tất nhiên mình sẽ cay cú, nhưng mình vẫn sống để đi tiếp, không mất hết tất cả. Ngược lại, nếu mình vẫn giữ, thị trường sụp, chắc chắn mình chết.

Vậy là mình chọn cách an toàn: chốt hết.

Hỏi: Downtrend thế này bạn có định bắt đáy không?

Hiện tại mình không mua con nào hết, chỉ dùng một khoản tiền nhỏ để long/short. Mình nghĩ rất lâu sau khi downtrend, khoảng 1 năm trở lên, mình mới có thể nhìn thấy đường đi của thị trường để ra quyết định đầu tư.

Ví dụ, Bitcoin phải chạm đến một mức nào đó thì mới kích hoạt việc mua dip. Hiện tại, nó chạm mức hỗ trợ cứng là 20,000 USD, những người tin tưởng sẽ mua vào lúc này, còn mình, mình sẽ chờ xuống đến khoảng 15,000 USD mới mua chẳng hạn.

Hỏi: Vậy có thể làm gì để “kiếm lúa” trong mùa downtrend này?

• Chăm làm retroactive: Điển hình, Arbitrum đang có chương trình chạy nhiệm vụ để nhận NFT. Đợt trước mình được Optimism retro 1 ví tương đương 1,400 USD. Ngon lành.
• Chạy node: Một số Layer-1 và Layer-2 nổi bật gần đây đang giới thiệu chương trình chạy node nhận thưởng, như Aptos, StarkNet.
• Work-to-earn: Dù thị trường đang chững lại nhưng các công ty crypto vẫn tuyển người ào ào.

Đáy sau sẽ cao hơn đáy trước

Hỏi: Bạn thấy tâm lý nhà đầu tư mùa downtrend này như thế nào?

Trong những group crypto, mọi người vẫn bàn tán sôi nổi, nhưng telegram dự án mùa này hơi chán nản, giá dump nên đa phần dự án bị mọi người đổ lỗi hay trách móc.

Xét về lý thì điều này vô lý, cả thị trường dump nên dự án chững lại là bình thường, các builder mùa nào chả tập trung xây dựng dự án. Người ta không nhìn sự phát triển trong dài hạn mà chỉ nhìn giá rồi chửi rủa.

Tuy nhiên, xét về tình, tâm trạng này có thể hiểu được, vì họ đang mất tiền mà.

Hỏi: Trong bối cảnh Bitcoin giảm sâu, nhiều nhà đầu tư mất tiền, bi quan về tương lai crypto như thế này, bạn có suy nghĩ gì?

Mùa uptrend cuối 2020-2021 đã biến nhiều người thành triệu phú dễ dàng, còn mùa này sẽ chứng minh ai mới thật sự là “ngựa hay”.  

Mình nghĩ downtrend là chuyện cần thiết. Tăng trưởng quá nóng sẽ không bền, thị trường cần chững lại, bình tĩnh lại. Đây sẽ là cuộc “reset game” toàn diện để thanh lọc thị trường. Những người trụ lại được là builder và những người tin vào crypto - có thể là những người đã ở trong thị trường từ 2016-2017 đến giờ. Người rời đi có thể sẽ là những người mới bước vào từ 2020-2021.

Nhưng những người trụ lại được, khi dòng tiền vẫn chảy vào, mùa sau họ sẽ có thể tiếp tục kiếm tiền. Còn những người rời đi sẽ bảo crypto là scam và cũng không kiếm được tiền nữa.

Năm nào cũng có người kêu Bitcoin sẽ chết. Thậm chí một trang web được lập ra để đếm số người tuyên bố Bitcoin sẽ xuống mồ (www.bitcoinisdead.org) - từ lúc giá nó mới mấy trăm USD cho đến bây giờ. Nhưng những người kia có chết thì chết chứ Bitcoin vẫn sống sờ sờ đó.

Thị trường phát triển ra sao thời gian sẽ trả lời. Crypto mới hơn chứng khoán rất nhiều nên không thể lấy dữ liệu cũ để đo được, nhưng mình tin đáy sau luôn cao hơn đáy trước, đáy tương lai sẽ cao hơn đáy lần này. Chu kì của crypto sẽ là tăng dần và tăng chậm.

Hỏi: Lời khuyên cuối cho những nhà đầu tư trong mùa downtrend?

Chăm retro, chạy node: Chịu khó bỏ chút tiền để làm, gọi là “thả con săn sắt bắt con cá rô”.

Nếu ai đang hold: Nên tái cơ cấu lại porfolio.

Học nhiều vào để chơi lại mùa sau: Uptrend đầu tư không cần nhiều kiến thức, nhưng mùa này nên chững lại để tìm hiểu xem thị trường cần gì.

Sống thực tế hơn: Uptrend ai cũng dí mặt vào xem chart, không để ý gì đến cuộc sống xung quanh. Mùa downtrend này là cơ hội đi làm ngoài, nói đùa là có tiền DCA, nhưng thật ra là để có cơ hội sống, nhìn ngắm xung quanh nhiều hơn.