NFT vẫn là "cây hút tiền", nhiều hạn chế trên mạng lưới Solana

Dòng tiền liên tục đổ về các bộ sưu tập NFT trên Solana trong thời gian qua. Nếu mùa hè năm 2021 chứng kiến con sóng tăng trưởng mạnh mẽ của DeFi thì từ đầu năm 2022 cho đến nay, NFT chính là điểm sáng của hệ sinh thái.

Trong bài viết này, mình sẽ tổng hợp những diễn biến liên quan đến NFT, cách chơi NFT có lời và những sự kiện nổi bật trên Solana. 

Những sự kiện nổi bật trên Solana

Các sự kiện đáng chú ý trên Solana:

• NFT tiếp tục là điểm sáng của Solana và thu hút dòng tiền.
• Những sự cố nền tảng và cách khắc phục của Solana.
• Hệ sinh thái vẫn tích cực phát triển bất chấp tình hình thị trường.

Phía dưới ta sẽ cùng phân tích từng sự kiện quan trọng để nắm được diễn biến của hệ sinh thái cũng như cơ hội liên quan.

Điểm sáng NFT

Như đã đề cập ở bài viết Mùa xuân NFT trên Solana từ hơn một tháng trước, NFT của Solana đang nhận được nhiều sự chú ý và thu hút được dòng tiền lớn. 

Thông tin nổi bật trong nhánh NFT trên Solana

Điểm qua những thông tin bật nhất liên quan đến nhánh NFT trong thời gian qua:

Sự chuyển dịch của dòng tiền: Trước đây hầu hết các NFT dạng sưu tầm (collectibles) giá trị nhất đều tập trung ở Ethereum. Tuy nhiên NFT trên Solana ngày càng thu hút dòng tiền và xuất hiện nhiều bộ sưu tập có giá trị cao. Trong top các bộ sưu tập NFT có khối lượng giao dịch lớn nhất OpenSea đã xuất hiện những cái tên đến từ Solana. 

Sự tăng trưởng mạnh mẽ: Solana NFTs là một trong những thị trường có tốc độ tăng trưởng rất nhanh. Tính đến thời điểm hiện tại đã có hơn 10.6 triệu NFT được tạo ra từ Metaplex - cơ sở hạ tầng chính cho việc tạo NFT trên Solana. Giá trị NFT được giao dịch đạt hơn 2.5 tỷ USD.

Nếu như bạn đọc đã tham khảo bài viết về Solana lần trước của mình và tập trung vào nhánh NFT, chắc hẳn đã kiếm được một khoản lợi nhuận không nhỏ. Phần tiếp theo mình sẽ trình bày về hiện trạng của NFT trên Solana cũng như cách chơi phù hợp vào thời điểm này. 

Đánh giá chung

Trong thời gian dòng tiền chủ yếu tập trung vào collectibles trên Solana. Không khó để bắt gặp các dự án với vài trăm ngàn người theo dõi. Tuy nhiên chỉ có một vài dự án có thể giữ được dòng tiền, còn lại dòng tiền liên tục được luân chuyển sang các dự án NFT tiếp theo. 

• Số lượng dự án NFT mới là rất nhiều, bản thân rất khó có thể theo kịp tất cả thông tin liên quan.
• Tốc độ dòng tiền luân chuyển nhanh, một NFT có thể x2, x3 chỉ trong một buổi nhưng lên nhanh thì xuống cũng nhanh. 
• Từ việc dòng tiền tập trung vào NFT có “brand” có nghĩa là dự án nào nhiều follow rồi có thể tạo hype. Người dùng đang có xu hướng chuyển sang mua các dự án NFT có sản phẩm thật và sở hữu NFT có thể cho họ một lợi ích nào đó (từ brand NFT → Builder NFT).

Bản thân là một người kiếm được một khoản lời tương đối trong thời gian qua, mình sẽ chia sẽ cách chơi và những lưu ý để kiếm lời với nhánh NFT trên Solana, lưu ý tất cả chỉ nhằm mục đích tham khảo và không được coi là lời khuyên đầu tư.

Cách chơi NFT có lời trên Solana

Bước 1: Chuẩn bị

• Như đã tổng hợp về tính chất dòng tiền NFT ở trên, đầu tư NFT có mức lời cao nhưng rủi ro cũng cao. Do đó nếu muốn tham gia đầu cơ vào nhánh này, chúng ta chỉ nên sử dụng một số vốn nhỏ. 
• Tiếp theo đó ta sẽ chia vốn thành nhiều phần để mua NFT của nhiều dự án khác nhau. Việc chia vốn như vậy sẽ giảm thiểu rủi ro và giúp tránh những ảnh hưởng xấu từ việc NFT mất giá trị trong thời gian ngắn. 
• Tiếp theo ta nên tham gia vào một DAO. Lợi ích của một DAO tốt nằm ở việc người dùng có thể học hỏi và biết được những NFT tốt từ người có kinh nghiệm hơn. Các DAO cũng thuờng có những give away cho thành viên của mình, give away thường là các suất whitelist giúp người dùng chắc chắn mint được NFT.

