Săn Airdrop & Retroactive trên các Layer 2: Đâu là cơ hội tiếp theo?
Với sự tắc nghẽn và đắt đỏ của Ethereum, các giải pháp mở rộng Layer 2 (L2) nổi lên như một điều tất yếu. Các giải pháp này đem đến cho người dùng trải nghiệm giao dịch mượt mà, phí giao dịch rất rẻ và giữ nguyên bảo mật từ Ethereum. Các L2 cho thấy rõ sự hiệu quả từ các hệ sinh thái hàng tỉ đô, tuy nhiên, vẫn còn mảnh ghép quan trọng nữa còn thiếu. Đó chính là token riêng, hầu hết các blockchain L2 chưa có token riêng.
Ở thời điểm hiện tại, mảng Layer 2 đang phát triển nhất vẫn là các dự án Optimistic Rollup. Đây là những dự án đi đầu, dẫn dắt sự phát triển của L2 và cũng là các dự án có TVL cùng lượng người dùng vượt trội nhất. Với tư cách là các dự án “dẫn dắt”, việc các dự án thuộc mảng này ra token trước là hoàn toàn hợp lý và sẽ là tiền đề cho các dự án L2 tiếp theo ra mắt token riêng. Đến nay các dự án Optimistic Rollup có nhiều blockchain ra token riêng nhất, trong đó gần nhất là Optimism (OP), ngoài ra có Metis (METIS), Boba Network (BOBA).
Nhìn lại đợt airdrop từ Optimism
Mới đây nhất, dự án L2 top đầu là Optimism thông báo sẽ airdrop cho những người dùng sớm, dành ra 5% tổng cung token ban đầu để thưởng cho 264,079 ví. Vậy cụ thể những tiêu chí này có gì? Đơn giản hay phức tạp? Để nhận airdrop, người dùng cần đạt đủ điều kiện sau:
- Người dùng sớm của Optimism: Đã sử dụng Optimism trước ngày 23/06/2021, nhận được 727.36 OP mỗi ví.
- Người dùng thường xuyên của Optimism: Có tương tác với Optimism trong 4 tuần, nhận 1,584.42 OP mỗi ví.
- DAO Voter: Thường xuyên tham gia bỏ phiếu bầu trên các DAO của Ethereum (Governor Alpha and Bravo, Aave, Maker, Curve, Aragon, DAOHaus, DAOStack,...), nhận 254.45 OP mỗi ví.
- Multi-sign signer: Thường là DAO leader và builder, nhận 1,114.23 OP mỗi ví.
- Gitcoin Donor: Những người đã từng donate on-chain qua Gitcoin, nhận 520.34 OP mỗi ví.
- Những người đã từng bridge từ Ethereum sang các chain L1 khác nhưng vẫn có giao dịch trên các dapp của Ethereum, nhận 383.27 OP mỗi ví.
Ngoài ra, những địa chỉ đạt nhiều tiêu chí một lúc cũng sẽ được cộng thêm thưởng, cụ thể:
- Đạt 4 tiêu chí được bonus thêm 3,913.29 OP.
- Đạt 5 tiêu chí được bonus thêm 12,449.18 OP.
- Đạt 6 tiêu chí được bonus thêm 25,769.80 OP.
Như vậy, anh em có thể thấy các tiêu chí được chia theo thứ tự từ dễ đến khó. Nếu anh em là người dùng của hệ sinh thái này, 2 tiêu chí đầu tiên là tương đối đơn giản. Optimism hướng tới xây dựng Optimism Collective DAO, vì vậy các tiêu chí khác khá sát với những hoạt động của một DAO. Đây chính là điểm đặc biệt của đợt airdrop lần này.
Vì OP token chưa được giao dịch và chưa có giá, cùng mình làm một vài phép tính để dự đoán giá trị token khi lên các sàn giao dịch.
Dự đoán giá OP token
Tổng nguồn cung ban đầu của OP sẽ là 4,294,967,296 token, theo tokenomics, năm đầu tiên sẽ có khoảng 30% tổng cung được phân bổ ra thị trường. Tức là ban đầu sẽ có khoảng 1,288,490,188 OP token.
