Rộ tin đồn NEAR ra mắt Stablecoin USN - Liệu USN sẽ giúp Near phát triển như UST?
Thông tin ra mắt USN
Tuần vừa qua, cộng đồng Near tại Việt Nam và trên toàn thế giới được một phen dậy sóng khi có những tin đồn rằng Near sẽ ra mắt stablecoin riêng USN.
Người đưa ra thông tin chưa được xác thực này là Zoran Kole, founder của Zorax Capital - một thành viên uy tín trên cộng đồng Crypto, khi ông chia sẽ về thông tin USN qua một bài viết trên Substack. Thông tin này sau đó được phát tán rộng rãi trên cộng đồng Crypto và đưa nhiều bên uy tín như Coindesk, Coin Telegraph, The Block,... đưa tin.
Bằng chứng thứ 2 cho việc Near sẽ mắt USN là việc hiện nay trên sàn AMM số 1 của Near - Ref Finance testnet, bỗng xuất hiện token USN testnet trong pool stableswap. Cùng với những tin đồn trước đó, thông tin Near có thể ra mắt stablecoin USN là hoàn toàn có cơ sở.
Và điểm khiến nhiều người hào hứng chính là USN có khả năng sẽ áp dụng model của UST và cho gửi tiết kiệm với lãi suất 20%. Với mô hình tiết kiệm 20%, UST đã giúp Terra (LUNA) tăng trưởng đáng kinh ngạc, do đó việc cộng đồng mong chờ vào lần ra mắt USN của Near là điều dễ hiểu.
Near có đang thực sự cần USN?
Nếu tin đồn là đúng, USN sẽ là mảnh ghép stablecoin chính trên Near. Hiện tại, ngách stablecoin trên Near (không tính Aurora) có các stablecoin như DAI, USDC, USDT, cUSD,… với tổng vốn hóa các stablecoin hiện tại khoảng ~$60 M. Nếu so với các hệ sinh thái khác như Solana, Avax, Terra, Arbitrum (đều > $1 B trở lên), rõ ràng stablecoin trên Near hiện vẫn chưa phát triển nhiều. Và đặc biệt hơn, hiện trên Near chưa có 1 native stablecoin nào.
Trong các lớp DeFi Layer, stablecoin là Layer cơ bản, có thể xem là dòng máu trong 1 hệ sinh thái. Các hệ sinh thái muốn phát triển cần có nền tảng stablecoin đủ lớn:
- Solana có native USDC, USDT.
- Avax có các wrapped USDC, USDT.
- Terra có UST.
- BNB Chain có BUSD.
- …
Tức nếu không tự phát triển 1 stablecoin, có thể tìm kiếm hoặc lôi kéo các stablecoin khác phát triển trên hệ sinh thái mình.
Hiện trên Near đang có những phiên bản wrapped token của USDC và USDT thông qua bridge Rainbow. Near có backer là Coinbase, do đó, hoàn toàn có thể quan hệ đối tác để mint trực trên USDC trên hệ sinh thái Near, nói cách khác Near có thể phát triển theo hướng của Solana và Avax được.
Nhưng nhược điểm của phương pháp này là tốn nhiều thời gian, cần sự adoption từ hệ sinh thái, Near có thể bridge hoặc mint hàng tỷ USD nhưng nếu tiền chỉ ở trên hệ mà không có use case thì không có ý nghĩa.
Đổi ngược lại, cách làm từ UST, dùng stablecoin để boostrap ngược lại cho hệ sinh thái lại đi nhanh hơn và thu hút người dùng dễ dàng hơn. Rõ ràng việc khiến người dùng phải sử dụng stablecoin trong các hoạt động như giao dịch trong AMM, Lending, Yield Farming,... sẽ khó khăn hơn nhiều so với việc nói rằng “Ở đây có chỗ gửi tiết kiệm 20%”. Bằng chứng là TVL của Anchor trên Terra tăng x28 lần TVL chỉ trong 1 năm phát triển.
Hướng đi này cho thấy, Near đang muốn nói rằng: “Near không còn thời gian”, Near chấp nhận rủi ro rằng model của USN là model không bền vững như UST, để đổi lại tốc độ phát triển.
Có thể hiểu được lí do của quyết định này, các Protocol cũng giống như chúng ta, cũng chịu những áp lực từ đối thủ cạnh tranh (peer pressure), khi SoLunAvax tăng tốc dành lấy thị phần TVL, dành lấy builder, dành lấy người dùng. Nếu không có những bước cạnh tranh kịp thời, khoảng cách sẽ ngày càng lớn và đến 1 lúc nào đó, sẽ là không thể cho Near có thể bắt kịp lại các hệ sinh thái trên.
USN cần làm gì để được như UST?
