Phân tích Layer 2 Q3/2022: Arbitrum và Optimism là tâm điểm
Key Insights:
- Trong quý 3/2022, một số layer 2 thu hút dòng tiền đầu tư mạnh mẽ trong khi các layer 2 khác hoạt động kém nổi bật.
- Các venture capital tiếp tục đầu tư vào những cái tên mới thuộc nhóm layer 2.
- Arbitrum và Optimism có một quý hoạt động vượt trội. Layer 2 Optimism đang cạnh tranh sát sao với những layer 2 khác nhờ những chiến lược incentive.
- Nhóm layer 2 zkRollups và Validium không có nhiều hoạt động nổi bật nhưng sẽ tổ chức nhiều sự kiện trong cuối năm 2022.
Tình hình hoạt động của Layer 2 Q3/2022
Thị trường crypto đang có rất nhiều blockchain layer 2 được xây dựng và hoạt động. Các layer 2 được tạo ra với mục đích như các blockchain nền tảng (general blockchain) hoặc phục vụ một ứng dụng cụ thể (application-specific layer 2). Hơn nữa, chúng ta có thể xếp các layer 2 vào các nhóm tuỳ thuộc vào công nghệ mà chúng sử dụng.
Bài viết này sẽ tập trung phân tích layer 2 thuộc các nhóm sau:
- Optimistic Rollups: Optimism, Arbitrum, Metis, Boba.
- zkRollups: dYdX, Loopring, zkSync, ZKSpace, StarkNet.
- Validium: Immutable, RhinoFi, Sorare, Validium.
Từ đầu 2022, tổng giá trị khóa (Total Value Locked - TVL) của toàn bộ thị trường có xu hướng giảm. Tuy nhiên, trong quý 3/2022, chỉ số này có có xu hướng tăng trở lại ngang bằng mức đầu năm. Điều này là một tín hiệu tốt cho toàn bộ blockchain layer 2.
Nhưng trong xu hướng giảm của thị trường crypto, điều gì khiến chỉ số TVL của toàn bộ layer 2 tăng vọt?
Trong quý 3/2022, TVL của nhóm layer 2 Optimistic Rollups có tăng trưởng đột phá trong khi TVL của nhóm zkRollups và Validium không có dấu hiệu tăng. Cụ thể, TVL của nhóm Optimistic Rollups tăng từ 1.2 tỷ USD lên hơn 4.5 tỷ USD (tăng thêm 275%) trong quý 3/2022 và đang duy trì ở mức 3.3 tỷ USD. Có thể nói, các layer 2 sử dụng công nghệ Optimistic Rollups có một quý tăng trưởng ấn tượng.
TVL của nhóm zk Rollup tiếp tục xu hướng giảm trong quý 3/2022 và đang duy trì ở mức 600 triệu USD. Nhóm Validium có TVL tăng trưởng nhẹ trong quý 3, từ 60 triệu USD lên 80 triệu USD. Có thể thấy, trong quý 3/2022, các layer 2 sử dụng Optimistic Rollups đang áp đảo các layer 2 thuộc nhóm khác.
⇒ Có thể thấy, nhóm layer 2 sử dụng Optimistic Rollups - chứ không phải các nhóm khác - đang là tâm điểm của dòng tiền.
Tìm hiểu thêm: Cách hoạt động của các Optimistic Rollup Protocol
Hiện tại, các layer 2 đã giải quyết gần như hoàn toàn vấn đề về phí giao dịch trên Ethereum. Cụ thể, phí giao dịch trên các layer 2 dao động từ 0.01 - 0.33 USD, rẻ hơn 10 - 50 lần trên Ethereum.
Dự án layer 2 nào gọi vốn trong quý 3/2022?
Các layer 2 được phân tích trong bài viết đều không công bố các thương vụ gọi vốn của mình trong quý 3/2022. Tuy nhiên trong quý này thị trường crypto xuất hiện 3 dự án layer 2 gọi vốn nổi bật.
- Eclipse gọi vốn thành công 9 triệu USD vòng hạt giống vào tháng 9 với sự tham gia của quỹ Trible Capital, Infinity Ventures Crypto, Coinlist… Dự án đang xây dựng nền tảng phát triển layer 2 rollups sử dụng máy ảo Solana (Solana Virtual Machine) trên các blockchain hiện hành.
