Dự phóng về các nhánh đầu tư tiềm năng trên Solana ở sóng tiếp theo

Tháng 4 đến tháng 5, 2021 - Đợt hype đầu của Solana: TVL của hệ tăng 8 lần từ 200M lên 1 tỷ 6, sau đó chia 3 có lúc xuống 500M và sideway 2 tháng 

Tháng 7 đến tháng 9, 2021 - Đợt bùng nổ tiếp theo của Solana: TVL tăng trưởng liên tục từ hơn 500M cho đến thời điểm đạt đỉnh là 12.2 tỷ, tăng hơn 20 lần. Hiện tại hệ sinh thái đang dần hạ nhiệt và còn 8 tỷ đô ở thời điểm viết. 

Tương tự như trade có sóng tăng 1, 3, 5, liệu điều này có đúng khi ta áp dụng phân tích cơ bản để đánh giá hệ sinh thái? Liệu Solana đã hết tiềm năng hay vẫn còn “sóng 5” đang chuẩn bị đến? Nếu có thì ta sẽ cần chuẩn bị những gì để có thể lướt trên con sóng này chứ không bị nó cuốn đi?

Đầu tiên, anh em cần phải nhìn tìm hiểu về hệ sinh thái Solana để có cái nhìn tổng quan về từng mảnh ghép và các dự án bên trong nó, thông qua bài viết sau: Hệ sinh thái Solana (SOL) - Những điều cần biết khi tìm hiểu về Solana

Sau khi đã nắm được tổng quan Solana, trong bài viết này, mình sẽ đánh giá tình hình hiện tại của Solana, những hạn chế mà hệ sinh thái đang gặp phải, từ những hạn chế tìm ra giải pháp và dự phóng những cơ hội đầu tư trong con sóng tiếp theo của Solana. 

Bối cảnh của Solana 

Ở phần dưới mình sẽ khái quát lại Solana theo góc nhìn của phân tích cơ bản, để ta có thể biết được chúng ta đang ở đâu trong chu kỳ phát triển của Solana.

Con sóng đầu tiên - Khởi động 

Thời điểm tháng 4 & tháng 5/2021, thị trường lúc đó đang sục sôi với sự bùng nổ của hệ Binance Smart Chain, riêng đồng BNB đã x hơn 10 lần còn những mảnh ghép khác trong hệ sinh thái thì tăng trưởng chóng mặt. 

BNB x10 trong 3 tháng 

Lúc này những người thắng đậm muốn thắng nữa, những người bỏ lỡ BSC thì tiếc nuối ⇒ Nổi lên một làn sóng tìm kiếm cơ hội ở chain khác. Và lúc đó hệ Solana là một trong những ứng cử viên tốt nhất để dòng tiền chuyển qua.

Tuy nhiên, vào thời điểm đó hầu như tài sản trên Solana chỉ có thể được dùng để cung cấp thanh khoản và farm trên Raydium, đơn giản là bởi vì các mảnh ghép khác chưa ra sản phẩm. 

Mặc dù mức yield của Raydium thời điểm đó là rất cao, nhưng điều này chỉ giữ được dòng tiền trong ngắn hạn. Mức yield giảm ⇒ hệ Solana không còn hấp dẫn ⇒ dòng tiền bỏ đi. TVL trên Solana giảm và đi cùng là giá các token trong hệ.

⇒ Kết thúc sóng 1!

Con sóng thứ hai - chạy đà

Tháng 8 cho đến tháng 9/2021, khác với đợt tăng trưởng đầu tiên, người dùng lần này có nhiều lựa chọn hơn: 

• Cung cấp thanh khoản và farm: Saber, Mercurial,...
• Tăng lợi nhuận bằng việc cho vay: Parrot, Solend, Port Finance.
• Tối ưu lợi nhuận: Solfarm.

Trong con sóng này, Solana đã có đủ những mảnh ghép cần thiết để dòng tiền có thể được giữ lại và thỏa mãn nhu cầu người dùng khi đến hệ sinh thái. 

