Solscan là gì? Hướng dẫn sử dụng Solscan chi tiết

Solscan là gì?

Solscan là trình khám phá blockchain Solana, cung cấp cho người dùng công cụ tìm kiếm, tra cứu dữ liệu và đào sâu chi tiết vào các hoạt động, giao dịch diễn ra trên mạng lưới Solana. Giao diện của Solscan được thiết kế thân thiện, cho phép người dùng dễ dàng truy cập thông tin theo thời gian thực về giao dịch, hợp đồng, block, coin/token và những dữ liệu thống kê trên mạng lưới Solana. 

Với Solscan, người dùng có thể kiểm tra số dư ví, tìm kiếm lịch sử giao dịch, đồng thời tra cứu các dữ liệu khác về NFT, DeFi… để có cái nhìn tổng quan trong thế giới tiền mã hoá. 

Tại sao nên sử dụng Solscan? 

Solscan là trình khám phá phổ biến để kiểm tra dữ liệu on-chain trên blockchain Solana cho phép người dùng có thể nhận biết được địa chỉ cần tìm kiếm đã tương tác với blockchain, ví hay dApp nào. Qua đó, Solscan là công cụ hỗ trợ cần thiết cho người dùng với các mục đích sau: 

• Kiểm tra địa chỉ ví Solana: Đây là mục đích cơ bản và phổ biến nhất cho bất cứ ai tìm đến Solscan. Chỉ với một địa chỉ ví, người dùng có thể theo dõi được các thông tin liên quan và biến động tài sản trong ví được tìm kiếm. 
• Truy cập dữ liệu theo thời gian thực: Solscan cung cấp quyền truy cập theo thời gian thực của các thông tin cần thiết như lịch sử giao dịch, khối mới, thống kê… cho phép người dùng luôn cập nhật các hoạt động mới nhất trong mạng Solana. Ví dụ: Trên Solscan, người dùng có thể theo dõi trạng thái của hợp đồng thông minh khi chúng được thực thi trên mạng. Việc truy cập dữ liệu theo thời gian thực này có thể giúp người dùng đưa ra quyết định kịp thời với sự biến động của thị trường. 
• Truy xuất thông tin ví thông qua TxID: Thông qua địa chỉ giao dịch, người dùng cũng có thể truy xuất ra được địa chỉ ví, qua đó có cái nhìn rõ hơn về đối tượng đã tương tác.
• Kiểm tra hợp đồng thông minh (smart contract) của coin/token: Bất cứ coin/token đại diện cho dự án trên mạng lưới Solana đều công khai hợp đồng thông minh của tài sản đó để người dùng dễ dàng kiểm tra và hạn chế tối đa trường hợp lừa đảo. Phần sau của bài viết sẽ đưa ra cách để kiểm tra dự án scam thông qua kiểm tra smart contract trên Solscan.
• Dữ liệu thống kê trên mạng: Solscan cung cấp một loạt các công cụ phân tích mạng, trao quyền cho các nhà phát triển và người dùng có thể theo dõi hiệu suất, hành vi và tình trạng của blockchain Solana.
• Tạo watchlist để theo dõi biến động của nhiều token và ví khác nhau: Thông qua watchlist được tạo, người dùng có thể theo dõi kịp thời các thông tin và hành động diễn ra theo thời gian thực của dữ liệu mình quan tâm. 

Với Solscan, người dùng có thể sử dụng mà không cần đăng ký tài khoản. Tuy nhiên, người dùng vẫn có thể đăng ký tài khoản để được nhận thông báo và cập nhật về các sự kiện, giao dịch hoặc thông tin trên các địa chỉ ví, dự án mà mình quan tâm. 

Hướng dẫn đọc giao diện Solscan

Trang chủ Solscan

Trang chủ Solscan cung cấp đa dạng trường thông tin và dữ liệu khác nhau, vì vậy, người dùng có thể theo dõi trang chủ Solscan theo thứ tự dưới đây: 

Thanh tìm kiếm: Là nơi cho phép người dùng nhập địa chỉ ví, TxID, token… để tìm kiếm các thông tin cần thiết.

Thông tin cơ bản của đồng SOL: Thông tin chi tiết về đồng SOL được thể hiện tại trang chủ của Solscan, cho phép người dùng dễ dàng thấy được chi tiết giá, tổng cung, lượng SOL đang được stake trên mạng lưới.