Theo DefiLlama, hiện Optimism đang có $460M TVL, tăng nhẹ sau khi ra tin có token. Nhìn sang các dự án Optimistic Rollup khác đã có token như METIS và BOBA cũng đều có cung lưu thông hiện tại ở mức 30%.
Do đã có token, anh em có thể track ra các con số liên quan và tính được tỉ lệ MarketCap/TVL của từng dự án.
Nếu giả sử Optimism có tỉ lệ tương tự MKC/TVL với Metis là 0.96, Optimism sẽ có Market Cap vào khoảng $441M, FDV là $1.46B và OP token sẽ có giá $0.34.
Với trường hợp tương tự như Boba Network, Optimism sẽ có Market Cap vào khoảng $1.1B, FDV là $3.65B và OP token có giá $0.85.
Ngoài ra, tháng 3 vừa rồi Optimism cũng đã công bố kết thúc vòng gọi vốn Series B 150 triệu đô với định giá $1.65B. Vậy định giá từ các VC (Venture Capital) sẽ là Optimism có tỉ lệ MKC/TVL là 1.08, Market Cap ban đầu là khoảng $496M, và OP token có giá $0.39, FDV là 1.65 tỉ đô. Tất nhiên các deal của các VC thường là giá rất hời, nên việc OP giao dịch trên thị trường có giá x2, x3 giá VC kể trên cũng không bất ngờ.
Tổng hợp lại, theo cách dự đoán trên, OP token sẽ có giá như sau:
- Trường hợp bi quan: FDV $1.46B, OP giá $0.34.
- Trường hợp định giá VC: FDV $1.65B, OP giá $0.39.
- Trường hợp khả quan: FDV $3.65B, OP giá $0.85.
Tạm giả định giá token khi bắt đầu giao dịch là giá VC, với mỗi ví đạt 2 chỉ tiêu cơ bản ban đầu, anh em sẽ nhận được khoảng $900 mỗi ví, một số tiền khá lời so với phí giao dịch phải bỏ ra trên Optimism.
Vậy nếu bỏ lỡ Optimism, anh em sẽ cần chú ý tới dự án L2 nào? Cùng mình tìm hiểu trong phần tiếp theo!
Các bước chuẩn bị khi “đi săn”
Nếu muốn tương tác với các dapp trên Layer 2, trước tiên anh em cần chuẩn bị một vài thứ.
Điều đầu tiên và quan trọng nhất vẫn là cần chuẩn bị ETH, lý do bởi:
- Hiện tại, phí trên các L2 tính bằng ETH, người dùng buộc phải có ETH để hoạt động trên đó.
- ETH có được sự chấp nhận cao từ các Protocol.
- Đa phần các cặp giao dịch đều được ghép cặp với ETH.
Để chuyển coin sang Optimism và Arbitrum, anh em có thể xem bài viết chi tiết tại đây.
Với zkSync, ngoài sàn Bybit anh em có thể sử dụng các cách sau để chuyển fund:
- Wallet zkSync
- Orbiter
- ZigZag Exchange bridge
- LayerSwap
Với StarkWare, cách đơn giản nhất là sử dụng ví Argent X sau đó bridge từ Ethereum qua StarkGate.
Cơ hội săn Airdrop/ Retroactive trên Layer 2
Arbitrum
Trong bối cảnh các dự án Optimistic Rollup lớn hầu hết đã ra token, “anh đại” Arbitrum chắc chắn sẽ không thể ngồi im. Gần đây (trước lúc Optimism ra mắt token) cũng đã có rất nhiều tin đồn về việc Arbitrum sẽ ra mắt token ARB hay ARBI.
The appetizer is always served before the main course.
— Steven Goldfeder (💙,🧡) (@sgoldfed) April 20, 2022
Vào ngày Optimism ra thông báo token, Co-founder của Offchain Labs có dòng tweet với đại ý “món khai vị luôn được phục vụ trước món chính”, ám chỉ việc Arbitrum ra mắt token là điều tất yếu.
1. Sự kiện The Arbitrum Odyssey
Đây là một sự kiện Arbitrum hợp tác với Ratwell, Sugoi, và Project Galaxy để khuyến khích người dùng khám phá Arbitrum. Đổi lại, người dùng có thể nhận được NFT độc quyền của hệ sinh thái Arbitrum do Ratwell & Sugoi thiết kế.
