Dự phóng hệ Celo 2022 - Mang trong mình những kỳ vọng lớn và thực tế
Nếu anh em đã đọc series các bài dự phóng của các hệ trong năm 2022 thì anh em sẽ nhận thấy rằng dù là các hệ lớn và đã phát triển khá tốt như BNB Chain hay Solana lẫn những hệ sinh thái mới bùng nổ gần đây là Terra, Fantom, Avalanche thì họ đều có những khó khăn cho riêng mình.
Celo cũng vậy và thậm chí họ gần như là “tấm chiếu mới chưa từng trải”, nghĩa là đội ngũ còn chưa hoàn thiện về định hướng phát triển cũng như có kinh nghiệm trong việc xử lý những mô hình phức tạp trong thị trường DeFi. Song song với đó, họ lại đang phải mang trong mình “quá nhiều sự kỳ vọng” từ đợt hype trong thời gian trước đó.
Hãy cùng mình bàn luận và đánh giá những khía cạnh hiện trạng của Celo cũng như từ đó dự phóng cho Celo trong năm 2022 nhé!
Những ngộ nhận và góc nhìn về Celo trong 2021
Celo đi theo định hướng phát triển một mobile blockchain dành cho người dùng điện thoại và Celo được nhiều cộng đồng Việt Nam nhắc tới như một blockchain đánh vào người dùng smartphone - tệp khách hàng lớn nhất toàn cầu và “rất rất tiềm năng” với lượng người dùng khổng lồ lên đến 6 tỷ người.
Tìm hiểu thêm về tiềm năng của Celo: Tổng quan hệ sinh thái Celo
"Celo dưới $5 là món quà của thượng đế!"
Celo tiềm năng lớn đến như vậy thì mua giá bây giờ thực sự quá hợp lí?
Đó là tâm trạng của một số người fomo đu đỉnh ở giai đoạn hype khi Celo vừa ra mắt sàn DEX đầu tiên - Ubeswap.
Mình nhớ giá token CELO lúc đó là khoảng $7 - $8. Nhưng như một thực trạng mà ít nhiều anh em đã biết, giá chạy trước tin bơm thêm sau. Tức là các đội làm giá hiểu được khi bơm giá với những cây nến xanh thật dài đẹp thì anh em sẽ trở nên hưng phấn và họ ra tin để thỏa mãn cái lí do này.
Đấy là chưa kể thời gian đó thị trường và các anh em trong các hội nhóm đều rất FOMO (hội chứng sợ bỏ lỡ) và đã nói những câu mang đầy tính chủ quan “Celo dưới 5$, $7 là một món quà, vân vân, mây mây.”
Celo có tiềm năng lợi nhuận tốt, đúng!
Vì Celo là một blockchain mới, hệ sinh thái còn non trẻ nên không thể nào tăng trưởng như các hệ có token nền tảng đã XXX rất to (chỉ tính trong năm 2021) như:
- (SOL) Solana: 1,400 lần.
- (BNB) BNB Chain: 168 lần.
- (ETH) Ethereum: 50 lần.
- LUNA (Terra): 1,500 lần.
- (ADA) Cardano: 168 lần.
Trong khi đó Celo hiện đang ở giá 3$ và cao nhất là khoảng 8$ và nếu tính từ giá thấp nhất (ATL) là 0.8$ thì CELO chỉ mới “x” khoảng 3.75-10 lần.
⇒ Vì vậy, dư địa phát triển và tiềm năng của Celo còn là rất lớn.
Tuy nhiên, cần nhìn nhận khách quan rằng ngoài kia có rất nhiều hệ sinh thái cũng mới nổi giống Celo là Near, Casper, Avalanche, hay các Layer 2 khác tương thích tốt EVM như zkSync hay StarkNet, v.v.
Vậy thì, tại sao phải là Celo?
Nếu như anh em đã đọc bài viết về dòng tiền trong vĩ mô thì sẽ nắm rõ được là dòng tiền nó sẽ chảy từ hết sinh thái này sang hệ sinh thái khác, vậy thì làm thế nào để Celo được chọn là một trong những cái tên sáng giá?
