Hệ sinh thái Solana Q2/2024: Chuẩn bị cho sóng tăng trưởng mới

Ý chính:

• Solana chứng kiến sự chững lại ở nhiều lĩnh vực trong Q2/2024. Tuy nhiên hệ sinh thái vẫn có nhiều cơ hội hưởng lợi từ dòng tiền trong tương lai. 
• Solana đang phụ thuộc vào những xu hướng khó giữ chân dòng tiền như meme coin.
• Solana foundation đang hướng tới mục tiêu mang dòng tiền ngoài crypto vào trong crypto.
• Đà suy giảm hiện tại là điều cần thiết để các dự án về với giá trị thực và cung cấp thời gian cho việc phát triển trên hệ sinh thái.

Những chướng ngại cần thiết

Hệ sinh thái Solana đã có cú chuyển mình mạnh mẽ và tăng trưởng nhanh chóng trong Q1/2024. Hàng loạt dự án xuất hiện đã mang tới làn gió mới giúp thu hút người dùng đến với hệ sinh thái. Hiện tại, Solana là một trong những hệ sinh thái hàng đầu thị trường crypto tính theo vốn hoá và giá trị tài sản khoá (TVL).

Tuy nhiên Solana trong Q2/2024 chứng kiến sự chững lại và suy giảm nhẹ ở nhiều lĩnh vực. Giá token $SOL từ $200/SOL giảm xuống còn $138/SOL. Giá trị tài sản khoá giảm hơn 11% từ 4.9 tỷ USD xuống còn 4.1 tỷ USD.

Meme coin trên Solana bùng nổ trong Q1/2024 đã giúp thu hút một lượng lớn người dùng nhưng cũng có tác động tiêu cực về sau khi dòng tiền quá ngắn hạn và phần lớn người tham gia chịu thiệt hại về tài sản. Một số ít những người thắng đậm từ memecoin thường có xu hướng rút tài sản ra khỏi hệ sinh thái. Vốn hoá stablecoin trên hệ sinh thái từ đỉnh 3.3 tỷ USD trong đầu tháng 4 giảm xuống còn 2.9 tỷ USD ở thời điểm hiện tại.

Để hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, Solana đang xây dựng những bộ công cụ hỗ trợ các tổ chức tài chính phát triển sản phẩm trên Solana như Solana Pay, Token Extension và Solana Mobile Stack. Bản thân hệ sinh thái dapp hiện tại cũng đã đến giai đoạn tự sáng tạo và phát triển mà không cần dành quá nhiều nguồn lực từ foundation như trước.

Từ đầu năm 2024, Solana tập trung vào các tiện ích thanh toán. Điều đó thể hiện qua việc hợp tác với 02 công ty lớn trong lĩnh vực thanh toán là Paypal và Stripe. Trước đó Solana cũng hợp tác với Shopify và Visa từ đó nâng tổng số đối tác về lĩnh vực thanh toán lên con số 04. Có thể thấy ngoài việc phát triển hệ sinh thái, Solana đang hướng tới mục tiêu mang dòng tiền ngoài crypto vào trong crypto.

Đọc thêm: Hệ sinh thái Solana Q1/2024, mong chờ gì thời gian tới?

Mới đây Solana Foundation và Dialect đã cùng phát triển sản phẩm tên Solana Actions và Blinks (Blockchain Links). Solana Actions là API giúp gửi đi các tín hiệu thực hiện giao dịch trên Solana. Blinks giúp hiển thị thông tin giao dịch thông qua đường liên kết (URL) và người dùng có thể thực hiện giao dịch trực tiếp trên URL đó.

Với Solana Actions và Blinks, khi một đối tượng share một URL liên quan tới việc giao dịch trên Solana thì người khác có thể thấy được các thông tin liên quan và họ có thể trực tiếp tương tác (swap, stake, buy NFT, tham gia quản trị,...) trên URL đó.

Điểm đặc biệt của Blinks là có thể hiển thị trên mọi giao diện web hỗ trợ hiển thị URL. Những ví dụ có thể kể đến như khi người dùng đăng caption có Blinks trên mạng xã hội X, các phần bình luận hoặc mục nhấp trên website, hoặc được tích hợp trực tiếp trên các bot của Discord hoặc Telegram.

Các thông số nổi bật của hệ Solana Q2

Tổng quan 

• Lượng phí tạo ra trong Q2: 134.95 triệu USD, tăng 37.4% 
• Doanh thu trong Q2: 67.47 triệu USD, tăng 37.4% 
• Chi phí trong Q2: 920.89 triệu USD, tăng 3.1% 

Mạng lưới

• Số lượng active users hàng ngày trong Q2: 598,050 người dùng, giảm 35%
• Số lượng validators Q2: 1,514, giảm 12% 
• Số lượng SOL staked: 374,477,623, tăng 4% 

Hệ sinh thái Solana Q2/2024

DEX 

Hầu hết giá trị tài sản khoá và khối lượng giao dịch trên các sàn AMM đều giảm ngoài Raydium. Việc là điểm đến chính của meme coin giúp Raydium giữ được đà tăng trưởng trong những tháng vừa qua.