Sự kiện kéo dài trong 8 tuần, mỗi tuần sẽ có một vài task on-chain nhất định để anh em nhận được NFT. Sau khi claim tối thiểu 12/15 NFT, anh em sẽ nhận được một NFT đặc biệt, có tên là Arbi-verse NFT.
Từ 56 dự án hoạt động tích cực nhất trên Arbitrum, qua quá trình voting, snapshot đã chọn ra 14 dự án cuối cùng tham gia vào sự kiện này. Danh sách các dự án chiến thắng như sau.
Tuần đầu tiên của sự kiện là vòng khởi động, mục đích chính là khoảng thời gian để người dùng bridge tài sản lên Arbitrum. Các decentralized bridge sẽ được thưởng bonus NFT trên khối lượng bridge, tức là anh em sử dụng càng nhiều bridge thì càng có nhiều cơ hội có được bonus NFT này. Dưới đây là danh sách các decentralized bridge:
Sau tuần khởi động đầu tiên, 7 tuần tiếp theo mỗi tuần sẽ có 2 protocols công bố task cho người dùng để lĩnh NFT. Điểm đáng chú ý là sau 7 tuần sẽ có tổng 14 NFT, nếu anh em có 12/15 nhận được 1 NFT, tuần khởi động được 1 NFT nữa, tổng là 16 NFT. Nhưng trên trang Medium của Arbitrum lại công bố có 17 NFT, rất có thể sẽ có 1 NFT được reward một cách bí mật và cũng rất có thể NFT này liên quan đến việc airdrop token Arbitrum.
Tại sao việc nhận NFT này quan trọng?
Mình nghĩ việc Optimism airdrop theo các tiêu chí cụ thể liên quan mật thiết tới dự án là một gợi ý. Rất có thể 17 NFT này sẽ là 17 tiêu chí liên quan trực tiếp tới các protocols hàng đầu trên Arbitrum, sẽ được dùng để đánh giá và trao phần thưởng airdrop cho người dùng.
Không chỉ Arbitrum, rất nhiều dự án trên blockchain này cũng chưa có token, ngoài danh sách 14 dự án được chọn, anh em có thể tham khảo thêm toàn bộ 56 dự án active khác dưới đây.
Thêm nữa, ngoài bridge chính thức của Arbitrum, anh em cũng nên thường xuyên sử dụng decentralize bridge, trong đó có Hop Protocol mới đây thông báo sẽ ra mắt decentralizing Hop’s governance, mà để thực hiện việc quản trị khả năng cao sẽ cần đến token.
zkSync
Nếu anh em theo dõi các bài viết của Coin98 về zkSync chắc hẳn đã để ý thấy điều này. Ở mục FAQ của dự án từ trước đã xác nhận là sẽ có token. Ngoài ra, phía zkSync luôn đề cập là họ muốn mạng lưới của mình phi tập trung và được sở hữu bởi chính cộng đồng, CEO của họ cũng đã xác nhận điều này.
Trường hợp này khá tương đồng với Optimism, có token và muốn xây dựng cộng đồng phi tập trung, vì vậy họ sẽ tìm cách phân bổ token của dự án qua airdrop/retroactive cho người dùng thực sự. Nếu anh em đã bỏ lỡ Optimism thì zkSync là cái tên không thể bỏ qua.
Cũng tương tự như Arbitrum, anh em nên sử dụng cả centralized bridge và decentralized bridge để chuyển funds qua zkSync.
- Với centralized bridge, anh em có thể sử dụng sàn Bybit, sàn này vừa mới thông báo hỗ trợ bridge trực tiếp sang zkSync.
- Với decentralized bridge, anh em có thể sử dụng Orbiter, Layerswap, ZigZag Exchange,... các sàn này đều chưa có token.
Sau khi đã chuyển tài sản lên zkSync, tiếp theo là một vài protocol mà anh em nên ưu tiên tương tác:
- ZigZag Exchange: Sàn DEX lớn nhất trên zkSync hiện tại, cũng đã list khá nhiều cặp. Hơn nữa ZigZag cũng xác nhận sẽ ra native token để làm phí giao dịch.
- Set up ví Argent: Sau đó anh em có thể dễ dàng gửi fund tới địa chỉ zkSync của ví Argent, tham gia vào DeFi trên L1 trên các protocol như Aave, Lido, Yearn,... với phí giao dịch rất thấp.