Ngoài ra, trang chủ Solscan cũng cung cấp các thông tin cơ bản của mạng lưới Solana như sau: 

• NFT Dashboard: Cung cấp thông tin cơ bản của các bộ sưu tập NFT phổ biến trên Solana được sắp xếp theo khối lượng giao dịch trong vòng 30 ngày.
• DeFi Dashboard: Cung cấp thông tin cơ bản của các dự án AMM trên mạng lưới Solana, được sắp xếp theo khối lượng giao dịch (Trading Volume) và tổng tài sản được khoá (Total Value Locked) trong 24 giờ, 7 ngày và 30 ngày.

• Biểu đồ TPS (Transaction per second – Lượng giao dịch trong mỗi giây): Biểu đồ thể hiện số lượng giao dịch mà mạng lưới Solana xử lý trong một giây.
• Biểu đồ Average Ping Time (Thời gian ping trung bình): Ping thể hiện tốc độ đường truyền trong mạng lưới, trong đó thời gian trung bình càng cao thì kết nối càng chậm.

Thanh tùy chọn (Toolbar)

Thanh tùy chọn trên trang chủ Solscan cung cấp cho người dùng đa dạng các tính năng, bao gồm: 

• Analytics: Là nơi giúp người dùng có thể theo dõi và kiểm tra các thông số chi tiết liên quan đến mạng lưới Solana như thông tin, phí giao dịch, stablecoin... Các dữ liệu đã được phân tích, sắp xếp theo dạng biểu đồ giúp người dùng có cái nhìn trực quan hơn, đồng thời dễ dàng theo dõi các thông tin cần thiết hơn. 
• DeFi: Cung cấp những số liệu như volume, TVL, cặp giao dịch, giá… của các AMM phổ biến trên mạng lưới Solana.
• NFT: Thông qua mục NFT trên thanh tùy chọn, người dùng sẽ được di chuyển đến mục NFT Dashboard tương tự như ở trang chủ nhưng với thông tin chi tiết và đầy đủ hơn, bao gồm: bảng xếp hạng NFT marketplace, các hoạt động đang diễn ra, NFT mới, tất cả NFT…
• Leaderboard: Cung cấp bảng xếp hạng của coin/token trên mạng lưới Solana, được đánh giá theo market cap. Ngoài ra, tính năng leaderboard cũng cung cấp bảng xếp hạng các tài khoản có khối lượng giao dịch từ cao đến thấp, cho phép người dùng dễ dàng theo dõi. 
• Blockchain: Hỗ trợ người dùng tìm kiếm các giao dịch, block và trình xác thực (validator) trên mạng lưới Solana. 
• Resources: Cung cấp thông tin của Solana như API đang sử dụng, tài liệu của mạng lưới…

Hướng dẫn sử dụng Solscan

Kiểm tra thông tin ví Solana

Tìm kiếm giao dịch và theo dõi địa chỉ ví là một trong những tính năng được sử dụng nhiều nhất trên Solscan. Quy trình cụ thể như sau: 

Bước 1: Sao chép địa chỉ ví vào thanh tìm kiếm. 

Đặc điểm nhận diện của một địa chỉ ví trong blockchain là một dãy ký tự gồm chữ và số ngẫu nhiên, ví dụ: HN7cABqLq46Es1jh92dQQisAq662SmxELLLsHHe4YWrH. 

Bước 2: Nhấn Enter và nhận về các thông tin sau: 

1. Overview:

• Sol Balance: Số dư token SOL có trong ví.
• SPL Token Balance: Số dư của các SPL token có trong ví. 

2. More info:

• Owner: Loại chương trình chịu trách nhiệm đọc và ghi dữ liệu vào blockchain.
• isOnCurve: Tình trạng thông tin địa chỉ ví có private key tương ứng hay không.
• Rent Epoch: Chu kỳ mà lần thu tiền tiếp theo xảy ra.
• Stake: Số lượng và giá trị token đang stake trên mạng lưới.