Để một hệ sinh thái đón nhận dòng tiền ở thời điểm hiện tại, cần khá nhiều yếu tố về phân tích cơ bản như:
- Công nghệ hay tính năng vượt trội của Celo là gì?
- Câu chuyện mà Celo sẽ kể để thu hút người dùng là gì, có đủ hấp dẫn trong bối cảnh dòng tiền không thật sự đổ vào nhiều như hiện nay?
- Hệ này đủ mảnh ghép chưa?
- Nếu có thì các mảnh ghép này có quan trọng không?
- Mô hình hoạt động của nó như thế nào?
- Nó có tạo ra một mô hình kinh tế để tạo ra giá trị ngược lại cho token của hệ sinh thái này là CELO hay không?
- Nó đã sẵn sàng để đón dòng tiền hay chưa?
- Khi dòng tiền đến thì nó có công cụ hay chiến lược nào để giữ tiền lại hay chưa?
Đây là những câu hỏi mình cũng luôn nhắc nhở bản thân trước khi xuống tiền vào các token nền tảng Layer 1 và là cách giúp mình hạn chế “hành động theo cảm xúc”.
Anh em cũng có thể tham khảo thêm hoặc có thể lên cho mình những spreadsheet các tiêu chí cần có để chấm xem Celo được bao nhiêu trong thang điểm đó. Từ đó, đưa ra những quyết định mang tính lý trí nhiều hơn nhé!
Số liệu và các hoạt động của Celo
Các mảnh ghép trên Celo dường như không có sự tăng trưởng
Nếu lấy mốc là giai đoạn tháng 9 - quý 3 năm 2022, tức là Celo đã mainnet được hơn 6 tháng, khi so sánh với thời điểm hiện tại, gần như Celo và các giao thức trên hệ không đạt được sự tăng trưởng như mong đợi. Nhìn vào số liệu ta thấy được rằng TVL trên hệ đã quay lại mức hơn $400M so với TVL trên Celo ở tháng 9 là $410M.
Giai đoạn cao nhất TVL Celo đạt được là $1.2B. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại họ lại không thu nhận được nhiều nguồn tiền khóa vào hệ. Phần lớn dòng tiền trên Celo lại được khóa trên Mento (hơn 70%) cho thấy sự phụ thuộc khá lớn của Celo vào nền tảng này.
Cách tính TVL trên Mento là dựa vào số CELO token được thế chấp để mint ra cUSD. Vì vậy khả năng cao số TVL này là từ phía đội ngũ dùng CELO để mint ra cUSD.
Celo và các động thái DeFi gần đây
Việc TVL trong hệ Celo không tăng không đồng nghĩa với việc họ không xây dựng các ứng dụng, nhưng các bước Celo đang đi lại đang cho thấy một định hướng không rõ ràng. Đây là một điểm mình nhận thấy từ các động thái thúc đẩy khi các quỹ của Celo gần đây tập trung vào khá nhiều mảng. Các dự án mà mình sẽ xếp vào loại như sau:
- DeFi ở quy mô doanh nghiệp: Canza Finance.
- Giải pháp on/off-ramp: Wakala.
- Tổ chức xã hội, từ thiện ở các nước Châu Phi.
- Tổ chức giáo dục về các lĩnh vực như sức khỏe, canh tác, công nghệ, quyền lợi bình đẳng cho phụ nữ: Green World Campaign.
- Nền tảng P2P learning: Dacade.
- Thị trường mua bán các tác phẩm nghệ thuật ở Châu Phi: African Digital Art.
- Mạng lưới thúc đẩy các giới hạn của các DAO: The DAOist.
- Thị trường phục vụ nhu cầu mua bán các sản phẩm tái chế từ nhựa: Plastiks.
- Hệ thống giới thiệu phi tập trung cho công việc dựa trên kỹ năng: Deep Skills (Đánh vào các nước đang phát triển và phần lớn người lao động kiếm lợi nhuận từ các kỹ năng như các nước Châu Phi).