Có lúc hệ sinh thái đã đạt hơn 12.2 tỷ đô TVL và lần này ngoài Raydium, các dự án khác cũng đã nhận được một lượng TVL rất đáng kể.

Chỉ sau 1 tuần từ thời điểm post TVL trên Solana vượt 10 rồi 12 tỷ đô

Tuy nhiên, hiện tại sau một thời gian tăng trưởng nóng, hệ sinh thái đang “cool-down”, một phần là do tác động của thị trường, một phần đến từ những hạn chế tồn tại trong hệ sinh thái (mình sẽ nói chi tiết ở phần sau). Các chỉ số bắt đầu giảm. 

Kết thúc sóng 2!

Con sóng thứ ba - bứt tốc?

Theo mình, khả năng cao Solana sẽ chưa dừng lại ở đây và sẽ chuẩn bị cho con sóng cuối, nguyên nhân là do:

• Dòng tiền đầu tư vẫn đổ vào hệ sinh thái: Nếu anh em theo dõi Series Solana Panorama hàng tuần thì chắc có thể thấy vẫn có một dòng tiền đầu tư lớn đang được đổ vào Solana. 300 triệu đô được đổ vào Solana Ecosystem Fund để giúp đỡ sự phát triển của các dự án trong hệ sinh thái, cho đến hàng loạt dự án được đầu tư bởi những tên tuổi hàng đầu.
• Solana Hackathon: Sau mỗi hackathon, số lượng dự án được phát triển trên Solana lại tăng chóng mặt, hầu hết các mảnh ghép hàng đầu trong hệ đều đến từ hackathon. Và với hackathon có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, có thể đây sẽ là ngòi nổ cho sự bùng nổ tiếp theo của hệ sinh thái.

Nguồn: Solanians

• Các dự án có sản phẩm ngày càng nhiều: Trái với xu hướng đi xuống của thị trường, ngày càng nhiều dự án ra mainnet và devnet trên Solana. Các mảnh ghép quan trọng đang dần được lấp đầy và sẵn sàng đón người dùng.

Với việc hệ sinh thái đang ngày càng hoàn thiện, anh em nghĩ liệu các dự án có sẵn sàng để mọi thứ trở nên vô ích và kết thúc tại đây không?

Như mình đã nói ở trên, tuy hệ sinh thái đã phát triển đến mức độ nhất định, nhưng vẫn tồn tại nhiều hạn chế, và mình nghĩ ở con sóng tiếp theo, các giải pháp giúp giải quyết những hạn chế này sẽ nhận được nhiều sự quan tâm. 

Ở phần dưới mình sẽ liệt kê các hạn chế hiện tại của Solana và những phương hướng giải quyết, từ đó giúp chúng ta dự phóng được những bước đi sắp tới của hệ.

Những hạn chế hiện tại của Solana và giải pháp

Phía dưới là những hạn chế mà mình thấy hệ Solana đang gặp phải.

Số lượng tài sản được phát hành thấp

Infrographic dưới đây từ Coin98 Analytics cho ta thấy sự chênh lệch giữa số lượng tài sản được phát hành giữa Solana, Ethereum và Binance Smart Chain. 

Đi tìm hiểu về vấn đề này, mình đã thử tạo một pool tài sản trên Solana, điều khiến mình ngạc nhiên là ở thời điểm hiện tại, Solana chưa có một AMM nào thực sự permissionless (tương tự như Uniswap, QuickSwap, PancakeSwap,...)

Raydium có permissionless pools nhưng bởi vì dự án được phát triển trên nền Serum, để tạo pool, người dùng phải tạo market trên Serum trước. Quá trình này tốn khoảng từ 10-15 SOL, phức tạp và mất nhiều thời gian, đặc biệt với những ai tạo pool lần đầu trên Solana. 

