NFT DAO là gì? Điều gì sẽ xảy ra khi kết hợp giữa NFT và DAO?

NFT DAO là gì?

NFT DAO là sự kết hợp giữa NFT và DAO (tổ chức tự trị phi tập trung), khi đó chúng ta sẽ có một DAO hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực NFT.

Anh em có thể hình dung cấu trúc đơn giản của một NFT DAO như sau:

Từ hình trên, ta có thể trình bày về mô hình NFT DAO:

• DAO sẽ tham gia quản lý Treasury, trong Treasury của NFT DAO sẽ có cả Fund lẫn NFTs.
• Thông thường ban đầu các thành viên và nhà sáng lập sẽ đóng góp vào Fund để có thể mua các NFTs, tạo thành NFT DAO.
• Fund (bao gồm các token như BTC, ETH, USDT,…) có thể được sử dụng với nhiều mục đích như thu thập thêm NFTs, hay chạy các chương trình Incentives để phát triển DAO.
• NFTs - yếu tố chính cấu thành nên NFT DAO, có thể được sử dụng để Release NFT Drops (mình sẽ giải thích trong phần sau của bài viết), Launching tokenized Gallery với các protocol NFT Fractionalization, hoặc nếu là các NFT trong các tựa game thì hoàn toàn có thể được sử dụng để Earn,…
• Nhìn chung, các hoạt động kể trên đều với mục đích thu hút thêm nhiều thành viên mới tham gia, tạo nên On-chain Cashflow, giữ sự “hyped” đối với các thành viên cũ,… nhằm phát triển và duy trì DAO.

Đọc thêm: DAO là gì? Hạn chế và tiềm năng đầu tư của DAO trong Crypto.

Một ví dụ điển hình của NFT DAO đó chính là Yield Guild Games, đây là một cộng đồng game phi tập trung, đầu tư vào các NFT token như tài sản, thú cưng, đất đai,... trên các Game Blockchain. Sứ mệnh của tổ chức là tạo ra nền kinh tế thế giới ảo lớn nhất, tối ưu hóa tài sản của cộng đồng game, và chia sẻ lại lợi nhuận cho những YGG holder.

Ngoài yếu tố về tài chính đơn thuần như các DeFi DAO như Sushiswap, Uniswap,… thì có nhiều ý kiến cho rằng NFT DAO còn là nơi tụ họp của những người có cùng “vibes" với nhau. Là nơi họ có thể tìm kiếm những đồng đội có cùng đam mê về việc sưu tầm và sở hữu NFTs.

Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường Crypto vẫn là một thị trường khá thuần về tài chính như hiện tại, do đó một NFT DAO ngoài yếu tố “vibes” cần phải có các yếu tố về tài chính khác như On-chain Cashflow hay Treasury Value thì mới có thể phát triển bền vững.

Tóm lại, NFT DAO là một DAO mà các tài sản chính ở trong đó là NFT. Thông qua cơ chế quản trị, lượng NFT hay Fund ở trong Treasury có thể được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau để tối ưu hoá lợi ích của các thành viên trong DAO.

Hoặc một cách hiểu khác, NFT DAO là một quỹ đầu tư với cơ chế quản trị phi tập trung và chuyên đầu tư vào NFTs. 

Bối cảnh hiện tại của NFT DAO 

Các dự án NFT DAO hiện nay

Hiện nay, dựa trên một số đặc điểm thì mình thấy NFT DAO có thể được chia làm 2 loại:

• Collectibles Oriented NFT DAO: Các DAO tập trung chủ yếu vào quản lý và đầu tư các NFT Collectibles có giá trị cao như CryptoPunks, Bored Ape Yacht Club,...
• Gaming Oriented NFT DAO: DAO tập trung chủ yếu vào mảng NFT Gaming, với portfolio phần lớn là các NFT trong các tựa game Play to earn để có thể có On-chain Cashflow. Ngoài ra, các DAO này cũng đầu tư vào các Blue-chip NFT trong các tựa game đó.

Bên cạnh đó, hoàn toàn có thể có một loại NFT DAO khác kết hợp cả đầu tư NFT Collectibles lẫn NFT Gaming, tuy nhiên trên thị trường hiện nay mình chưa thấy có DAO nào thực sự nổi bật.