Các chương trình hợp tác cũng như hoạt động cộng đồng gần đây của Celo với các hệ sinh thái khác (ví dụ: Celo-Terra, Celo-Near) đã thu hút được một phần lớn số địa chỉ ví mới được tạo trên hệ.
Bằng chứng là số địa chỉ ví trên hệ đã đi sideway từ tháng 3/2021 và giao động dưới 2.5 triệu địa chỉ ví. Tuy nhiên từ đầu năm đến tháng 3/2022, con số này đã vượt và tăng trưởng lên 7.5 triệu địa chỉ, tức là hơn ba lần chỉ trong 3 tháng.
Hoạt động cộng đồng rất tích cực
Nếu như theo dõi sát Celo, họ thường xuyên tổ chức các chương trình nhằm trao giải cho các dự án thuộc các phân khúc Celo đang cần. Các chương trình này cũng đã thu hút rất nhiều dự án từ hơn 60 quốc gia khác nhau tham dự, mình sẽ liệt kê như sau:
- Celo Camp Batch 1, 2, 3, 4.
- DeFi for the People (30/8/2021).
- Celo Make Crypto Mobile Hackathon (Tháng 9/2021): $2.7M tiền giải thưởng cùng hơn 2,369 bên tham gia.
- The Celo Guild Awards.
- The Celo Tenet and Innovation Awards.
- The Ubeswap DeFi Award.
- Celo Camp Batch 5 ( Tháng 3/2022).
- The Provo CBDC Sandbox: Sự kiện về CBDC với hơn 600 thành viên tham dự. Đây một sự kiện ảo được kiểm duyệt bởi các nhà báo của Forbes với những chuyên gia từ ngân hàng trung ương Central Banks, Quỹ tiền tệ quốc tế IMF.
- Celo Foundation’s Wave IV Grant.
- Celo Connect Barcelona 2022 (Tháng 4/2022).
Nguyên nhân vì sao hệ Celo chưa tăng trưởng
Các nguyên nhân mình đề cập tới đây sẽ không bao gồm yếu tố khách quan như thị trường mà sẽ tập trung vào nội lực của Celo để tìm các nguyên nhân giải thích vì sao Celo chưa thật sự phát triển.
DeFi làm chưa tới thì đã hụt hơi
UbeSwap là dự án về AMM đầu tiên trên hệ đã có chương trình incentives khá lớn với việc cho người dùng farm những cặp thanh khoản với APY khá cao lên đến 3 con số. Tuy nhiên, cách tiếp cận của Celo về việc thu hút người dùng đến hệ sẽ có hệ quả sau:
Ngắn hạn: Đây chỉ là một mô hình farm xả token và thu hút rất nhiều các nhà giao dịch trong ngắn hạn. Tuy nhiên, mô hình farm xả như vậy là không bền vững về dài hạn.
Về dài hạn: Như anh em đã thấy, không còn ai nhắc nhiều về UbeSwap nữa vì khi nhiều người tham gia farming ⇒ cũng tức là phần thưởng sẽ chia cho nhiều người hơn ⇒ mỗi người sẽ nhận thưởng ít lại ⇒ APY giảm và chưa kể là rủi ro về trượt giá tạm thời do Impermanent Loss từ việc giá token như CELO, MOBI, UBE giảm + những người nhận thưởng từ trước đã bán phần token được thưởng đó đi.
Từ lí do trên, động lực cho họ để tiếp tục cuộc chơi mà đích đến cuối cùng là “kiếm tiền” trên Celo đã chấm dứt. Chẳng có một giao thức nào đủ hấp dẫn để thu hút cũng như giữ chân người dùng nữa ⇒ họ rời đi như một lẽ tất yếu.
Thiếu định hướng nòng cốt và dàn trải nguồn lực vào quá nhiều mảng
Anh em nhìn vào danh sách các dự án được hỗ trợ kêu gọi vốn từ Celo Foundation ở trên, có thể nhận thấy rằng Celo đang quá dàn trải nguồn lực của mình cho nhiều lĩnh vực khác nhau.