Do đó, để thúc đẩy quá trình mở rộng của hệ sinh thái, Solana sẽ cần có một AMM cho phép người dùng tạo pool một cách permissionless. Tất nhiên điều này có thể dẫn đến nhiều vụ scam và Rug-pull hơn, nhưng ngược lại, việc có một nơi giúp ta dễ dàng tạo pool sẽ mở ra cánh cổng mới cho Dev và dự án để đóng góp về nhiều mặt. Bên cạnh đó cung cấp cho người dùng các lựa chọn đa dạng hơn với tiền của mình. 

Dòng tiền phát triển chưa thực sự đúng hướng 

Đây là một screenshot từ https://solanabeach.io/ về lượng token đang được hold nhiều nhất hệ sinh thái. 

Mặc dù chưa cập nhật một vài trending token như $SBR, $SUNNY, nhưng dựa vào screenshot ở trên và TVL của các dự án trên Solana, ta có thể kết luận rằng:

• Hầu hết dòng tiền đều được giữ ở stablecoin để farm với mức yield cao trên Saber và Sunny.
• Số còn lại thì được khóa để tham gia IDO trên Solana.

Tất nhiên việc có một nơi để farm an toàn với lãi suất hấp dẫn là một yếu tố thu hút đối với Solana. Nhưng để một hệ sinh thái có thể phát triển liên tục và dài hạn, bản thân hệ phải tự tạo được nguồn thu nhập từ người dùng. Nguồn thu nhập này có thể đến từ phí giao dịch của các DEX, lãi suất cho vay của lending platform, người dùng sử dụng đòn bẩy,...

⇒ Hệ Solana sẽ cần đẩy mạnh việc phát triển mảng Lending/Borrowing và phái sinh hơn nữa.

Chỉ có một dự án lending đứng trong top TVL

Tăng trải nghiệm người dùng cho các dự án phát triển trên Serum

Nếu đã đọc bài về thiết kế của Serum, chắc hẳn anh em cũng đã thấy được tầm nhìn và tham vọng to lớn mà Serum đang cố thực hiện. 

Serum không chỉ là một DEX Order-book thông thường, mà còn là một pool chung cho toàn bộ dự án phát triển trên nó. Với việc càng ngày càng có nhiều dự án đang phát triển trong hệ sinh thái Serum, nếu thành công sẽ hứa hẹn cho sự bùng nổ của Serum trong tương lai.

Số lượng dự án hiện tại đang được phát triển trên Serum

Tuy nhiên hiện tại, Serum và các dự án khác sẽ cần phải cải thiện rất nhiều để tăng trải nghiệm người dùng.

Ví dụ:

Khi mình mua một vài con thuyền trên trang chủ Star Atlas, mua xong mình phải lên Serum để settle lệnh mua kia, nếu không NFT sẽ không về ví. Settle lệnh mua có nghĩa là phải đi tìm market ID của con thuyền mình mua, và trải nghiệm này thực sự khó chịu.

Có một vài dự án giúp anh em setlle trực tiếp như Step Finance, giúp việc setlle các lệnh dễ dàng hơn. Tuy vậy Serum sẽ cần phải cải thiện UX rất nhiều, nhất là trong hoàn cảnh nhiều dự án chất lượng đang chuẩn bị ra mắt mainnet. 

⇒ Cải thiện UX là ngòi nổ cho hệ Serum.

NFT

NFT là một nhánh nhận được nhiều sự quan tâm của Solana và dễ đón được dòng tiền, điển hình là các NFT x10, x20 thậm chí hơn so với thời điểm vài tháng trước.

Tuy nhiên, vấn đề ở thời điểm hiện tại là hệ sinh thái có quá nhiều NFT dạng collectibles (chỉ hold ngắm chứ không làm gì được). Mình không nói việc này là hoàn toàn xấu, nhiều collectibles rất đẹp và độc nhất vô nhị. Nhưng giờ có quá nhiều dự án đua nhau làm collectibles, điều này khiến sức hấp dẫn của NFT trên Solana ngày càng giảm sút.