Note: DAO hiểu đơn giản là một nhóm tập thể được lập ra với cùng mục đích nào đó. Những nhóm ẩn Discord yêu cầu nguời dùng phải hold NFT của nhóm mới có quyền tham gia cũng được coi là DAO. 

Những Discord hữu ích mình trải nghiệm được ở thời điểm hiện tại bao gồm Chillchat, The Chimpions, Taiyo Robotics, Sol Army. Những Discord này có nhiều alpha hữu ích cũng như give away thuộc hàng top Solana, tuy nhiên rào cản là để vào discord ẩn, người dùng phải bỏ một khoản chi phí để mua NFT của dự án

Bước 2: Kiếm lời từ NFT

Hiện tại có những cách kiếm lời sau từ NFT trên Solana:

• Săn whitelist (WL): Cách săn WL khá đơn giản, tham gia vào discord và làm các nhiệm vụ từ dự án. Các nhiệm vụ thường là mời người khác tham gia, sáng tạo hình ảnh, meme, chăm chỉ chat trong discord. Tuỳ vào độ hype của dự án mà tỷ lệ cạnh tranh sẽ khác nhau. Theo đánh giá của mình thường kèo dễ kiếm WL thì không ngon, mà kèo ngon thì không dễ kiếm WL. Việc tham gia các DAO tốt và săn các give away của họ sẽ cho tỷ lệ tốt hơn. 
• Mua NFT ở các thị trường thứ cấp: Đây là một cách kiếm lời hợp lý hơn trong thời điểm cạnh tranh WL rất khốc liệt. Chúng ta sẽ tìm các dự án NFT tiềm năng, mua giá thấp và bán giá cao. Tiêu chí đánh giá và chọn lọc NFT bạn đọc có thể tham khảo tại đây. Một cách khác là follow các thông tin từ DAO và chọn lựa NFT được lọc bởi DAO để mua.
• Mua những NFT tạo ra thu nhập thụ động: Đây là những NFT có sức hấp dẫn khá lớn trong thời gian gần đây. Với việc hold NFT và stake, người dùng có thể kiếm được token của dự án. Dự án có cộng đồng mạnh và token có càng nhiều use cases thì càng hấp dẫn. Một vài ví dụ điển hình có thể kể đến như: Degods, Blocksmith Labs. Hạn chế của cách này là rào cản khá lớn khi NFT của những dự án tốt giá đã cao. 

Từ các chia sẻ trên, mình tổng kết như sau: 

• Nếu bạn có số vốn lớn, có thể đầu tư trung hạn vào các dự án NFT hàng đầu có khả năng tạo ra thu nhập thụ động. 
• Nếu bạn có số vốn trung bình/ thấp tham gia vào DAO và mua các NFT ở thị trường thứ cấp cũng như săn give away theo cách đầu cơ ngắn hạn sẽ hợp lý hơn. 
• Tập trung vào các dự án NFT đang phát triển sản phẩm và mua NFT của dự án sẽ cho bạn một lợi ích nào đó thay vì chú ý đến những dự án collectible thông thường. 

Bổ sung phía dưới một vài công cụ mà mình thấy cực kỳ hữu ích cho những ai có ý định tập trung vào nhánh NFT trên Solana. Hy vọng sẽ giúp bạn đọc kiếm được lợi nhuận trong thời gian tới. 

Hạn chế mạng lưới và giải pháp của Solana 

Hạn chế của mạng lưới Solana 

Nếu ai sử dụng mạng lưới Solana thời gian gần đây thì chắc hẳn đã thấy nhiều hạn chế. Từ việc mạng thường xuyên bị shutdown, rớt TPS cho đến cả sự cố lệch đồng hồ 30 phút, tất cả đều ảnh hưởng lớn đến trải nghiệm người dùng. Nguyên nhân cho việc này nằm ở thiết kế nền tảng của Solana. 

Khác với Ethereum và các chain EVM, Solana không có mempool (nơi chứa giao dịch chưa được xác nhận để xử lý dần). Thay vào đó, validator trên Solana sẽ chuyển tiếp giao dịch trực tiếp đến bên xử lý (Leader). 

Điều này làm được vì validator biết thứ tự của leader. Do đó thiết kế này tạo cơ hội cho bots spam một lượng lớn giao dịch đến validators, từ đó tối đa cơ hội cho giao dịch của mình được thông qua. 

Nguyên nhân điều này trở thành vấn đề nhức nhối của Solana vì khi mạng lưới có một trend nào đó như IDO, mint NFT hay các cơ hội arbitrage (kinh doanh chênh lệch giá). Người dùng nếu được tham gia thường lãi lớn, do đó số lượng bot trong thời gian có trend là rất nhiều. Một lượng lớn giao dịch được spam liên tục trong khi số lượng giải quyết của leader có hạn, từ đó làm tắc nghẽn mạng lưới. 