Khối lượng giao dịch trên các sàn Orderbook giảm mặc dù có hỗ trợ thêm nhiều cặp giao dịch. Những airdrop dạo gần đây có giá trị thấp so với công sức và chi phí mà người dùng phải bỏ ra. Điều này đã khiến hiệu ứng của chương trình điểm giảm rõ rệt.

Backpack là sàn orderbook bị ảnh hưởng mạnh nhất vì những tuyên bố tính điểm người dùng dựa trên khối lượng giao dịch trong quá khứ. Sàn Phoenix vẫn duy trì được khối lượng giao dịch nhưng chủ yếu tới từ một số cặp đứng đầu. Sàn OpenBook chứng kiến dòng tiền rời đi do là nền tảng mở và không còn người đứng sau đóng góp cho dự án.

Liquid Staking 

Ở mảng Liquid staking, Jito vượt qua Marinade về giá trị tài sản khoá. Jito với những lợi thế như đứng sau bởi Jump Crypto cùng với các sản phẩm khác đang được phát triển như Firedancer giúp sức nặng của dự án lớn hơn các sản phẩm liquid staking thông thường.

Để thúc đẩy mảng staking trên Solana, đã có dự án làm về mảng restaking xuất hiện như Solayer. Solayer dự kiến sẽ ra mắt vào 04/07 và người dùng có thể dep các LST token vào nền tảng.

Lending

Lending trên Solana vẫn tiếp tục suy giảm về số lượng giá trị thu hút được. Hiện vẫn chưa có động thái nổi bật từ các dự án lending cũ và chưa có những dự án tiềm năng được công bố. 

Phái sinh (Derivative)

Thị phần mảng phái sinh trên Solana hiện tại vẫn tập trung chủ yếu vào Drift và Jupiter. Khối lượng giao dịch trên Drift giảm mạnh sau khi airdrop token trong tháng 4 tuy nhiên đang tăng dần trong thời gian trở lại đây. Drift vẫn là một trong những sản phẩm chỉn chu nhất trên Solana và đã có cho mình một tệp người dùng nhất định.  

Jupiter tiếp tục duy trì khối lượng giao dịch lớn nhưng có độ biến động cao. Khối lượng giao dịch phần lớn vẫn đến từ những người mong chờ airdrop đợt hai và sử dụng đòn bảy cao để tăng khối lượng giao dịch.  

NFT 

Giá sàn của các bộ sưu tập NFT hàng đầu trên Solana hầu hết đều giảm mạnh. 

Bộ sưu tập đứng đầu hệ sinh thái Mad Labs có một giai đoạn tăng trưởng nóng do hưởng lợi từ nhiều đợt airdrop của các dự án trong hệ sinh thái. Hiện mức tăng trưởng trên cũng đã chững lại khi hiệu ứng tích cực từ airdrop không còn. Degods, bộ sưu tập từng đứng đầu Solana đã quay trở lại hệ sinh thái sau một thời gian chuyển nhà qua Ethereum.

Khối lượng giao dịch NFT trên Solana chủ yếu tập trung trên Tensor và Magic Eden. Tensor sau khi ra mắt token đã mất lợi thế cạnh tranh với Magic Eden vốn chưa ra token. Hiện tại, người dùng giao dịch NFT trên Magic Eden sẽ nhận được kim cương để đổi thưởng trong tương lai. Magic Eden cũng mới ra mắt chương trình giúp người dùng burn Magic Ticket để đổi kim cương.

Gaming

Các dự án game đời đầu trên Solana như Star Atlas, Aurory đang dần ra mắt sản phẩm hay video gameplay mới thể hiện tiến độ phát triển. Mặc dù chất lượng tương đối khả quan nhưng mức độ tương tác lại không quá tích cực. Các dự án trên đã ra mắt được nhiều năm và mất dần sự chú ý theo thời gian trong một thị trường biến động nhanh như crypto. 

DePIN 

Mảng DePIN xuất hiện thêm nhiều dự án mới tuy nhiên các mô hình sản phẩm đang trùng lặp nhau. Đây không phải là dấu hiệu tốt khi những mô hình cũ hầu hết tập trung vào khía cạnh kinh tế nhiều hơn là giải quyết nhu cầu thực tế. Các dự án Depin cũng sẽ cần những ý tưởng đột phá hơn là áp dụng những mô hình trong quá khứ nếu muốn mảng Depin phát triển hơn.

Meme Coin 

Meme coin vẫn là nhánh thu hút giá trị nổi bật trên Solana. Đã có một số cái tên được phát hành trên Binance như $WIF, $BONK, $BOME và nhiều cái tên thu hút được giá trị và cộng đồng.