Bước 3: Kéo xuống dưới trang và theo dõi thông tin trên trường dữ liệu Solscan cung cấp bao gồm: Transactions, SOL Transfers, SPL Transfers, Porfolio, Stake Accounts, Domains. Trong đó: 

1. Transactions: Giao dịch đã được được thực hiện trên địa chỉ ví. Người dùng cần chú ý các thông tin sau:  

• Signature (hay TxID): Là chữ ký được tạo ra cho mỗi giao dịch, bao gồm một dãy ký tự gồm chữ và số ngẫu nhiên.
• Block: Cho phép người dùng có thể theo dõi được giao dịch được thực hiện tại block nào trong lịch sử của blockchain.
• Time: Thời gian giao dịch được thực hiện. 
• Instructions: Nhật ký chi tiết các hành động của giao dịch. 
• By: Địa chỉ ví thực hiện giao dịch. 
• Fee: Mức phí mà giao dịch đó phải trả. 

2. SOL Transfers: Cung cấp thông tin các giao dịch, tập trung vào token SOL. 

• Signature: Chữ ký của giao dịch. 
• Block: Giao dịch được thêm vào block nào trên mạng Solana.
• Time: Thời gian giao dịch được thực hiện. 
• From: Giao dịch được thực hiện từ địa chỉ ví nào. 
• To: Giao dịch được gửi đến địa chỉ ví nào. 
• Change Amount (SOL): Thay đổi số dư của token SOL trong ví. 

Việc kiểm tra thông tin token thường xuyên rất phù hợp với người dùng thường làm Airdrop. Vì có nhiều dự án trả token nhưng có thể người dùng có thể không nắm rõ lịch, cách kiểm tra này sẽ cho phép bạn kiểm tra được token đã trả về ví hay chưa. 

3. SPL Transfers: Cung cấp thông tin các giao dịch tương tự tính năng SOL Transfers, tuy nhiên tập trung vào token SPL.

     4. Portfolio: Danh mục tài sản tiền mã hoá yêu thích của địa chỉ ví, bao gồm: Token, NFT và cNFT.

5. Stake Account: Cung cấp thông tin về hoạt động stake của địa chỉ ví, bao gồm: 

• Stake Account: Tài khoản thực hiện stake.
• SOL Balance: Số dư token SOL.
• Status: Tình trạng giao dịch.
• Active Stake (SOL): Số dư token SOL đang được stake. 
• Delegated Stake (SOL): Số dư token SOL được uỷ quyền cho các validator trên Solana. Khi người dùng uỷ quyền token SOL của mình, có nghĩa là cho phép các validator có thể sử dụng số dư đó để tham gia vào quá trình xác thực trên mạng. 
• Validator: Định dạng địa chỉ trình xác thực trên Solana  
• Reward: Phần thưởng nhận về khi tham gia stake.
• Account Role: Vai trò của địa chỉ ví trong quá trình stake. 

6. Domain: Cung cấp thông tin về miền giao dịch bao gồm lịch sử và chi tiết hoạt động trong quá trình staking trên mạng Solana.

Tìm kiếm thông tin của các coin/token 

Khác với việc tìm kiếm địa chỉ ví, người dùng có thể tìm kiếm thông tin chi tiết nhất về đồng coin/token mà mình quan tâm tại thanh tìm kiếm qua các bước sau: 

Bước 1: Nhập tên hoặc địa chỉ của token vào thanh tìm kiếm. 

Bước 2: Nhấn Enter và nhận về các thông tin sau: 

1. Market Overview: 

• Price: Giá của đồng coin/token người dùng quan tâm.
• Market Cap: Tổng vốn hoá đồng coin/token trên thị trường. 
• Current Supply: Nguồn cung hiện tại trên thị trường. 
• Holders: Tổng số lượng người nắm giữ đồng coin/token.  

2. Profile Summary:

• Token name: Tên và ticker của coin/token.
• Token address: Địa chỉ hợp đồng của coin/token.
• Owner program: Chương trình chủ sở hữu chịu trách nhiệm đọc và ghi dữ liệu vào blockchain.
• Decimals: Mức độ phân chia của một coin/token đơn lẻ.

Bước 3: Kéo xuống dưới trang và theo dõi thông tin trên trường dữ liệu Solscan cung cấp bao gồm: Transfers, Transactions, Holders, Analysis, Markets, Metadata. Trong đó: 

1. Transfers: Thể hiện các giao dịch chuyển token được thực hiện trong khoảng 9 tháng gần nhất.

• Signature: Chữ ký của giao dịch. 
• Time: Thời gian thực hiện giao dịch.
• Type: Loại hành động thực hiện. 
• From: Địa chỉ ví gửi coin/token.
• To: Địa chỉ ví nhận coin/token.
• Amount: Số lượng coin/token thực hiện giao dịch. 