- Fuel Labs gọi vốn thành công 80 triệu USD vào tháng 9 với sự tham gia của quỹ Blockchain Capital, Alameda Research, CoinFund, Maven 11, Spartan Group… Đội ngũ Fuel Labs bao gồm hơn 60 kỹ sư đã tham gia xây dựng một layer 2 có thông lượng và khả năng mở rộng cao.
- Oasys Games gọi vốn thành công 20 triệu USD vào tháng 7 với sự tham gia của Crypto.com, Gate.io Huobi, Jump Crypto, Kucoin, Amber Group… Dự án tập trung xây dựng một giao thức kết nối layer 1 và layer 2 nhằm đưa cộng đồng người chơi video game đến với công nghệ blockchain.
Các dự án layer 2 gọi vốn thành công trong quý 3/2022 chỉ đang ở giai đoạn đầu và mới gọi vốn thành công lần đầu tiên. Do đó, chúng ta có thể thêm chúng vào danh sách theo dõi.
⇒ Trong quý 3/2022, các dự án layer 2 không có quá nhiều thông tin gọi vốn nổi bật. Tuy nhiên, thị trường crypto xuất hiện những cái tên mới và có thể trong tương lai chúng sẽ củng cố nhóm blockchain layer 2.
Trong phần tiếp theo, chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết hơn tình hình của các nhóm layer 2 như Optimistic Rollup, zkRollup và Validium.
Phân tích nhóm Optimistic Rollup trong Q3/2022
Arbitrum, Optimism, Metis và Boba Network là 4 cái tên nổi bật, đại diện cho nhóm Optimistic Rollups layer 2. Trong cuộc đua này, có người dẫn đầu và người bị bỏ lại. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu toàn cảnh Optimistic Rollup và lý do khiến Arbitrum và Optimism đang là tiêu điểm.
Tin tức Arbitrum và Optimism
Trước khi đi vào các chỉ số, hãy điểm lại một số sự kiện chính của Arbitrum và Optimism trong quý 3/2022.
Arbitrum
Tin tức nổi bật của Arbitrum trong quý 3/2022:
- 09/08: Arbitrum Nova được ra mắt. Đây là một layer 2 dành riêng cho gaming và ứng dụng xã hội. Dự án có nhiều đơn vị hợp tác lớn như Reddit, FTX, Consensys, Quicknode…
- 16/08: Arbitrum tuyển dụng Andrew Saunders làm giám đốc marketing (CMO). Ông là cựu giám đốc marketing tại Amazon và có nhiều năm kinh nghiệm trong mảng giải trí và marketing.
- 31/08: Arbitrum One chính thức được nâng cấp lên Arbitrum Nitro. Bản nâng cấp này sẽ mang tới hiệu năng và xuất lượng (throughput) cao hơn cho Arbitrum.
- 20/09: Arbitrum trao 400 ETH (khoảng nửa triệu USD) cho nhân vật có nickname là 0xriptide vì đã tìm thấy lỗ hổng bridge giữa mạng Ethereum và Arbitrum Nitro. Nếu lỗ hổng này bị hacker tấn công, thiệt hại có thể lên đến hơn 250 triệu USD. Do đó, hành động của 0xriptide mang lại nhiều giá trị cho Arbitrum.
- 20/09: OpenSea hỗ trợ mạng Arbitrum.
- 12/10: Offchain Labs mua lại công ty phát triển phần mềm Prysmatic Labs, đơn vị đứng sau phần mềm Prysm dành cho việc chạy Proof-of-Stake Ethereum node.
Trong quý 3/2022, Arbitrum có hai tin tức tốt về việc nâng cấp mạng. Arbitrum One được nâng cấp thành công lên phiên bản Arbitrum Nitro và Arbitrum Nova được ra mắt. Những hoạt động này giúp cải thiện nền tảng để tạo tiền đề phát triển hệ sinh thái. Hơn nữa, đội ngũ phát triển Arbitrum đã có pha xử lý chuyên nghiệp khi trao thưởng cho người phát hiện ra lỗ hổng bảo mật trong dự án.
Trong lúc Optimism đang chạy chương trình incentive OP Summer Space, nơi người dùng có thể trải nghiệm các protocol và nhận phần thưởng, thì Arbitrum Odyssey bị tạm hoãn. Do vậy, Arbitrum có thể đang gặp bất lợi trước Optimism.
Optimism
Tin tức nổi bật của Optimism trong quý 3/2022:
- Tháng 7: Optimism Summer Incentive chính thức bắt đầu và có nhiều dự án công bố các chương trình hình thức incentive tới người dùng.