Có một khoảng cách rộng mênh mông giữa 2 chữ “lý tưởng” và “hiện thực”. Lý thuyết cho rằng việc phát triển theo mô hình của Terra Luna và UST đem lại tốc độ tăng trưởng cao, nhưng để vận hành được như Terra và UST như hôm nay thực sự là 1 quá trình rất khó và rất dài.
Cái khó ở đây là khiến người dùng “thực sự adopt UST”, sử dụng như 1 stablecoin thông thường, thay vì nghĩ nó như 1 tài sản tiết kiệm (1 use case không bền vững)
Để làm được điều đó, Terra đã phát triển biết rất nhiều chiến lược.
Terra đã xây dựng hệ sinh thái với UST là trọng tâm
Thời kỳ đầu chúng ta có Anchor, Mirror, sau này chúng ta có các Protocol khác như Mars Protocol, Astroport,... Đây đều là những cánh tay giúp lan rộng UST đến với người dùng Terra.
Việc mở rộng hệ sinh thái cốt yếu là để tăng nhu cầu sử dụng UST, thay vì gửi tiết kiệm trong Anchor, người dùng có thể dùng UST cho các trường hợp khác như Thế chấp mint synthetic assets, Lending, Liquidity Providing, Thanh toán,...
Terra lan rộng UST sang nhiều blockchain
Không chỉ trong hệ sinh thái Terra, UST muốn mở rộng ảnh hưởng của mình sang những hệ sinh thái khác, UST có thể nói là stablecoin tích cực nhất trong cuộc đua Multi-chain.
Terra tích cực tham gia Curve wars
Khi cuộc chiến trên Curve bắt đầu diễn ra, Terra cùng với Frax Finance là 2 bên tích cực thu gom CVX nhất, hiện Terra đang nắm hơn 1.6 triệu CVX token, đứng thứ 3 trong bảng xếp hạng các DAO nắm giữ CVX nhiều nhất.
Mới đây, Terra còn hợp tác với Frax để phát triển 4pool, qua đó gần như nắm chắc chiến thắng trong cuộc chiến trên Curve.
Tìm hiểu thêm: 4pool là gì? Tác nhân khiến cuộc chơi stablecoin ngày càng hấp dẫn
Terra nỗ lực để tiếp cận người dùng non-crypto
Thời gian đầu use case chính của UST là được sử dụng trong các ứng dụng thanh toán điện tử như Chai, Memepay,... giúp UST tiếp cận hàng triệu người dùng non-crypto.
Mới đây, sản phẩm Saving 20% của UST cũng được giới thiệu bởi Binance, dù chương trình này chỉ kéo dài 90 ngày trên Binance, nhưng cũng giúp giới thiệu UST với hàng chục triệu người dùng Binance. Rõ ràng, UST đang có hình ảnh tốt và độ nhận diện cao trong cộng đồng.
Rất rất nhiều thứ Terra đã làm, thậm chí là người tiên phong, năng nổ, tích cực trong các chiến lược đã đề ra. Do đó, thứ Terra nhận về không về chỉ là sự tăng trưởng vốn hóa của UST và LUNA, đó còn là “network effect”, là hình ảnh trong mắt người dùng và các Protocol, là hành vi tiêu dùng, giờ đây họ đã quen với UST nhiều hơn so với 1 năm trước.
Terra đã khiến cho không ít người dùng hay Protocol sẵn sàng sử dụng UST như 1 “stablecoin thực sự”, thay thế vai trò của USDT, USDC, DAI trước đó.
Mặc dù con số này vẫn còn chiếm 1 tỉ lệ khá ít, trong 16.8 Tỷ USD vốn hóa của UST, 12 Tỷ USD vốn hóa được sử dụng để “gửi tiết kiệm” trên Anchor, vậy chỉ có 4.8 Tỷ USD stablecoin đang được sử dụng cho “mục đích khác”, nhưng đó cũng đã là 1 thành công cực kỳ lớn của UST.
Cá nhân mình cho rằng những hoạt động của Terra là hướng đi đúng, chỉ là mức độ Adoption còn thấp, đây là điều dễ hiểu về UST ra đời sau USDT, USDC, DAI đến 2,3 năm, việc Adoption cần nhiều thời gian và công sức.
USN có thể sẽ ra mắt vào 4/2022, sau USDT 7 năm, USDC 4 năm, DAI 3 năm, UST 2 năm, cần bao lâu để USN có thể làm được những gì UST đã làm?
USN có thể được như UST hay không?
Dựa theo những thông tin về USN thì đây bảng so sánh giữa USN và UST hiện nay.
Như đã phân tích ở phần trước, UST đã làm rất nhiều để được như hiện nay, ngoài ra, lợi thế của UST là “first mover”, USN để làm được như UST là điều rất khó.
Vậy USN có thể phát triển theo hướng nào?