Các mảnh ghép NFT trên Solana - Nguồn: Solanians

NFT trên Solana sẽ cần một cái gì đó mới, một trong những nhánh mà mình đang follow khá kỹ là Gaming x NFT trên Solana.

Như anh em thấy từ các sneakpeak của Star Atlas, Aurory hay DeFi Land, chất lượng của các dự án gaming đang được phát triển trên Solana là rất tuyệt vời. Với tốc độ xử lý nhanh và giao dịch rẻ, Solana cung cấp một trong những hạ tầng rất phù hợp cho on-chain games. Các NFT lúc này có thể được sử dụng trong trò chơi và có tính ứng dụng vượt xa các NFT ở thời điểm hiện tại.

⇒ Bước tiếp theo, sử dụng NFT chứ không phải chỉ mua rồi để ngắm.

Tìm hiểu: Tổng quan về NFT trên Solana - Tiềm năng và cơ hội đầu tư

Applications

Audius chuyển kho nhạc lên Solana để đáp ứng lượng người dùng tăng cao, điều này chứng tỏ Solana có một hạ tầng tốt để phát triển các applications như video-streaming, âm nhạc, thậm chí là social-media... 

Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại, mảng này vẫn chưa được chú trọng trên Solana và sẽ cần theo dõi thêm.

Hạ tầng

Một vấn đề khác đang ảnh hưởng rất lớn đến người dùng trên Solana chính là hạ tầng còn nhiều hạn chế. Vài ngày trước, mạng Solana đã phải xử lý một lượng giao dịch lớn đột ngột (có lúc lên tới 400,000 TPS). 

Điều này khiến mạng lưới shutdown và nguyên nhân chủ yếu là do bots spamming giao dịch trong lúc diễn ra IDO Grape Protocol. 

Mặc dù cuối cùng cộng đồng validator đã cùng nhau khởi động thành công lại mạng lưới, nhưng việc một mạng lưới với số tài sản lớn không hoạt động trong vài giờ là rất nguy hiểm. Trước đó hệ cũng đã từng bị shutdown 2 lần vào hồi tháng 12 năm 2020 và tháng 3 năm 2021.

Đây là một trong những hạn chế ảnh hưởng lớn đến trải nghiệm người dùng và bảo mật trên Solana. Do đó ta cần theo dõi liệu Solana có thật sự nghiêm túc để xử lý vấn đề này và cung cấp cho chúng ta một mạng lưới ổn định hơn hay không.

Tìm hiểu: Solana “sập cầu dao” trong 17 tiếng, không có tổn thất về tài sản

Các dự án tiềm năng 

Ở phần dưới mình sẽ liệt kê một vài dự án tiềm năng đang hướng tới việc khắc phục những hạn chế hiện tại của Solana.

Lưu ý: Tất cả những dự án dưới đây đều là quan điểm cá nhân và không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em hãy DYOR kỹ và chịu trách nhiệm với quyết định của mình. 

Saros Finance

Saros Finance là một dự án đang được phát triển bởi Coin98 Finance, Coin98 nhìn thấy điểm hạn chế trong việc phát hành tài sản trên Solana hiện tại và muốn giải quyết vấn đề này. 

Saros là một AMM giống với Uniswap, nơi người dùng có thể dễ dàng tạo ra các pool cho mình. Bên cạnh đó, thứ Saros cung cấp cho người dùng không chỉ là AMM, mà còn là một bộ sản phẩm DeFi giúp tối ưu mức yield cho người dùng. 

Anh em có thể tham khảo Twitter dự án tại đây để biết thêm chi tiết.

Khi có những dự án AMM giúp phát hành tài sản một cách tự do, anh em có thể xem lượng tài sản trên Solana có tăng nhiều hay không, chất lượng của chúng thế nào, có thu hút được người dùng không để đánh giá dự án. 

Các dự án lending và phái sinh tiềm năng

Bên dưới là một vài dự án Lending và phái sinh có sản phẩm tốt, hoặc backer chất lượng mà ta nên quan tâm trên Solana.