2. Transactions: Thể hiện tất cả giao dịch có tương tác với token, cung cấp các thông tin tương tự Transfers, tuy nhiên cập nhật thêm phí giao dịch và chi tiết hành động của giao dịch. 

     3. Holders: Cung cấp thông tin tất cả chủ sở hữu coin/token bao gồm: địa chỉ ví, số lượng nắm giữ, phần trăm nắm giữ, giá trị tài sản. 

4. Analysis: Thông số về chủ sở hữu, phần trăm phần bổ coin/token, được biểu diễn dưới dạng biểu đồ. 

     5. Markets: Danh sách tất cả các thị trường và cặp giao dịch có hỗ trợ coin/token và các dữ liệu liên quan như giá, TVL, khối lượng giao dịch 24h, lần giao dịch gần nhất. 

6. Metadata: Siêu dữ liệu về coin/token như symbol, token standard… 

Thông qua các dữ liệu thu thập được, người dùng có thể dễ dàng theo dõi biến động của từng đồng coin/token khác nhau. Ngoài ra, người dùng cũng có thể thêm các ví nắm giữ nhiều token vào mục watchlist để tiện theo dõi hơn.

Kiểm tra giao dịch trên mạng lưới Solana thông qua TxID

TxID là mã giao dịch. Mỗi giao dịch trên mạng lưới Solana sẽ có mã TxID riêng biệt. Với TxID, người dùng có thể kiểm tra lịch sử giao dịch trên mạng lưới Solana. 

Để tra cứu lịch sử giao dịch thông qua TxID, người dùng chỉ cần copy và dán vào thanh tìm kiếm. Solscan sẽ trả lại kết quả dữ liệu về giao dịch đó rất chi tiết. Dưới đây là một số thông tin cơ bản khi kiểm tra thông qua Txn Hash: 

• Signature: Chữ ký giao dịch.
• Block: Khối mà giao dịch được ghi lại.
• Timestamp: Thể hiện thời gian giao dịch được thực hiện.
• Result: Trạng thái giao dịch.
• Signer: Địa chỉ xét duyệt giao dịch.
• Fee: Phí giao dịch được tính bằng SOL.
• Main Actions: Chi tiết về giao dịch (Khối lượng giao dịch, người nhận, người gửi, các nền tảng tương tác trong giao dịch…)
• Previous Block Hash: Chuỗi băm gồm chữ và số để xác định khối trước đó.

Việc kiểm tra TxID cũng hỗ trợ theo dõi chi tiết hơn về quá trình giao dịch, giúp người dùng theo dõi rằng tài sản của họ đã được thực hiện đến bước nào và bao giờ sẽ về đến ví đích.

Sử dụng tính năng Analytics

Người dùng có thể truy cập tính năng Analytics để theo dõi các thông số liên quan đến mạng lưới Solana dưới dạng biểu đồ theo quy trình sau: 

Bước 1: Chọn tính năng Analytics trên thanh tùy chọn. 

Bước 2: Chọn lĩnh vực người dùng quan tâm, trong đó: 

• Solana Network: Cập nhật số liệu thống kê của mạng Solana theo thời gian thực, bao gồm tổng số giao dịch, hiệu suất TPS, tổng phí, số khối được tạo cũng như số lượng người xác thực và tài khoản bỏ phiếu.
• Stablecoin Dashboard: Cập nhật số liệu thống kê của stablecoin theo thời gian thực, bao gồm tổng khối lượng giao dịch, người nắm giữ, sàn giao dịch…

Bên cạnh đó, Solscan cũng cung cấp tính năng Fee Tracker, Adhoc Reports, tuy nhiên tại thời điểm viết bài, hai tính năng này không hoạt động.

Sử dụng tính năng DeFi

Các sàn giao dịch phi tập trung là sản phẩm được nhiều người dùng tương tác nhất do tính đa dụng và linh hoạt của chúng. Với Solscan, người dùng có thể kiểm tra dữ liệu của nhiều sàn phổ biến thuộc mạng lưới Solana thông qua tính năng DeFi, theo quy trình sau:

Bước 1: Truy cập tính năng DeFi trên thanh tuỳ chọn.