Meme coin trên Solana có rất nhiều biến thể như meme coin của người nổi tiếng, meme coin tổng thống và gần đây là những meme coin của các quốc gia để nắm bắt xu hướng giải bóng đá Euro. Điều này vô hình tạo nên một vòng xoáy khiến người tham gia liên tục chạy theo xu hướng để cố gắng kiếm được nhiều tiền nhất có thể.

Tuy nhiên với tính chất rủi ro cao của meme coin, phần lớn người tham gia đều mất tiền nhanh chóng. Số ít kiếm được nhiều tiền từ meme coin cũng không có xu hướng gắn bó lâu dài. Bản thân nhà đầu tư khi tham gia nhánh meme coin cần hiểu rõ các đặc điểm liên quan và chỉ tham gia với số vốn hợp lý.

Đọc thêm: Meme coin - Văn hoá, may rủi và sự chú ý.

Toàn cảnh hệ sinh thái Solana, mong chờ gì sắp tới?

Từ những thông tin ở trên, có thể thấy hệ Solana đang trong xu hướng giảm, nguyên nhân là do:

• Dòng tiền quá tập trung vào meme coin.
• Các dự án công nghệ chưa đủ hấp dẫn để thu hút giá trị.

Mặc dù đây không phải là thông tin tích cực nhưng nhìn ở chiều ngược lại, việc hệ sinh thái đi vào xu hướng giảm đã xúc tác ảnh hưởng của FDV cao, market cap thấp diễn ra sớm hơn. Hầu hết các token công nghệ hàng đầu trên Solana đều có vốn hoá pha loãng cao, vốn hoá lưu thông thấp và giá trị thu hút được thấp. Việc có những đợt điều chỉnh như hiện tại giúp thu hẹp khoảng cách giữa giá trị của token dự án với giá trị mà dự án thu hút được.

SOL ETF? 

Sau Bitcoin ETF và những tác động tích cực tới giá trị của Bitcoin, ETH ETF cũng đang trong những bước cuối cùng để ra mắt trên thị trường. Dự kiến những ETH ETF đầu tiên sẽ ra mắt trong Q3/2024. 

Nếu ETH ETF ra mắt và cho những tác động tích cực giống cách mà Bitcoin ETH đã và đang làm, khả năng cao SOL ETF sẽ là thứ mà thị trường đặt kỳ vọng được chấp thuận sau ETH ETF. Nguyên nhân vì Solana là mạng lưới lớn thứ 4 thị trường xét theo vốn hoá và có sự hiện diện cũng như được ủng hộ mạnh ở Mỹ. 

Hướng đi mới của foundation

Solana Foundation đang có nhiều động thái để thu hút dòng tiền ngoài crypto vào trong crypto. Hiện tại vẫn chưa có nhiều công cụ để đo đạc độ hiệu quả của chiến lược này, tuy nhiên hành động này rất khác biệt so với các hệ sinh thái hiện nay. Trong bối cảnh sự hiện diện của crypto đang ngày càng nhận được sự chú ý. Những người tiên phong đi đầu trong việc tạo ra các mối quan hệ với các bên truyền thống như Coinbase, Solana khả năng cao sẽ mang lại nhiều lợi ích cho họ về sau. 

Solana cũng mang tới nhiều đột phá thực sự cho thị trường điển hình gần đây nhất là Solana Actions và Blinks. Khái niệm hiển thị các mục để tương tác tuy không mới với những sản phẩm đi trước như Telegram Mini Apps của Telegram hay Frame của Farcaster. Tuy nhiên việc đưa blinks vào tất cả giao diện hỗ trợ hiển thị URL có thể đưa khả năng tương tác của người dùng với blockchain lên tầm cao mới.

Người dùng có thể thực hiện giao dịch ngay tại nơi họ thấy thông tin thay vì phải vào trực tiếp website, điều này sẽ giảm số bước thao tác và giúp tăng trải nghiệm sử dụng. Các dự án web3 có thể dễ dàng xuất hiện trên bất kỳ nền tảng nào và nhà phát triển có thể nghĩ ra những chiến lược tương tác hoàn toàn mới để quảng bá sản phẩm của mình tới số đông.

Tổng kết

Solana đang chạm đến những chướng ngại đầu tiên sau thời gian dài tăng trưởng mạnh mẽ. Nhìn ở hướng tích cực, đà suy giảm hiện tại là điều cần thiết để các dự án về với giá trị thực và cung cấp thời gian cho việc phát triển trên hệ sinh thái. Bản thân Solana vẫn có nhiều cơ hội hưởng lợi từ dòng tiền trong tương lai và có thể tiếp tục phát triển nếu giảm bớt sự phụ thuộc vào những xu hướng không giữ được dòng tiền hiện nay.