1. Lending

Một số dự án Lending tiềm năng trên Solana:

• Debt Protocol (model tương tự Maker): Parrot.
• Money market (Model tương tự Aave, Compound): Port Finance, Solend, Larix, Apricot Finance, Jet Protocol, Acumen, Everlend, Zero Interest, Solaris.

Như anh em thấy ở thời điểm hiện tại, top 10 TVL chỉ có một dự án lending, đây là một con số quá nhỏ so với tiềm năng mà mảnh ghép quan trọng này có thể mang lại.

Anh em nên thường xuyên theo dõi các dự án này, xem số lượng tài sản vay và cho vay có tăng đều theo thời gian không, dự án nào đang tăng trưởng nhanh nhất, FDV của chúng chênh lệch như thế nào,… để từ đó đánh giá xem đâu là dự án đáng để ta quan tâm.

Ngoài ra có đang có một vài dự án lending có devnet và chưa ra mắt token, anh em có thể skin in the game để có cơ hội nhận retroactive từ dự án.

2. Phái sinh 

Các dự án trong mảng Phái sinh trên Solana: 

• Margin trading: Mango Market.
• Synthetic Assets: Synthetify.
• Index: Symmetry.
• Perpetual: Drift Protocol.
• Options: PsyOptions, Zeta Markets, UnK Finance.
• Prediction: HedgeHog.

Phía dưới là bảng tài sản được gửi và được vay trên Mango Market, dự án về margin trading hàng đầu Solana (bản chất của việc sử dụng đòn bẩy là anh em đang vay tài sản từ sàn).

Như ta có thể thấy, đã có thời điểm lượng tài sản được vay tăng liên tục, chứng tỏ nhu cầu chơi margin của người dùng trên Solana có dấu hiệu tăng. Tuy nhiên hiện tại thì chỉ số này đang sideway, ta nên theo dõi xem khi nào chart này bắt đầu “break-out”, đây sẽ là một chỉ báo hữu hiệu cho sự tăng trưởng về mảng phái sinh trên Solana. 

Các dự án gaming tiềm năng 

Top 5 games trên Solana: Star Atlas, Aurory, Open Era, DeFi Land & Project Seed.

Ngoài ra ta còn rất nhiều game đáng chú ý khác, theo mình thấy hầu hết các game đều còn ở trạng thái rất mới, và những early supporters rất dễ nhận được những phần thưởng từ dự án cho các đóng góp của mình. Anh em có thể tham khảo danh sách dưới đây và cách skin in the game thông qua bài viết sau.

Tham khảo: Thay đổi vị thế với vốn 0 đồng nhờ làm Retroactive

Các dự án game trên Solana - Nguồn: Solanians

Closing thoughts

Trong quá trình follow hệ Solana, mình nghĩ hiện tại hệ đang chuẩn bị cho con sóng sắp tới và tiềm năng tăng trưởng vẫn còn khá lớn.

Các dự án hàng đầu vẫn sẽ là nơi thu hút dòng tiền, nhưng lần này sự chú ý sẽ chuyển sang cả những dự án giúp giải quyết các hạn chế hiện tại của Solana.

Hiện tại mạng lưới vẫn còn nhiều điểm yếu và cần được khắc phục để cải thiện trải nghiệm người dùng, cũng như đảm bảo độ an toàn cho tài sản trên hệ.

Ngoài ra, hiện tại các dự án trên Solana đang liên tục ra mainnet và devnet, có rất nhiều trong số đó chưa có token, đây là cơ hội tuyệt vời để ta skin in the game để hiểu về dự án hơn và có cơ hội nhận retroactive.

Lời kết 

Phía trên là những góc nhìn của mình về Solana ở thời điểm hiện tại và hướng phát triển tiếp theo mà hệ có thể sẽ tập trung. Hy vọng bài viết đã giúp anh em có một góc nhìn khách quan hơn về Solana. Theo anh em con sóng tiếp theo bao giờ sẽ tới? Và đâu sẽ là tấm ván để ta có thể chinh phục được con sóng này?