- Donate trên Gitcoin: Tương tự như Optimism, zkSync đã tích hợp với Gitcoin, anh em có thể sử dụng ví Argent để donate cho các dự án trên Gitcoin.
Tham khảo thêm: Hướng dẫn donate trên Gitcoin
- Trade, swap NFT trên tofuNFT: tofuNFT là marketplace chuyên dụng cho GameFi và các collectibles chạy trên nền tảng công nghệ Layer 2.
- Cuối cùng là chuyển tiền, giao dịch với các ví zkSync khác.
Sắp tới zkSync sẽ có bản cập nhật Mainnet 2.0 với khả năng tương thích EVM, khả năng cao L2 này sẽ được chú ý tới nhiều hơn, anh em nên tranh thủ làm càng sớm càng tốt. zkSync cũng sẽ có các dự án mới triển khai liên tục, mình sẽ update các dự án đáng chú ý ngay trong bài viết này.
Optimism
Đúng vậy, anh em không đọc nhầm đâu, sau Optimism lại là Optimism.
Theo tokenomics OP, có đến 19% token được dành ra để airdrop cho người dùng, đợt Airdrop #1 vừa rồi chỉ chiếm 5%, tức là còn 14% token nữa được dành riêng ra cho airdrop. Phía Optimism cũng xác nhận việc sẽ có Airdrop #2, #3,... trong tương lai.
Vì vậy anh em đừng bỏ qua Optimism chỉ vì dự án này đã từng có airdrop. Vậy ngoài việc bridge sang mạng Optimism, anh em có thể làm gì tiếp theo?
Mới đây, Optimism đã cho ra mắt OP Stimpack sử dụng 230M OP token để làm incentives cho các dự án phát triển trên Optimism. Những dự án trên Optimism nếu đạt một vài chỉ tiêu on-chain có thể claim OP, những dự án Optimism native sẽ nhận được thưởng x3.
Theo quan điểm cá nhân của mình, cần theo dõi sát những dự án này vì họ sẽ được coi như những builders của hệ sinh thái, ttương tác với những dự án này có thể sẽ trở thành tiêu chí cho đợt airdrop tiếp theo. Ngoài ra, cũng có khả năng họ sử dụng số OP token nhận được từ Optimism này airdrop ngược lại cho người dùng để khuyến khích sử dụng sản phẩm, nếu những dự án này chưa có token thì sẽ càng tốt.
Danh sách các dự án mới nhận được nhận OP, anh em có thể xem tại đây.
StarkWare
Dù phía StarkWare nhiều lần lên tiếng là dự án không có token cũng như không có kế hoạch launch token, tuy nhiên mọi thứ vẫn có thể xảy ra, các dự án crypto đều có khả năng ra token. Vì vậy, cũng không thể bỏ qua StarkWare.
StarkWare với giải pháp mở rộng Layer 2 là StarkNet, cùng với zkSync là 2 dự án ZK Rollup phát triển mạnh nhất hiện tại. Đây là những dự án được kì vọng sẽ phá vỡ “tam giác bất khả thi” trong blockchain, đây cũng là những dự án muốn xây dựng hệ sinh thái phi tập trung, do cộng đồng điều khiển.
Anh em có thể xem lại bài so sánh 2 dự án này tại đây.
Do chưa được tích hợp ở sàn giao dịch nào, nên cách đơn giản nhất để bridge funds qua L2 này là sử dụng ví Argent X. Sau khi cài đặt Extension và tạo ví, anh em chỉ cần để mạng Goeril Testnet như mặc định, khi truy cập các dapp ví sẽ tự động kết nối với ví này.
Chúng ta có thể chạy node StarkNet để có cơ hội trở thành những người dùng sớm nhằm tăng khả năng nhận Retroactive. Hoặc tương tự như các blockchain khác, trên StarkNet cũng có một vài cái tên nổi bật anh em nên tương tác.
1. StarkSwap
Một trong những AMM đầu tiên được build trên StarkNet, Starkswap đang ở giai đoạn public testnet, anh em có thể tham gia test swap, add liquidity mà chỉ mất một chút gas fee.