“Solana có thể xử lý được 50K giao dịch/ giây mà không xử lý được số giao dịch từ bot đó ư?” 

Solana có hai lần khiến mạng lưới phải shutdown. Một là vào tháng 9 năm 2021 trong sự kiện IDO token $GRAPE, lúc đó lượng giao dịch mà validators nhận được vượt qua 300K giao dịch/giây. Lần thứ hai xảy ra vào giữa tháng 5 năm 2022 trong một đợt mint NFT, lúc đó validators nhận được lượng giao dịch lên đến 4 triệu giao dịch/ giây. 

⇒ Điều này cho thấy xu hướng tăng dần của việc lạm dụng bots và spam giao dịch để chuộc lợi trên Solana và khi số lượng này càng lớn thì lượng giao dịch mà Solana phải xử lý cũng càng lớn. Đó là lý do người dùng thấy mạng lưới gặp nhiều sự cố trong thời gian gần đây, nguyên nhân chính nằm ở việc quá tải hệ thống. 

Giải pháp

Để giải quyết vấn đề này, đã có 3 biện pháp được triển khai bao gồm: 

• QUIC: Một lớp gửi và nhận giao dịch thay thế giúp tăng tốc độ và tính ổn định.
• Stake theo tỷ trọng giao dịch QoS: Thay đổi hình thức tiếp nhận giao dịch từ FCFS (First-come-first-served) thành phân bổ theo tỷ trọng stake của node.
• Cơ chế ưu tiên cho giao dịch trả phí cao hơn: Người dùng sẽ có thể bồi thêm một khoản phí để giao dịch của mình được ưu tiên. 50% số đó sẽ được dành cho validator, 50% sẽ được đốt. Phí này vẫn sẽ bị trừ kể cả khi giao dịch thất bại. 

Những biện pháp này sẽ được áp dụng trong bản cập nhật 1.10 và chắc chắn sẽ có nhiều ảnh hưởng đến mạng lưới Solana. Mình sẽ có bài phân tích về cập nhật này trong thời gian tới.

Nhưng nhìn chung đây có thể xem là một tín hiệu tích cực cho thấy các nhà phát triển vẫn đặt quan tâm hàng đầu cho việc giải quyết các vấn đề nền tảng của mạng lưới, thứ sẽ quyết định tới thành công của Solana trong dài hạn. 

Cập nhật nổi bật trên Solana

Solana Hacker House

Ngoài các vấn đề nền tảng, Solana cũng đang tích cực tổ chức các sự kiện nhằm thu hút nhà phát triển đến với hệ sinh thái của mình. 

Solana Hacker House là sự kiện offline được tổ chức vòng quanh thế giới vẫn đang tiếp tục và điểm dừng chân hiện tại là Tokyo. Sự kiện với sự góp mặt của các nhà phát triển hàng đầu Solana sẽ cung cấp góc nhìn, kiến thức cho những nhà phát triển khác. 

Trang chủ Twitter Solana gần đây cũng chia sẻ nhiều mẹo hay về việc code trên Solana. Downtrend chính là thời điểm để củng cố nền tảng và hoàn thiện hệ sinh thái. 

Solana Explorer 

Ethereum có Etherscan, BSC có BscScan, công cụ tracking là một điều thiết yếu của bất kỳ blockchain nào và Solana cũng tương tự. 

Tuần qua Big Dipper đã ra mắt một explorer phục vụ cho Solana. Giao diện dự án khá thân thiện và nhiều thông tin hữu ích. Bạn đọc có thể truy cập để tìm hiểu thêm về explorer này. 

Danh sách các explorer nổi bật trên Solana:

• Solana Explorer: explorer.solana.com
• Solana Beach: solanabeach.io
• Solscan: solscan.io
• Big Deeper: solana.bigdipper.live

DeFi trên Solana 

DeFi trên Solana hiện tại vẫn tiếp tục yên ắng. TVL của hệ giảm xuống còn 4 tỷ USD. DeFi của cả thị trường nói riêng và Solana nói chung sẽ cần một điểm đột phá để có thể bước qua mùa đông này.  

Tổng kết

Hi vọng bài viết đã giúp mọi người cập nhật được những thông tin giá trị trong hệ Solana thời gian qua. Mình sẽ tóm tắt một vài điểm sáng trong hệ sinh thái:

• NFT vẫn là điểm sáng thu hút dòng tiền, sẽ có nhiều cách chơi phù hợp với nhiều đối tượng khác nhau.
• Solana vẫn đang tích cực phát triển và khắc phục những vấn đề của mình.
• DeFi trên Solana hiện vẫn chưa tìm ra điểm đột phá.