Một số dự án NFT DAO nổi bật thuộc mảng NFT Collectibles có thể kể đến như:

• PleasrDAO: NFT DAO ra đời với ý tưởng ban đầu tập trung thu thập các Artwork với chủ đề “x*y=k" được thiết kế bởi artist @pplpleasr1. Ngoài ra, PleasrDAO cũng thực hiện các hoạt động như incubate các artists để họ phát triển những tác phẩm NFT có giá trị cao.
• FlamingoDAO: Một DAO với mục tiêu phát triển Treasury thông qua việc tìm kiếm các cơ hội đầu tư NFT, tạo dòng On-chain Cashflow thông qua một số hoạt động như NFT Fractionalization,...
• uJennyDAO: Được thành lập và quản lý một cách phi tập trung dựa trên nền tảng NFT Liquidity Pools Unicly. Dự án cũng đã nhận được sự đầu tư đến từ nhiều VCs như Multicoin Capital, Ascensive Assets, Animoca Brands, Metapurse,...
• WhaleDAO: Một trong những NFT DAO lớn nhất trên thị trường hiện nay với nhiều con số nổi bật như hiện tại đang sở hữu lượng giá trị gần $50M trong Vault và hơn 16,500 thành viên đang hoạt động trên Discord, …
• FingerprintsDAO: Được xây dựng và phát triển dựa trên Autoglyphs, là một bộ sưu tập các NFTs hoàn toàn On-chain (không như các NFTs hiện nay các hình ảnh thường được lữu trữ ở các nền tảng Decentralized Storage). FingerprintsDAO tập trung sưu tầm các NFT hoàn toàn On-chain.
• Và còn rất nhiều NFT DAO khác trên thị trường hiện nay.

Còn đối với NFT DAO trong mảng Gaming, hiện tại mình chỉ thấy có duy nhất Yield Guild Games là đại diện tiêu biểu.

Tìm hiểu thêm: Phân tích mô hình hoạt động của Yield Guild Games.

Các con số nổi bật về NFT DAO

Đi sâu hơn vào số liệu, các nền tảng này đang sở hữu những gì? Mình sẽ thu thập số liệu từ một số DAO nổi bật:

Có thể thấy rằng, đối với các NFT DAO đi theo hướng Collectibles thì việc tracking số liệu để xem xét các yếu tố về hiệu suất đầu tư khá khó. Ở trên các Website của các NFT DAO kể trên cũng không đề cập nhiều đến các con số.

⇒ Điều này cho thấy ở phân khúc NFT Collectibles, các DAO hoạt động dựa trên “vibes" hay đam mê với việc sưu tầm khá nhiều và vấn đề về đầu tư chưa được đặt nặng.

Tuy nhiên, điều này đối với một số NFT DAO có sự đầu tư từ các VCs thì sẽ có sự khác biệt. Họ sẽ tập trung nhiều vào các con số tài chính và hướng nhiều tới mục tiêu lợi nhuận hơn.

Từ đó có thể suy ra được rằng, đối với NFT DAO sưu tầm các Collectibles:

• Nếu anh em là một người đam mê sưu tầm và hiểu rõ về giá trị của NFT, thì có thể tham gia vào các NFT DAO có xu hướng theo “vibes" và không đặt nặng về tài chính. Tuy nhiên, tham gia các NFT DAO này không phải là không có lợi ích về tài chính, do sự hiểu biết và đam mê nên cũng nhiều khả năng các NFT được sưu tầm có giá trị rất cao, cũng như liên tục tăng giá theo thời gian.
• Còn nếu anh em là một người vừa quan tâm đến vấn đề tài chính vừa có hứng thú với NFT DAO, thì một DAO có sự tham gia của VCs như uJenny hay ra mắt token cũng như hoạt động Social rất mạnh như WhaleDAO sẽ phù hợp hơn.

Còn đối với category Gaming NFT DAO, có thể thấy việc đánh giá hiệu suất đầu tư qua các con số có vẻ dễ dàng hơn rất nhiều. Do DAO như Yield Guild Games đều tập trung đầu tư vào các Game với cơ chế Play to earn.

Dựa trên các báo cáo mới nhất từ Yield Guild Games:

• Tính đến này, dự án đã đầu tư vào 10 tựa game khác nhau. Trong đó có nhiều cái tên nổi tiếng như Axie Infinity, Star Atlas, Illuvium,…
• Theo như báo cáo vào tháng 8, Treasury của Yield Guild Games có giá trị hơn $400M.
• Dự án có có một Portfolio đầu tư hoặc tham gia Farming trong các mảnh ghép DeFi như Sushiswap, Yearn Finance, Aave,… với giá trị ước tính khoảng hơn $2M.
• Ngoài ra, lượng NFTs các loại của Yield Guild Games cũng có giá trị hơn $10M.