2. JediSwap
Một permissionless AMM đáng chú ý tiếp theo trên StarkNet là JediSwap, dapp được xây dựng bởi đội ngũ Mesh Finance. JediSwap cũng đang ở giai đoạn testnet nên anh em đừng ngại ngần trải nghiệm các tính năng và feedback cho đội ngũ dự án trên Discord nhé.
3. briq
Về NFT, anh em có thể mint NFT trên briq, dự án cũng đang trong giai đoạn testnet, cho phép người dùng tùy ý xây dựng các khối cầu, mint NFT,...
4. Mint Square
Mint Square là một NFT platform trên Ethereum Layer 2 ZK Rollups. Anh em có thể dễ dàng khám phá, mint, mua bán các bộ sưu tập NFT trên zkSync và StarkNet. Trong đó có briq NFT kể trên.
Ngoài ra còn rất nhiều dự án đáng chú ý sắp ra mắt như zkLend, ZkX, ZKPad,... mình sẽ cập nhật tới anh em sớm nhất sau khi các dự án ra mắt.
Tại sao đây là thời điểm thích hợp để các Layer 2 ra mắt token?
Mình nghĩ không phải ngẫu nhiên mà OP token được ra mắt vào thời điểm này, và các blockchain L2 khác như Arbitrum cũng rục rịch chuẩn bị cho launch token. Theo mình, đây cũng là thời điểm rất hợp lý để điều này.
- Mới đây Ethereum đã thông báo hoãn việc triển khai The Merge ETH 2.0, đây cũng là thời điểm để các dự án L2 tranh thủ khoảng delay để phát triển hệ sinh thái. Nếu Ethereum 2.0 chính thức ra mắt, chưa biết điều gì sẽ xảy ra.
- Thời điểm hiện tại thị trường đang đi xuống, lượng người dùng ở lại và sử dụng sản phẩm sẽ là những người dùng có tính trung thành cao và thực sự quan tâm và sử dụng sản phẩm.
- Hiện tại rất nhiều các Blockchain Layer 1 bão hòa, hay thậm chí là có phần chùng xuống. BNB Chain bão hòa sau khi theo đuổi GameFi, Solana gặp vấn đề lớn về sự cố mạng, Avalanche mới chỉ có duy nhất một subnet, Fantom cũng bão hòa sau khi Andre Cronje rời đi,... Và thời điểm này chính là thời điểm vàng để các Layer 2 nổi lên và thu hút sự chú ý, thu hút người dùng từ các Layer 1 này.
→ Với tất cả những điều trên, việc ra mắt token vào thời điểm hiện tại hoặc vài tháng tới là khá phù hợp với các L2, họ vừa có thể thu hút tối đa sự chú ý, vừa có thể tận dụng khoảng lặng của thị trường.
Một vài lưu ý trong quá trình săn airdrop trên Layer 2
Săn airdrop trên L2 cũng giống như săn airdrop hay retroactive ở bất cứ đâu khác. Anh em cần chú ý một vài điều sau:
- Anh em không cần bridge quá nhiều fund sang Layer 2, vì số fund anh em chuyển sang sẽ ở lại L2 một khoảng thời gian dài để làm airdrop.
- Luôn chuẩn bị trước tâm lý có thể được, có thể không.
- Nên duy trì giao dịch thường xuyên, lúc rảnh có thể lên làm vài giao dịch.
- Nên tương tác với các loại bridge.
- Sử dụng hết các tính năng có thể trong một protocol.
- Tích cực feedback với dự án qua Discord.
- Đây có thể là một công việc cần nhiều thời gian, anh em nên kiên nhẫn khi tham gia.
Tổng kết
Trên đây một vài tips có thể giúp anh em nhận được airdrop/retroactive trên Layer 2. Mình sẽ liên tục cập nhật các dự án tại bài viết này để anh em không bỏ lỡ. Nếu anh em cần hướng dẫn chi tiết ở dự án/bước nào thì đừng quên comment xuống bên dưới, đội ngũ Coin98 Insights sẽ giúp anh em giải đáp!
Chúc anh em may mắn và anh em đừng quên tham gia thảo luận cùng các admin và nhiều member khác trong cộng đồng Coin98 Insights.
Đọc thêm: Xu Hướng Retroactive Mới Và Cách Kiếm Tiền Trong "Downtrend"