- 16/08: Dự án DeFi Iron Bank, Yearn Finance và Homora tích hợp mạng Optimism.
- 01/09: 1inch thông báo sẽ airdrop 300,000 OP cho người dùng hệ sinh thái Optimism nếu họ sử dụng ví 1inch tương tác với mạng Optimism.
- 07/10: Nền tảng staking Lido tích hợp mạng Optimism.
Có thể thấy, nhiều dự án DeFi tiêu biểu trên Ethereum đã tích hợp thêm mạng Optimism nhằm tiếp cận tệp người dùng của hệ sinh thái này. Ngoài ra, 1inch ra mắt chương trình incentive tạo động lực thúc đẩy người dùng tích cực tương tác hơn với mạng Optimism.
Optimism Summer Incentive là một trong những sự kiện lớn nhất của hệ sinh thái Optimism giai đoạn cuối năm 2022. Những dự án tham gia chương trình này sẽ dùng OP tạo incentive để người dùng trải nghiệm sản phẩm của mình trong hệ sinh thái Optimism.
Hiện tại, có hơn 21 dự án đang chạy chương trình incentive trên Optimism và người dùng có thể tham gia tại đây: https://optimism.io/apps/op-summer
Kết thúc quý 3, các layer 2 như zkSync, StarkNet và Arbitrum chưa chính thức phát hành token nền tảng mặc dù trước đó đội ngũ phát triển đã thông báo ra mắt token trong tương lai. Do đó, token OP của Optimism tiếp tục thống trị mảng Optimistic Rollups và tiếp tục hưởng lợi từ dòng tiền chảy vào nhóm này.
Tổng giá trị khóa (TVL)
Tổng quan, TVL của nhóm Optimistic Rollups đang phân hóa thành hai nhóm: những dự án tăng trưởng nổi bật và những dự án ít thu hút sự chú ý. Trong đó:
- Arbitrum và Optimism là hai dự án hoạt động nổi bật với TVL tăng trưởng trong quý 3.
- Metis và Boba Network đã mainnet gần 1 năm nhưng không tăng trưởng đáng kể.
Từ đầu năm 2022, TVL của Arbitrum có xu hướng giảm, từ 3 tỷ USD xuống mức thấp nhất 1 tỷ USD. Tuy nhiên, trong quý 3, chỉ số này tăng trưởng đáng kể khoảng 70%, lên 1.7 tỷ USD.
Cùng lúc đó, TVL của Optimism vượt qua Arbitrum, từ 250 triệu USD lên mức cao nhất 2.7 tỷ USD (tăng 980%). Điều này cho thấy mặc dù Arbitrum và Optimism đều thu hút dòng tiền nhưng Optimism có sự tăng trưởng đáng chú ý hơn.
Bên cạnh việc thị trường crypto hồi phục vào giai đoạn tháng 7-8/2022, lý do cho sự tăng trưởng này đến từ việc hệ sinh thái Optimism có những chương trình tạo incentive như Optimism Summer và Optimism Quests. Trong lúc đó, Arbitrum tiếp tục trì hoãn việc ra mắt Arbitrum Odyssey. Vì vậy, Optimism có cơ hội tốt để vượt qua Arbitrum về chỉ số TVL.
⇒ Trong quý 3/2022, dòng tiền thị trường tiếp tục đi vào hệ sinh thái Arbitrum và Optimism trong khi Boba Network và Metis đang bị bỏ lại phía sau. Dự án layer 2 Optimism là tâm điểm của dòng tiền layer 2 trong quý 3.
Hệ sinh thái mở rộng về số lượng
Hiện tại, layer 2 sử dụng công nghệ Optimistic Rollups đã đi tới giai đoạn xây dựng hệ sinh thái sau khi đã cơ bản hoàn tất mảng cơ sở hạ tầng. Một hệ sinh thái hoàn chỉnh sẽ bao gồm các mảnh ghép như DEX, lending/borrowing, yield farming, aggregator, name service, NFT, Gaming…
Thời gian qua, nhóm Optimistic Rollups xuất hiện những hệ sinh thái phát triển mạnh mẽ về số lượng. Cụ thể, trong quý 3/2022:
- Số lượng dự án trên hệ sinh thái Arbitrum tăng từ hơn 100 lên hơn 300 dự án (tăng 200%).