Chiến lược của Celo ban đầu là về Mobile blockchain nhưng hiện tại họ đang sử dụng nguồn lực cho quá nhiều mảng. Cũng vì thế, đối với một hệ sinh thái nhỏ như Celo thì việc họ không có định hướng rõ ràng rằng mảng nào là mảng trọng điểm cần ưu tiên để phát triển thì sẽ dẫn đến việc phân bổ nguồn tài nguyên không đều.
Minh chứng cho điều này là số liệu TVL đang thấp cũng cho thấy rằng chiến lược Celo đang đi ở thị trường DeFi đang chưa hiệu quả.
Ở mặt tích cực, Celo đang làm nhiều chương trình thu hút các developers nên các dự án vẫn phần lớn nằm ở trên mặt ý tưởng hoặc đang được thử nghiệm mô hình. Anh em nếu quan tâm đến hệ thì hãy quan sát kỹ hơn và để chờ xem khi các dự án này ra mắt thì họ có giúp Celo đón được dòng tiền đến không nhé!
Chưa có những real builder trên Celo
Mình sẽ lấy Andre Cronje làm hình mẫu của một builder mang tính hướng tới những đột phá công nghệ. Hoặc những builder cố gắng trung thành và cam kết xây dựng trên các hệ sinh thái nhằm tạo ra các sản phẩm giá trị và thu hút người dùng đến hệ. Mình thấy điều này ở Celo khá thiếu.
Những hệ sinh thái khác có khá nhiều builders như:
- Ethereum có Axie Infinity, Uniswap, Curve.
- StarkWare có dYdX.
- Solana có mạng lưới các dự án về Raydium, Serum, Saber.
Họ đều đang là những đội ngũ cố gắng cống hiến cho sự phát triển của một mảng trong hệ sinh thái của họ cũng như tạo cho toàn bộ thị trường blockchain một động lực cạnh tranh để phát triển.
Trên Celo ở thời điểm hiện tại, nền tảng cơ sở đã phần nào cho phép các dự án xây dựng những ứng dụng như vậy. Tuy nhiên, Celo vẫn đang “loay hoay” trong việc tìm kiếm những builders về xây đắp cho mái ấm Celo.
Bằng chứng là Celo đã tổ chức lên đến 4 mùa Celo Camp và chương trình DeFi for the people với tổng giá trị lên đến $100M, nhưng sau tất cả, họ vẫn chưa có những dự án chất lượng trên hệ ở các mảng trọng yếu.
Thiếu gã khổng lồ chống lưng
Những hệ sinh thái lớn trên thị trường Crypto hiện nay đều có những thế lực đằng sau có đủ tiềm lực về tài chính, mạng lưới, nhiều nguồn lực khác để hỗ trợ. Đơn cử như BNB Chain có CZ (Changpeng Zhao) - Founder của sàn Binance, Solana có Sam Bankman-Fried - Founder của sàn FTX hay Near có Coinbase đứng sau.
Nhưng hiệu ứng ảnh hưởng rõ ràng nhất là của CZ lên BNB Chain và Sam lên Solana khi họ đem lại nguồn tài chính mạnh để thúc đẩy, kích thích sự phát triển của hệ sinh thái bằng những các chương trình tìm kiếm nhân tài, Hackathons nhằm thu hút các developers về xây dựng các Dapps chất lượng.
⇒ Celo rất cần những thế lực như vậy để làm chỗ dựa vững chắc cho toàn bộ hệ sinh thái phát triển trong những giai đoạn phát triển quan trọng trong thời gian tới.
Bạn có thể xem thêm video trực quan dưới đây để hiểu hơn về lí do tại sao Celo chưa thể tăng trưởng, và những điều CELO nên làm để giúp hệ sinh thái của mình trở nên phát triển hơn trong tương lai:
Dự phóng hệ Celo trong 2022
Dựa trên những dữ liệu hiện tại về Celo, hệ vẫn đang ở diện “tiềm năng” và khoảng cách từ “tiềm năng” đến “phát triển” là rất lớn, đồng nghĩa với khối lượng công việc đội ngũ Celo cần phải làm là rất nhiều. Việc tốt nhất anh em có thể làm ở thời điểm này là tạo ra các viễn cảnh cùng những yếu tố mấu chốt giúp Celo có thể thành công.