Do đó, một sự lựa chọn khác cho anh em thiên về tài chính khi tham gia đầu tư vào NFT DAO là Gaming NFT DAO. Vì category này có sự tăng trưởng theo xu hướng của Trend Play to earn cũng như các con số để dự phóng sẽ dễ dàng hơn rất nhiều so với Collectibles.

Có những cách nào để phát triển NFT DAO?

Trong phần này mình sẽ đề cập và phân tích chủ yếu tới Collectibles NFT DAO do khác với Gaming NFT DAO, các DAO thuộc category rất ít số liệu để dự phóng và dựa trên yếu tố định tính rất nhiều.

Như mình đã đề cập ở bên trên, việc xây dựng DAO lớn mạnh tương đương với việc phát triển Treasury. Và phải có dòng On-chain Cashflow để DAO không ngừng lớn mạnh, đồng thời các members trong đó luôn nhận được thêm value từ việc ở lại trong DAO. Một số cách để phát triển Treasury có thể kể đến như:

• Collecting Blue-chip NFTs.
• Membership fees.
• Release NFT drops.
• Launching Tokenized NFT gallery.

Collecting Blue-chip NFT

Collecting Blue-chip NFT là cách phổ biến nhất mà các NFT DAO thường làm. Việc này khá tương đồng với việc mua một token và “hodl to the moon".

Dựa trên dữ liệu lịch sử về giá của các NFTs, anh em có thể thấy xu hướng về dài hạn của các bộ sưu tập như CryptoPunks, Bored Ape Yacht Club, Artblock, Meebits,… là luôn tăng trưởng theo thời gian.

Bên cạnh đó, hiện nay càng nhiều công ty trên thị trường truyền thống tỏ ra hứng thú với NFTs như việc Visa mua một CryptoPunk với giá $150,000 (chi tiết tại đây) hay Dolce & Gabbana đã bán một bộ sưu tập của mình dưới dạng NFT với giá $5.7M (chi tiết tại đây),…

Điều này sẽ làm cho các NFT thuộc dạng Blue-chip trên thị trường sẽ tương đương với các tác phẩm nghệ thuật của những nhà danh hoạ nổi tiếng trên thị trường Crypto. Và chúng sẽ tăng giá theo thời gian.

Cách làm này sẽ làm tăng giá trị Treasury theo thời gian, tuy nhiên nó không tạo ra một dòng tiền liên tục. Bên cạnh đó, giá cả NFT là khá biến động và thanh khoản thấp nên cách này tuy đơn giản nhưng không phải là tối ưu.

Đọc thêm: Blue Chip là gì? Có nên đầu tư Token Blue Chip?

Membership fees

Trái ngược lại với Collecting Blue-chip NFTs, sử dụng Membership fees sẽ khiến cho DAO có dòng On-chain Cashflow.

Có nhiều cách để triển khai membership fees, ví dụ như:

• Nếu DAO đó có token thì DAO có thể yêu cầu phải sở hữu một lượng tối thiểu token. Hoặc Hold hoặc đóng góp trực tiếp vào Treasury của DAO.
• Hoặc có thể đóng góp bằng NFTs.
• …

Tuy nhiên, vấn đề đó chính là nếu DAO không tận dụng được tốt lượng Fees này, thì số lượng members tham gia ngày càng ít, hoặc thậm chí rời bỏ DAO do họ không nhận được value gì cả.

Release NFT drops

Đây là một cách rất thú vị để các Collectibles NFT DAO có thể tạo ra dòng On-chain Cashflow cho Treasury của mình.

Ý tưởng của việc Release NFT drops rất đơn giản như sau:

• Dựa trên việc sở hữu hoặc là đơn vị phát triển của một Blue-chip NFT Collection, DAO có thể tạo ra một Collection khác dựa trên Collection ban đầu.
• Một cách áp dụng khác đó là dựa trên các NFT ban đầu, DAO có thể liên kết với các dự án khác để tăng Use Case cho NFT của mình (chính là cách mà Loot đã làm và tạo trend trong thời gian gần đây).
• Hoặc các DAO có thể sử dụng Fund của mình để Incubate các Artists, giúp họ phát triển thêm các bộ sưu tập và bán chúng tạo nên On-chain Cashflow.