Bước 2: Lựa chọn AMM người dùng quan tâm và theo dõi dữ liệu. 

Sử dụng tính năng NFTs

NFT đã trở thành xu hướng trong thời gian dài kể từ khi khái niệm này xuất hiện. Các bộ sưu tập trên Solscan được thống kê khá chi tiết thông qua NFT Dashboard và dễ dàng tìm thấy được với thanh tìm kiếm. 

Người dùng có thể sử dụng tính năng NFTs theo quy trình sau:

Bước 1: Truy cập tính năng NFTs trên thanh tuỳ chọn. 

Bước 2: Theo dõi thông tin trong NFT Dashboard, bao gồm: 

• Collections: Các bộ sưu tập NFT.
• Total NFT: Tổng số lượng NFT.
• Total NFTs Listing: Tổng số lượng NFT đang được niêm yết.
• Holders: Số lượng người nắm giữ NFT.
• 24h Volume: Khối lượng giao dịch NFT trong 24 giờ. 
• 24h NFT Listing: Số lượng NFT được niêm yết trong 24 giờ. 
• 24h Active Addresses: Địa chỉ ví hoạt động trong 24 giờ. 
• Number of Marketplaces: Số lượng các sàn giao dịch NFT. 
• Marketplaces: Các sàn giao dịch NFT.
• Activity: Hoạt động của các giao dịch NFT.
• New NFTs: Các NFT mới được ra mắt.
• ALL NFTs: Tất cả NFT trên thị trường. 

 

Ngoài ra, tương tự như token, người dùng có thể xem chi tiết hơn về NFT tại các danh mục tính năng cung cấp như: Collections, Marketplace, Activity, New NFTs, All NFTS. 

Sử dụng tính năng Leaderboard

Người dùng có thể truy cập tính năng Leaderboard theo quy trình sau: 

Bước 1: Truy cập tính năng Leaderboard trên thanh tùy chọn.

Bước 2: Theo dõi thông tin quan tâm như token, account. 

Cách lấy API trên Solscan

API là công cụ dành cho các nhà phát triển muốn sử dụng thông tin trên Solscan để hiển thị trên ứng dụng hoặc website của mình. Các thông tin mà API của Solscan cung cấp gồm: Account, Contracts, Transactions, Blocks, Geth/Parity Proxy APIs, Stats… Để lấy API trên Solscan, người dùng truy cập tại đây và nhấn Get vào mục mình mong muốn.

Tạo watchlist để quản lý và theo dõi các ví trên Solscan

Để có thể quản lý và theo dõi các ví trên Solscan, trước tiên cần phải có một tài khoản trên trang web này. Người dùng có thể truy cập đường dẫn tại đây và nhấn Create Account để tạo tài khoản.

Sau khi đã có tài khoản Solscan, người dùng làm theo quy trình sau để tạo watchlist:

Bước 1: Truy cập giao diện tài khoản tại góc trên cùng bên trái. 

Bước 2: Sau khi đã có tài khoản Solscan, truy cập vào mục Watch list. 

Bước 3: Chọn Add new để thêm địa chỉ ví.

Bước 4: Nhập tên, địa chỉ ví bạn muốn nhận thông báo về mail. Sau đó chọn Add. 

Dựa vào quy trình trên, người dùng có thể theo dõi sát sao ví của nhiều cá voi trên mạng lưới Solana hoặc team dev của dự án. Khi có được ví của team dev, người dùng có thể kiểm tra số dư, biến động ví, từ đó biết được team dev đã unlock ví và bán/xả token hay chưa. Thông qua ví của nhà phát triển (developer) và cá voi, người dùng sẽ theo dõi được diễn biến giá cả của coin/token mình quan tâm trên thị trường.

Lưu ý: 

• Người dùng chỉ có thể thêm 10 địa chỉ để theo dõi trong một tài khoản.
• Số lượng mail giao dịch nhận về từ Solscan tối đa là 300 mail trong 30 ngày. Do đó, hạn chế thêm những địa chỉ không cần thiết để tránh bị spam và mất dấu khi theo dõi các ví khác.
• Địa chỉ của team dev có thể tìm thấy trên whitepaper các dự án hoặc hỏi trực tiếp admin trên các kênh truyền thông xã hội.
• Việc sử dụng các tính năng khác trên Solscan không cần thiết phải tạo tài khoản.