Các yếu tố mình nghĩ Celo cần lúc này để mở rộng thêm hệ sinh thái của họ như sau!
Celo phải phát triển theo hướng DeFi Stacks thông thường hoặc theo Flywheel
Sau khi mình đã phân tích những nguyên nhân để khiến Celo chưa thể bùng nổ ở trên, chúng ta cũng sẽ đề xuất những cách thức bắt nguồn từ những yếu điểm của Celo.
Có 2 trường hợp mình nghĩ Celo có thể tập trung để tạo đà tốt cho sự phát triển trong tương lai là:
Trường hợp 1: Phát triển các mảnh ghép DeFi stacks cùng những mảng trọng yếu như bao chain khác.
Cần phát triển các dự án nòng cốt ở mức ưu tiên nhằm hoàn thiện bộ mặt của Celo trước. Để việc mở rộng hệ sinh thái trở nên chính xác hơn thì Celo cần làm tốt những mảnh ghép cơ bản về DeFi Stacks (như hình) như DEX, AMM, có thêm cho mình mảnh ghép phục vụ tốt cho nhu cầu người dùng trên DeFi.
⇒ Cạnh tranh với các hệ sinh thái khác.
Trường hợp 2: Tận dụng lợi thế cạnh tranh là tệp khách hàng trên điện thoại như mô hình Flywheel để cất cánh và bay xa.
Quy trình cấu thành nên bánh xe tạo đà của Celo:
- Thu hút lượng người dùng trên điện thoại → Phát triển mobile wallet làm nơi trung chuyển và cầu nối thanh khoản, lưu trữ nguồn vốn.
- Gia tăng nhu cầu của họ sử dụng các dịch vụ do Celo cung cấp như thanh toán, dịch vụ tài chính, DeFi.
- Vì các dự án đó được xây dựng trên Celo nên họ cần phải sử dụng những đồng stablecoin trên hệ Celo đã được chuẩn bị sẵn cho các thị trường lớn như cUSD (toàn cầu), cEUR (châu Âu), cReal (Brazil).
- Giá trị sẽ được thu giữ và tích lũy và sẽ khiến nhu cầu CELO token, Volume giao dịch trên các sàn cũng như các tiện ích tăng lên.
- Các dự án trên hệ có thể phát sinh doanh thu + lợi nhuận và tái đầu tư để phát triển hệ sinh thái Celo phát triển.
⇒ Như mình đã đề cập, định hướng phát triển của Celo là một mobile blockchain thì chiến lược của họ sẽ có 2 trường hợp như trên. Có thể họ cũng sẽ kết hợp giữa việc tận dụng 2 định hướng phát triển bao gồm điểm mạnh của blockchain Celo và hòa hợp cùng các hệ sinh thái DeFi khác để xây dựng các sản phẩm và cạnh tranh với họ.
Tổ chức thêm các chương trình Hackathons và “tập trung hóa” nguồn lực
Gióng sang các hệ sinh thái khác như BNB Chain, anh em có thể thấy hiệu ứng của chương trình tìm kiếm nhân tài Most Valuable Builders và trao thưởng cho họ đã biến đổi BNB Chain thần tốc như thế nào chỉ trong 1 năm ngắn ngủi - tăng trưởng từ hơn 200 dự án đến hơn 1,150 dự án.
Celo hiện cũng đã có những chương trình CeFi DeFi Incentive Program như Celo Camp, DeFi for the people với tổng giá trị ngân sách là $100M từ những tên tuổi hàng đầu như AAVE, Curve, Sushi.
Tuy nhiên, Celo vẫn quá dàn trải các mảng và dự án sẽ được nhận tài trợ. Điều này sẽ khiến Celo không tận dụng triệt để và tối ưu nguồn lực vào các mảng trọng điểm nhằm đưa hệ phát triển hơn.