- Tiếp đến là hệ sinh thái Optimism tăng từ 60 lên hơn 200 dự án (tăng 230%).
⇒ Có thể thấy, riêng trong quý 3/2022, đã có rất nhiều nhà phát triển quy tụ về các blockchain layer 2 để phát triển ý tưởng.
Bức tranh hệ sinh thái của các layer 2 như Metis và Boba Network đang rất mờ nhạt. Trong quý 3/2022, số lượng dự án mới tham gia vào hai hệ sinh thái này không nhiều, chỉ khoảng 5 dự án. Tốc độ phát triển hệ sinh thái của Metis và Boba Network cũng không có gì nổi bật so với hai dự án cùng nhóm là Arbitrum và Optimism.
Số lượng địa chỉ ví và giao dịch hàng ngày tăng trưởng ổn định
Từ đầu năm 2022, số lượng ví được tạo trên Arbitrum và Optimism tăng mạnh. Cụ thể:
- Số địa chỉ ví trên Arbitrum tăng từ 300,000 ví lên hơn 1.4 triệu ví (tăng 366%).
- Số lượng ví trên Optimism tăng từ 150,000 ví lên hơn 1.5 triệu ví (tăng 900% ).
Có thể thấy, số lượng ví trên Optimism và Arbitrum đang ở trong một cuộc đua rất sát sao.
Nếu tính riêng quý 3/2022, số lượng ví trên Optimism và Arbitrum tăng tưởng đều với tốc độ ngang nhau. Tuy nhiên, trước đó Optimism đã vượt Arbitrum về số lượng địa chỉ ví. Vì vậy, số lượng địa chỉ ví trên Optimism đang tiếp tục dẫn trước Arbitrum.
Số lượng giao dịch hàng ngày (daily transaction) của Arbitrum và Optimism đi ngang, xấp xỉ bằng nhau, nhưng ít hơn trung bình khoảng 6-10 lần so với số lượng giao dịch hàng ngày của Ethereum.
So sánh thước đo ngày trong năm 2022, mạng Arbitrum có 174 ngày với số lượng giao dịch cao hơn Optimism, trong khi Optimism chỉ có 110 ngày cao hơn. Do đó, trong năm 2022, mạng Arbitrum hoạt động tích cực hơn Optimism.
Stablecoin trên Optimism tăng trưởng mạnh
Vai trò của stablecoin trong hệ sinh thái crypto rất quan trọng vì chúng có chức năng kết nối các mảnh ghép trong hệ sinh thái. Hơn nữa, các nhà đầu tư có thể sử dụng stablecoin để bảo toàn vốn cũng như triển khai các thương vụ đầu tư nhanh chóng mà không cần thực hiện nhiều thao tác.
Kể từ lúc ra mắt, số lượng stablecoin đang lưu hành trên mạng Arbitrum luôn lớn hơn so với Optimism. Cụ thể, từ đầu năm 2022:
- Market cap của stablecoin trên Arbitrum tăng từ 750 triệu USD lên 1.25 tỷ USD.
- Market cap của stablecoin trên Optimism tăng từ 250 triệu USD lên hơn 750 tỷ USD.
Có thể thấy, stablecoin trên Optimism đã bắt kịp mốc 750 triệu USD trước đó của Arbitrum.
Trong quý 3/2022, stablecoin trên Optimism tăng mạnh, từ 350 triệu USD lên hơn 750 triệu USD (tăng thêm khoảng 114%). Trong khi đó, stablecoin trên Arbitrum có vốn hóa từ 1.1 tỷ USD lên 1.25 tỷ USD (tăng thêm 13%). Với tốc độ hiện tại, stablecoin trên Optimism có thể vượt Arbitrum về market cap trong tương lai.
Hiện tại, hai stablecoin USDC và USDT đang thống trị mảng stablecoin trên Arbitrum và Optimism. Nhìn vào biểu đồ trên, có thể thấy trên hai blockchain Arbitrum và Optimism, số lượng USDC đang tăng trưởng vượt trội hơn USDT. Cụ thể của việc tăng trưởng này trong quý 3 như sau:
- USDC trên Arbitrum tăng từ 750 triệu USD lên 900 triệu USD (tăng 20%), trong khi đó USDC trên Optimism tăng từ 230 triệu USD lên 450 triệu USD (tăng 95%).
- USDT trên Arbitrum và Optimism chỉ có dấu hiệu đi ngang và tăng trưởng không đáng kể so với USDC.