Ví dụ điển hình của cách làm này đó chính là Bored Ape Yacht Club (BAYC). Dựa trên sự nổi tiếng của Collection ban đầu, các artists đã phát triển thêm một bộ sưu tập khác đó là Mutant Bored Ape Yacht Club (chi tiết tại đây).

Ngoài việc mở bán trực tiếp theo hình thức đấu giá, thì các BAYC NFT Holders cũng sẽ được Airdrop 1 NFT MYAC.

Đợt Sales này đã mang lại hơn $92M cho Bored Ape Yacht Club. Ngoài ra, lượng NFT được Airdrop cho BYAC NFT Holders cũng có giá trị lên tới hơn $100M.

Một NFT DAO khác cũng đã áp dụng phương pháp tương tự đó là FingerprintsDAO. Cụ thể, DAO này đã hợp tác với một artist để cho ra mắt một bộ sưu tập có tên là Avid Lines dựa trên Autoglyph (một NFT Collection hoàn toàn on-chain như mình đề cập bên trên).

Trong 30 ngày đầu tiên, việc Launching Collection đã tạo ra được $10M khối lượng giao dịch NFT.

Cách này sẽ rất hiệu quả trong việc vừa gia tăng Treasury, vừa tạo On-chain Cashflow cũng như captured value cho members trong DAO. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ đạt hiệu quả tối đa trong các cơn sốt NFT như thời gian vừa qua.

Launching tokenized NFT gallery

Ngoài ra, với các ứng dụng NFT Fractionalization & Liquidity Pools thì một DAO có thể chia nhỏ NFTs trong Treasury hoặc Tokenized hoá một bộ sưu tập bất kỳ. Sau đó add Liquidity trên các AMM để có thể nhận về phí giao dịch.

Do đặc tính giá cả NFT rất biến động trong ngắn hạn, nên các NFT DAO hoàn toàn có thể “chia nhỏ NFTs" để add thanh khoản phục vụ cho các Traders.

Với phương pháp này, các DAO vừa có thể nắm giữ NFTs vừa có thể tạo nên dòng On-chain Cashflow dựa trên phí giao dịch từ các NFTs đó.

Tiềm năng tăng trưởng trong tương lai

Anh em có thể thấy thị trường NFT như mình phân tích trong bài viết Bối cảnh hiện tại của NFT, tổng Market cap của các NFT cả Collectibles lẫn Gaming lên tới hàng tỷ USD và sẽ tăng trưởng trong tương lai.

Trong khi đó các NFT DAO ở trên, kể cả nếu tính cả Yield Guild Games đều có Portfolio NFT chưa đến $100M.

Hơn nữa, trong bối cảnh giá cả NFT ngày càng tăng cao (lên tới vài chục thậm chí hàng trăm ngàn đến hàng triệu USD), mô hình sở hữu NFT theo DAO sẽ có thể đáp ứng nhu cầu ngày càng gia tăng với NFT, đặc biệt là với các nhà đầu tư có số vốn hạn chế.

⇒ Tiềm năng tăng trưởng nhìn chung của category này còn khá nhiều.

Trong mảng Collectibles NFT DAO:

• Dựa trên tiềm năng tăng trưởng của thị trường NFT, sẽ ngày càng có nhiều hơn các VCs tham gia vào category này khiến các NFT DAO với mục tiêu lợi nhuận được phát triển nhiều hơn.
• Khi các dự án NFT Fractionalization & Liquidity Pools trên thị trường trở nên phổ biến hơn thì NFT DAO cũng sẽ được hưởng lợi từ việc sở hữu một lượng lớn NFT ⇒ Lượng Fee từ giao dịch gia tăng ⇒ Treasury gia tăng.
• Việc này sẽ khiến các members trong DAO nhận được nhiều giá trị hơn. Đồng thời, thu hút thêm members khác tham gia vào đóng góp và phát triển DAO.
• Hơn nữa, Treasury gia tăng còn là nguồn lực để NFT DAO tiến hành các hoạt động Incubate Artist hoặc NFT drops.