Ví dụ: Rõ nhất là các dự án mà mình nêu trên được các chương trình Celo hỗ trợ cấp vốn như các dự án hoạt động giáo dục tại Châu Phi, tổ chức từ thiện hay kể cả tổ chức nhân quyền.
⇒ Việc cần làm: Họ rất cần tập trung nguồn lực vào “điều kiện thắng” hoặc là ưu điểm nổi trội của mình hay bánh xe tạo đà Flywheel ở trên để có ưu thế so với các blockchain khác trước rồi bổ sung các yếu tố quan trọng khác sau.
Cần chuẩn bị gì cho giai đoạn sắp tới của Celo 2022?
Tham chiếu Celo với các hệ sinh thái khác
Theo mình thấy, hiện tại thị trường Crypto và DeFi nói chung vẫn đang ở giai đoạn thử nghiệm. Nhìn rộng hơn ở tầm hệ sinh thái như BNB Chain, Solana hay Fantom, họ đều có những mô hình mà anh em có thể nhìn thấy độ kém hiệu quả của các dự án xây dựng trên nó và các cách phát triển hệ sinh thái của họ để học hỏi.
Sau đó, anh em có thể dựa vào các bài học từ mô hình đó vào các hệ sinh thái mới hơn như Celo và dự đoán được mô hình nó có hiệu quả hay không.
Ví dụ: Ở các hệ khác, mô hình cho người dùng Incentives khi farming với APY cao và sau đó nếu không có cách nào để giữ lợi nhuận của người dùng ở lại thì họ sẽ thất bại và đánh mất người dùng. Ở giai đoạn hype của Celo cũng vậy, nếu anh em đã có kinh nghiệm ở thị trường thì sẽ nắm chắc được viễn cảnh sụp đổ của UbeSwap.
Các trường hợp mình có thể làm ở hai góc độ nhà đầu tư và những người tìm kiếm cơ hội trên DeFi ở thời điểm đó là:
- Đối với nhà đầu tư: Tận dụng giai đoạn hype của thị trường và nhu cầu tăng cao của CELO để mua vào và kiếm lợi nhuận ngắn hạn.
- Đối với những người kiếm lợi nhuận trên DeFi: Hãy là người farm sớm nhất khi APY còn cao và rồi rút ra trong thời gian sớm nhất.
Theo sát và tìm kiếm cơ hội ở các mảnh ghép trên hệ
Lý do mà mình khuyến khích các anh em nên có cách tiếp cận này bắt nguồn từ việc các cơ hội đầu tư trong lúc thị trường downtrend là vẫn hiện diện và phần nào giúp anh em thoát được cảnh nguồn vốn của mình bị thiếu tính thanh khoản hay là không tạo ra được lợi nhuận.
Ví dụ: Anh em nếu có theo dõi hệ sinh thái Terra sẽ biết được trên hệ đang có một giao thức cho anh em hưởng mức lãi suất cố định hằng năm khá cao lên đến gần 20%, tức là hơn mức lãi suất ngân hàng ở thị trường truyền thống khá nhiều. Điều này giúp tài sản của anh em có thể sinh lời trong lúc lạm phát bào mòn giá trị đồng tiền trên thị trường đang tăng cao.
Yếu điểm: Để có thể thực hành theo chiến lược này thì anh em cần phải tập trung một chút nguồn lực để theo dõi các dự án mình đang deposit tiền vào, để xem có các cập nhật nào không, hay có một số dự án cần phải claim phần thưởng 1 cách thủ công.
Ngoài ra, vì các giao thức trên thị trường hiện chưa hoàn toàn ổn định cũng như chưa đạt được sự bảo mật 100% nên vẫn sẽ có những rủi ro về lỗi giao thức mà rất cần anh em chú tâm theo sát.
Kỳ vọng nhưng phải thực tế và chờ đợi thêm những mảnh ghép quan trọng
Phần lớn, mình có theo dõi cộng đồng Việt Nam nắm rất nhiều CELO và trông chờ vào một viễn cảnh CELO có thể tăng trưởng vượt bậc. Kỳ vọng lớn là vậy, nhưng anh em cũng đừng quên nhìn vào thực tế, hiện tại hệ sinh thái này đang dậm chân tại chỗ ở mức khởi điểm hơn nhiều so với các hệ sinh thái khác.