Số lượng USDC trên Arbitrum và Optimism có tăng trưởng ấn tượng kể từ khi Circle, công ty đứng sau USDC, thông báo sẽ tích hợp thêm 5 blockchain (Arbitrum, Cosmos, Near, Optimism và Polkadot). Như thế, Circle đang hỗ trợ phát hành USDC trên tất cả 13 blockchain bao gồm cả Arbitrum và Optimism.
Trong khi đó, theo dữ liệu trên website, Tether, công ty phát triển USDT, chưa có thông báo chính thức về việc phát hành USDT trên Arbitrum và Optimism. Điều này khiến số lượng USDT trên hai giải pháp layer 2 này bị USDC áp đảo.
Bên cạnh các stablecoin tập trung như USDC và USDT, trên Optimism và Arbitrum còn có i các stablecoin khác như DAI, FRAX, USX, MAI và nhiều stablecoin khác. Dựa trên market cap, có thể thấy USDC, USDT và DAI lưu hành trên Optimism và Arbitrum với số lượng đáng kể hơn.
⇒ Dòng tiền stablecoin đang đổ vào hệ sinh thái Optimism, trong khi đó stablecoin trên Arbitrum vẫn ổn định. Điều này tạo tiền đề rất tốt cho sự phát triển của các mảnh ghép hệ sinh thái.
Tìm hiểu thêm: Arbitrum vs Optimism: Ai sẽ là người chiến thắng?
Phân tích nhóm blockchain Validium
Nhóm layer 2 sử dụng công nghệ Validium bao gồm dự án Immutable, RhinoFi và Sorare sẽ được phân tích trong phần này.
Có thể thấy nhóm Validium không thu hút được nhiều dòng tiền trong crypto. TVL của các dự án ImmutableX, RhinoFi và Sorare duy trì xu hướng giảm từ đầu năm 2022. Ngay cả trong quý 3/2022, có nhiều dự án layer 2 thuộc nhóm khác có sự tăng trưởng, nhưng nhóm Validium vẫn không có quá nhiều đột phá.
Trong quý 3/2022, TVL của Immutable tăng trưởng nhưng TVL của hai layer 2 còn lại đi ngang. Cụ thể, TVL của Immutable tăng từ 30 triệu USD lên hơn 50 triệu USD. TVL của RhinoFi và Sorare đi ngang, xoay quanh mức 25 triệu USD.
Immutable có một số tin tức nổi bật trong quý 3/2022. Ngày 13/09, dự án NFT marketplace Rarible hợp tác với Immutable để mở rộng thị trường NFT trong mảng gaming.
Nhóm blockchain zkRollups
TVL nhóm zkRollups tiếp tục trong xu hướng giảm
Nhóm zkRollups bao gồm các layer 2 sau: dYdX, Loopring, zkSync, ZKSpace, StarkNet. Theo trang L2beat, TVL của StarkNet chỉ vào khoảng 1 triệu USD, không đáng kể so với các layer 2 khác. Do vậy, hãy cùng tim hiểu TVL của những layer 2 còn lại.
Có thể thấy, TVL của nhóm zkRollups đang trên xu hướng giảm từ giữa năm 2022. Cụ thể, TVL của dYdX từ 1 tỷ USD xuống còn 300 triệu USD. Trong khi đó, TVL của Loopring, zkSync và ZKSpace đi ngang và không có dấu hiệu tăng trưởng nổi bật.
Trong quý 3/2022, nhóm Optimistic Rollups đã thống trị hầu hết thị trường layer 2 và thu hút thành công dòng tiền. Vì vậy, nhóm zkRollups không có những con số tăng trưởng như nhóm Optimistic Rollups.
Bên cạnh những chỉ số trên, hãy cùng tìm hiểu những tin tức nổi bật của các layer 2 nhóm zkRollups trong quý 3/2022.
zkSync được kỳ vọng ra mắt vào tháng 10
Cuối tháng 7, công ty Matter Labs thông báo rằng zkSync 2.0 (gọi tắ là zkSync) sẽ chạy mainnet vào 100 ngày nữa. Vậy là sau nhiều năm phát triển, zkEVM rollup sẽ chính thức mainnet vào tháng 10. Sự kiện này đánh dấu bước khởi đầu cho hệ sinh thái zkSync.