Trong mảng Gaming NFT DAO:

• Như anh em thấy, hiện tại chỉ có một dự án nổi bật duy nhất là Yield Guild Games, và tựa game duy nhất cho thấy hiệu quả đầu tư đó là Axie Infinity (do hiện nay thị phần của Axie trong mảng play to earn gần như là tuyệt đối).
• Trong tương lai, khi nhiều tựa game khác được phát triển hoàn thiện như Illuvium, Star Atlas,… thì portfolio của Yield Guild Games cũng sẽ đạt được hiệu quả cao hơn.
• Đồng thời, thị trường cũng sẽ phát triển nhiều hơn nữa các Gaming NFT DAO trong tương lai.

Ngoài ra, nếu có một dự án NFT DAO kết hợp giữa Collectibles và Gaming với tầm nhìn là nền tảng xây dựng Metaverse cũng sẽ rất đáng chú ý:

• Do các NFT trong DAO có thể được áp dụng trong rất nhiều các tựa game khác nhau như tầm nhìn phát triển của Loot, từ đó các Members trong DAO được Capture value một cách tối đa.
• Các NFT DAO này có thể thực hiện các NFT drops và Airdrop cho members.
• Do đó với mô hình này thì NFT DAO sẽ capture được value từ cả thị trường Gaming lẫn Collectibles.

Một số tips khi đầu tư với NFT DAO

Dựa trên một số quan sát cá nhân, mình sẽ đưa ra một số tips cho anh em khi đầu tư và skin in the game với NFT DAO.

Nếu anh em là người tham gia vào NFT DAO vì đam mê với NFT và tìm một cộng đồng có cùng “vibes” với mình, tất cả việc anh em cần làm đó là tìm kiếm trên Twitter DAO mong muốn, kiểm tra một số yếu tố như việc NFTs trong DAO có Trustless hoặc thuộc sự kiểm soát của Community không,… sau đó tham gia vào.

Còn nếu anh em tham gia vào NFT DAO với mục tiêu lợi nhuận, thì công việc sẽ phức tạp hơn một chút:

• Đầu tiên cũng là quan trọng nhất, đó chính là việc xác định xem đây có phải là Trend NFT hay không dựa trên các số liệu về Volume Sale trên các NFT Marketplace, hay đơn giản là lướt Twitter xem cộng đồng có nói nhiều đến NFT hay không,...
• Bên cạnh đó, anh em cũng nên kiểm tra các yếu tố để đảm bảo tính Decentralized của DAO.
• Bước tiếp theo, anh em sẽ cần phải đánh giá các cách thức mà DAO sử dụng để phát triển Treasury và tạo nên On-chain Cashflow.
• Đánh giá việc xây dựng Networking của DAO, do việc có nhiều Partnership hoặc Collab với nhiều bên sẽ có thể tạo nên nhiều Cashflow và thu hút thêm members đến với DAO.
• Cuối cùng, members trong DAO cũng rất quan trọng. Anh em có thể đánh giá Members dựa trên các góp ý của họ trong cộng đồng cũng như các Proposal họ đưa ra.

Đối với Gaming NFT DAO, thì công việc sẽ đỡ phức tạp hơn:

• Công việc ban đầu cũng giống như trên, cần phải xác định và dự phóng tiềm năng của Play to earn gaming dựa trên các số liệu trên thị trường.
• Sau đó là kiểm tra tính Decentralized của DAO.
• Bước tiếp theo, anh em cần phân tích dự án, tiềm năng tăng giá của Token như phân tích một DeFi project thông thường.
• Cuối cùng, phân tích Portfolio của DAO xem đâu là tựa game họ đầu tư nhiều vào.

Trên đây là một số tips khi đầu tư NFT DAO, nếu anh em có bổ sung gì thì có thể comment xuống phía dưới để cùng trao đổi nhé!

Tổng kết

Tóm lại, NFT DAO có thể hiểu đơn giản là một DAO, một cộng đồng được phát triển tập trung vào NFT với nhiều mục đích khác nhau. Hoặc theo góc độ tài chính, NFT DAO là một quỹ đầu tư với Portfolio là các NFT bao gồm cả Collectibles lẫn Gaming.

Hiện nay, do chưa được phổ cập rộng rãi nên NFT DAO vẫn chưa tạo được tiếng vang trên thị trường. Nhưng đây cũng là cơ hội để anh em “skin in the game" và tìm ra được những cơ hội đầu tư tốt. Hoặc có thể tìm ra được một cộng đồng với những con người có cùng đam mê với anh em.