Theo dõi các vụ hack trên mạng lưới Solana

Năm 2022, thị trường tiền mã hoá đã chứng kiến rất nhiều vụ tấn công của các hacker mũ đen nhắm vào mạng lưới Solana. 

Khi bất cứ vụ hack nào xảy ra, các bên sẽ tiến hành điều tra những thông tin chi tiết, bao gồm cả ví của hacker. Sử dụng địa chỉ ví của hacker và tìm trên Solscan sẽ phần nào đưa cho chúng ta một góc nhìn khác và chi tiết hơn quá trình xảy ra vụ việc, ngoài các thông tin văn bản từ nhiều bên cung cấp.

Qua đó, chính bản thân mỗi nhà đầu tư trong thị trường có thể tự tổng hợp lại và rút ra những bài học cho riêng mình.

Một số câu hỏi thường gặp với Solscan

Có bắt buộc phải đăng ký tài khoản trên Solscan không?

Việc sử dụng các tính năng trên Solscan để theo dõi các thông tin cơ bản thì không cần phải đăng ký tài khoản.

Dùng Solscan có an toàn không?

Việc sử dụng Solscan gần như không có bất kỳ rủi ro nào cho người dùng cuối.

Lý do vì người dùng chỉ đơn giản lên đó tìm kiếm thông tin về ví và giao dịch mà không phải cung cấp bất kỳ thông tin nào vềprivate key/pass phrase của tài khoản, hay quyền truy cập nào cho Solscan.

Tại sao giao dịch báo thành công “Success” trên Solscan, nhưng tiền chưa về ví?

Giao dịch một khi đã thực hiện và có thông báo “Success” - thành công tức là đã xong. Và các thông tin về giao dịch đó được ghi nhận lưu trong hệ thống blockchain, không thể thay đổi. Nên khi thấy “Success” thì người dùng yên tâm là đã giao dịch thành công.

Tuy nhiên, với các trường hợp không thấy số dư thay đổi, có thể do các nguyên nhân sau:

• Do server  update chậm, nên số dư chưa được cập nhật: Vào trang Token Transfer → Click vào tên của token trên trang Token Transfer → Chuyển tới trang của token nằm trong ví → Số dư của token đó sẽ được cập nhật → quay lại trang địa chỉ ví ban đầu để làm mới.
• Một số giao dịch nội bộ trên sàn được thực hiện sẽ không hiển thị thay đổi số dư: Cần liên hệ trực tiếp với sàn giao dịch đó nhờ update số dư.
• Do số tiền giao dịch quá ít: Thường các sàn giao dịch có yêu cầu về mức giao dịch tối thiểu khác nhau để số dư của token thay đổi. Nếu số tiền trong giao dịch quá ít dưới mức tối thiểu này thì số dư sẽ không thay đổi.
• Do số lượng Block Confirmation không đủ: Tuy số lượng tối thiểu để xác nhận giao dịch trên mạng lưới Solana đã đạt được, nhưng phía sàn giao dịch có yêu cầu nhiều hơn con số này. Nếu như số lượng Block xác nhận trong giao dịch chưa đủ theo yêu cầu của sàn thì số dư chưa được hiển thị. Các bạn nên chờ đủ số xác nhận theo yêu cầu của sàn.

Solscan báo “Fail” thì xử lý thế nào?

Trong trường hợp giao dịch bị báo “Fail” thì số dư giao dịch sẽ không bị mất đi. Tuy nhiên, phí gas để thực hiện giao dịch này sẽ vẫn bị trừ. 

Một số lý do cho trường hợp này như sau:

• Hết hoặc không đủ phí gas: Người dùng thêm SOL vào ví để trả phí giao dịch.
• Bad Jump Destination: Lỗi này liên quan trực tiếp tới smart contract của token đó. Cần liên hệ trực tiếp với dự án phát hành token đó để được hỗ trợ.
• Chuyển các SPL token có thể không thành công: Nguyên nhân là do hợp đồng của token đó đã bị khoá. Số dư trong tài khoản không đủ để thực hiện gửi hay hợp đồng của token đó không tuân thủ đúng quy tắc của tiêu chuẩn SPL.