Việc anh em cần làm bây giờ là theo dõi và trông chờ vào việc xuất hiện thêm các mảnh ghép quan trọng trên hệ mà còn phải thỏa được định hướng phát triển của dự án để tìm kiếm cơ hội.
Hiện Celo vẫn đang là một hệ sinh thái đang rất nhỏ như hình và đang thiếu nhiều mảnh ghép nên họ cần đẩy mạnh nguồn lực để phát triển các mảnh ghép hoàn chỉnh hơn.
Lần theo định hướng phát triển
Vì chúng ta vẫn chưa hiểu hoàn toàn về cách Celo phát triển nên việc cần làm là chúng ta cần theo dõi Celo trong thời gian tới cả về các định hướng và chuẩn bị phương án như sau:
Nếu Celo quyết định:
- Đi theo hướng Mobile Blockchain làm nòng cốt ⇒ Theo dõi: Các động thái phát triển các ứng dụng trên điện thoại, hiện chỉ xoay quanh vấn đề thanh toán.
- Đi theo hướng phát triển DeFi để cạnh tranh với các hệ sinh thái khác ⇒ Theo dõi: Sự phát triển của các mảnh ghép DeFi trong thời gian tới xem Celo có thêm tiến triển gì không.
Ví dụ: Các mảnh ghép như Lending đã có rồi thì Celo cần tập trung thêm vào mảng giúp gia người dùng gia tăng thêm lợi nhuận trên hệ như Yield Farming, Yield Aggregators hoặc phục vụ nhu cầu khác như giao dịch các hợp đồng phái sinh (derivatives), hợp đồng quyền chọn (options), v.v.
Anh em vẫn cần theo dõi nhu cầu thực tế của người dùng vào hệ Celo thông qua các stablecoin của hệ là cUSD, cEUR và cReal và cả CELO. Khi các chỉ số này tăng trưởng tức là dòng tiền đang vào Celo. Vì cUSD với CELO hoạt động tương tự như LUNA với UST thông qua Mento.
Tuy nhiên, hiện tại CELO chưa có tính ứng dụng cao. Lí do là vì người dùng hiện nắm giữ CELO là chính chứ không truy cập vào hệ thông qua token CELO. Một phần do CELO hiện đang có quá ít tính ứng dụng trên hệ, bằng chứng là ngay từ cơ chế trả phí giao dịch trên hệ đã cho phép trả bằng nhiều token khác nhau chứ không riêng CELO token.
⇒ Vì vậy, hiện tại nên chú tâm vào stablecoins trên Celo.
Nhưng nếu hệ sinh thái Celo phát triển hơn trong tương lai và CELO có nhiều use case hơn thì tỉ trọng CELO sẽ lại có trọng lượng hơn.
⇒ Khi đó, chúng ta cần theo dõi chỉ số của cả CELO token và stablecoins trên hệ song song.
Tổng kết
Celo là một blockchain phát triển với định hướng ban đầu là Mobile Blockchain, họ đang khai thác một ngách rất lớn trong thị trường với nhu cầu rất cao - người sử dụng điện thoại. Tuy nhiên, Celo vẫn gặp nhiều yếu tố từ khách quan như thị trường chưa được tốt cũng như các yếu tố chủ quan từ phía đội ngũ Celo.
Các hoạt động của Celo là những nỗ lực rất đáng ghi nhận và hứa hẹn sẽ đem đến nguồn sức sống mới cho hệ Celo. Nếu anh em là người ưu thích Celo thì có thể theo sát để có những những cập nhật kịp thời nhất nhé!
Như vậy, mình đã cung cấp cho anh em những góc nhìn về hệ sinh thái Celo cùng những số liệu và các thông tin cần tham khảo để dự phóng về một hệ sinh thái đang thuộc vào diện “rất tiềm năng” này.