Đầu tiên, vai trò chính của USN sẽ là tài sản tiết kiệm, Near cần phát triển 1 protocol Lending tương tự như “Anchor” bên Terra. Hiện tại trên Near có 2 chain là Near và Aurora, khả năng Protocol Lending “Anchor” mới này này sẽ ra mắt trên Near thay vì Aurora vì 2 lí do:
- NEAR native token vẫn nằm phần lớn trên Near Blockchain, đây là thành phần chính để mint ra USN.
- Bản testnet của USN có ở trên Ref Finance, thay vì 1 AMM khác trên Aurora.
Vậy nên khả năng cao chúng ta sẽ có stablecoin USN native sẽ nằm trên Near Blockchain.
Những bước phát triển đầu tiên của USN sẽ ở trên Near Blockchain có thể sẽ là:
- Lending USN trên “New Anchor” với lãi suất ~20% (use case chính).
- Lending USN trên các Lending protocol như Burrow Cash.
- Cung cấp thanh khoản USN vào Stable Pool trên Ref Finance để ổn định tỉ giá USN.
- Cung cấp thanh khoản các pool token được ghép với USN sẽ được khuyến khích để tăng nhu cầu sử dụng của USN.
Thứ hai, điểm mạnh của Near Protocol so với Terra Luna đó là trên Near có tới 2 Blockchain, một trong số đó là Aurora - 1 blockchain có khả năng tương thích EVM, dễ thu hút các builder hơn, do đó việc phát triển hệ sinh thái Aurora dễ dàng hơn phát triển trên Terra rất nhiều.
Thực tế đã chứng mình hệ sinh thái Aurora đang rất phát triển, mới nhất là nhiều Protocol Lending trên Aurora thu hút hàng trăm triệu TVL.
Vậy hướng đi của USN có thể sẽ là:
- Được tạo ra và có những giá trị nền tảng trên Near.
- Được bridge sang Aurora, xây dựng thêm nhiều use case trên Aurora thông qua các Dapp.
Near không cần thiết phải phải xây dựng quá nhiều bridge, không cần phải đi multi-chain như UST, không cần phải tham gia Curve Wars,... Những điều này cần rất nhiều thời gian và chi phí.
Thay vào đó, Near có thể tận dụng sức mạnh từ 2 blockchain của mình, 1 Blockchain có FDV $17 B và 1 Blockchain có FDV $12 B, tự xây dựng 1 hệ sinh thái cho USN ngay trên Near, hướng đi này sẽ hợp lí hơn cũng như sẽ đi nhanh hơn, đúng với tiêu chí của Near hiện nay.
Để có thể mở rộng ứng dụng của USN trên Aurora, Near có thể học theo Terra, mở các chương trình Hackathon với chủ đề chính xoay quanh USN. Như chương mới đây của Terra, khi họ thành lập quỹ Luna Foundation Guard (LFG), Quỹ này sẽ ưu tiên các Dapp ứng dụng và phát triển stablecoin trên những lớp nền tảng sẵn có.
Nhận định của người viết về USN
Stablecoin rõ ràng là 1 lĩnh vực thu hút, từ năm 2019, chúng ta đã có Stablecoin wars từ các thế lực Centralized. Đến năm 2020, các thế lực Decentralized bắt đầu nổi lên, rất nhiều mô hình, rất nhiều lý tưởng về stablecoin được ra đời: Over-collateralized stablecoin, Synthetic stablecoin, Algorithmic stablecoin, Programmable Money, Reserve Currency,...
Stablecoin thu hút nhiều DAO phát triển, và giờ, những thế lực lớn hơn, là chính các Blockchain tham gia vào cuộc chơi này, ban đầu là Terra, sau là Waves, và giờ là Near. Liệu trong tương lai Solana, Fantom, Cardano,... cũng tham gia vào cuộc chơi này?
Cũng có 1 ý kiến cho rằng, liệu có nhất thiết phải có nhiều stablecoin như vậy trên thị trường không? Chúng ta vẫn hoạt động tốt với USDC, USDT trong hơn vài năm trước đây rồi mà?
Cá nhân mình cho rằng, mỗi blockchain đều nên có một Stablecoin riêng, giống như mỗi quốc gia có 1 đồng tiền riêng vậy. Việc nắm trong tay công nghệ và các chính sách tiền tệ để mint/ redeem stablecoin giúp các Blockchain dễ phát triển nền “kinh tế” của mình hơn thông qua việc điều chỉnh nguồn cung stablecoin trên thị trường.
Xây dựng công nghệ → phát triển chiến lược → cạnh tranh nhau → hình thành những thế lực đối đầu nhau. Cuộc chiến Stablecoin đang thú vị hơn bao giờ hết.
Có 1 điều chắc chắn rằng, cuộc chơi này vẫn chưa có người chiến thắng. USDT và USDC có thể vững vàng ở vị trí số 1 và 2 trong hơn 5 năm qua, nhưng có còn giữ được vị trí đó trong 5 năm nữa hay không, đó sẽ là 1 câu chuyện thú vị.