Ngoài tin tức nổi bật trên, hệ sinh thái zkSync còn có thêm hai tin tức đáng chú ý khác:
- Uniswap V3 đang được xây dựng trên zkSync 2.0 và nhận được gần 100% số phiếu ủng hộ thông qua đề xuất trên Uniswap. Mặc dù zkSync 2.0 chưa chính thức chạy mainnet nhưng đã có dự án lớn tiên phong tích hợp mạng blockchain này để phục vụ nhu cầu của người dùng.
- Matter Labs sẽ khởi chạy testnet Pathfinder, một layer 3 giúp mở rộng blockchain Ethereum nhanh hơn.
Tổng kết quý 3, Matter Labs và zkSync đã có những phát triển tích cực trên phương diện kỹ thuật. Sự kiện zkSync chạy mainnet vào tháng 10 được cộng đồng đặc biệt quan tâm, trước đó đội ngũ dự án cũng đã thông báo sẽ ra mắt token của zkSync.
Tham khảo thêm: Tổng quan hệ sinh thái zkSync
Hệ sinh thái StarkNet có nhiều dự án gọi vốn
- 17/08: MatchboxDAO gọi vốn thành công 7.5 triệu USD từ Starkware, Geometry Research, ReadyPlayerDAO… Dự án tập trung xây dựng và phát triển crypto gaming DAO.
- 14/07: ZKX, dự án giao dịch derivatives (phái sinh) trên StarkNet, gọi vốn thành công 4.5 triệu USD từ Alameda Research, Starkware và Huobi.
Kết thúc tháng 9, hệ sinh thái StarkNet có hai vòng gọi vốn được công bố. Trong bối cảnh hệ sinh thái StarkNet đang ở giai đoạn đầu, dòng tiền từ các quỹ đầu tư sẽ giúp các nhà phát triển dự án thực hiện các ý tưởng họ đang ấp ủ.
Hiện tại, theo trang StarkNet-Ecosystem, hệ sinh thái StarkNet đang có khoảng hơn 100 dự án đang được xây dựng. Điều này càng củng cố sự phát triển hệ sinh thái trong tương lai.
Công ty Starkware, đơn vị đứng sau phát triển StarkNet và StarkEx, xác nhận tin đồn về token của blockchain StarkNet. Nhiều nguồn thông tin cho rằng token StarkNet sẽ được phát hành vào tháng 9, nhưng hiện tại đã là tháng 10 nhưng phía StarkWare chưa có thông báo chính thức ngày ra mắt token. Các nhà đầu tư ủng hộ StarkNet có thể sẽ phải tiếp tục chờ thông báo từ đội ngũ phát triển.
Tham khảo thêm: Tổng quan hệ sinh thái Starknet
Doanh thu của dYdX giảm
Market cap và doanh thu của dYdX đang đi ngang trong quý 3. Hiện tại doanh thu của dự án chỉ dao động trong khoảng 100,000 - 150,000 USD mỗi ngày. Việc đội ngũ dYdX thông báo sẽ triển khai dYdX chain trên Cosmos đã khiến người dùng rời khỏi sàn giao dịch phái sinh dYdX, nơi tạo ra doanh thu chính hiện tại cho dự án.
Có thể thấy, mảng derivatives mang lại doanh thu lớn cho dự án ngay cả trong xu hướng giảm của toàn thị trường crypto. Tuy nhiên, cuộc đua giữa các nền tảng derivatives đang rất cạnh tranh. Doanh thu dYdX và GMX có sự phân biệt rõ rệt khi GMX đang ngày càng áp đảo dYdX về chỉ số này.
Trong tương lai, đội ngũ phát triển hướng tới việc xây dựng dYdX chain dành riêng cho giao dịch phái sinh trên Cosmos. Hiện tại, sản phẩm blockchain mới của dYdX vẫn đang trong quá trình phát triển nên vẫn còn nhiều chi tiết chưa được công bố. Ngoài ra, việc Cosmos ra mắt whitepaper 2.0 cũng là một tín hiệu tốt cho tương lai của hệ sinh thái Cosmos.
Tổng kết
Trong quý 3/2022, những layer 2 như Optimism và Arbitrum có hoạt động nổi bật, được thể hiện qua những chỉ số tăng trưởng. Các layer 2 khác như zkSync, StarkNet, Immutable và dYdX đều không có quá nhiều tin tức tích cực. Các dự án này cũng không thu hút được nhiều sự chú ý. Có thể nói, một số layer 2 có một quý ấn tượng nhưng nhiều layer 2 khác lại đang trải qua một thời kì phát triển ảm đạm.