Tổng quan về hệ sinh thái Cosmos - Mở khóa vũ trụ Blockchain Multiverse

Các Blockchain Layer-1 đang được chú ý nhiều trong thời gian gần đây như Solana, Near, Avalanche, Fantom,… Vậy nền tảng kết nối các Blockchain theo mô hình "Internet of Blockchain" có đáng để chú ý?

Bài viết này sẽ cung cấp đầy đủ kiến thức về Cosmos và hệ sinh thái Cosmos- nền tảng Internet of Blockchain đầu tiên trên thị trường.

Tổng quan về Cosmos Blockchain

Cosmos

Cosmos là một Blockchain Layer-0, phát triển để trở thành Internet of Blockchain. Cosmos sinh ra để giải quyết 3 vấn đề của Blockchain hiện nay:

• Khả năng mở rộng: Ethereum hiện tại quá chậm. Cosmos đưa ra cách giải quyết là tạo ra các Zone (các blockchain nhỏ khác) dựa trên Cosmos SDK.
• Độ hiệu dụng: Ở Ethereum, fork EVM là ra y chang EVM. Ở Cosmos, với Cosmos SDK, dự án có thể built theo nhiều hướng tùy chọn ⇒ Phù hợp phát triển App Chain.
• Khả năng tương tác: Các Blockchain không thể tương tác với nhau thuận lợi vì phải tạo quá nhiều cầu nối đơn lẻ. Cosmos tạo 1 cầu nối IBC ⇒ Kết nối tất cả.

Tổng quan về hệ sinh thái Cosmos.

Cosmos Hub là gì

Bên cạnh việc phát triển 1 nền tảng là Cosmos SDK, giúp các dự án phát triển Blockchain riêng của mình. Cosmos cũng tạo cho mình 1 Blockchain riêng, đó là Cosmos Hub.

Vai trò của Cosmos Hub rất quan trọng, đó là trung tâm của Cosmos giúp kết nối các Blockchain trong hệ sinh thái lại với nhau thông qua cầu nối IBC.

Trong 4 năm phát triển IBC, trên Cosmos Hub hầu như không có gì, ngoại trừ token ATOM, nhưng khi cầu nối IBC hoàn tất vào tháng 3 năm nay, ATOM và Cosmos Hub nhìn chung sẽ bước qua một giai đoạn mới. Cosmos Hub sẽ là trung tâm kết nối các Blockchain lại với nhau, do đó, hiện dòng tiền trên Cosmos đang đổ về đây rất nhiều.

Token Cosmos

Token của hệ sinh thái Cosmos là ATOM token, token này hoạt động trên Blockchain Cosmos Hub.

ATOM Token:

• Marketcap: $2.2B.
• FDV: $5.4B.
• Rank: 51.
• Giá ATH: $22.36 (21/3/2021).
• Giá ATL: $0.12 (13/8/2020).
• Circulating Supply: 417,417,647 ATOM.
• Sàn list ATOM: Binance, Okex, Huobi, Kucoin,...

Số lượng Dapp trên Cosmos

Cosmos là hệ sinh thái phát triển theo mô hình Internet of Blockchain đầu tiên trên thị trường, vì vậy số lượng Dapp trong Cosmos rất lớn.

Hiện có đến 249 Dapp đang phát triển bên trong hệ sinh thái Cosmos. Một số Dapp nổi bật có thể kể đến như Terra (LUNA), Thorchain, Kava, Injectives,...

Nhà đầu tư của Cosmos

Bao gồm: SNX Holdings, Dragonfly Capital Partners, KR1, Cyber Fund, Interchain, Tendermint, Tendermint Ventures, Chorus One, Figment, P2P validator, Citadel,...

Là một trong những Blockchain thế hệ đầu tiên, có thể thấy các nhà đầu tư của Cosmos là những nhà đầu tư lâu năm trong thị trường.

Ngoài ra, toàn bộ hệ sinh thái Cosmos thuộc Blockchain PoS (Proof-of-Stake), do đó nhiều Quỹ ngoài việc đầu tư ra thì cũng trở thành Validator trong hệ sinh thái của Cosmos. Đây đều là những nhà đầu tư dài hạn với có mối liên kết sâu sắc với dự án.

Những điểm nổi bật của hệ sinh thái Cosmos

Điểm nổi bật nhất của Cosmos so với các Blockchain Layer-1 khác đó là về công nghệ.

Anh em có thể tìm thấy mô hình Internet of Blockchain ở nhiều blockchain khác như Polkadot, Avalanche, Polygon. Tuy nhiên, bên cạnh việc ra mắt sớm hơn, Cosmos cũng có cách tiếp cận khác về vấn đề này so với các đối thủ cạnh tranh.

Ở Polkadot, Avalanche, Polygon, họ sẽ tập trung vào việc kết nối giữa các Chain trước ⇒ Xây dựng Chain chủ đạo ⇒ Mở rộng ra các Chain khác.

Ở Cosmos, các blockchain nhỏ được phát triển từ 4 năm trước ⇒ Cosmos sau đó mới xây Bridge để kết nối sau. Và khi Cosmos hoàn thành IBC Bridge vào tháng 3 vừa rồi, Cosmos đã hoàn thành 100% roadmap của mình trong 4 năm, và kỷ nguyên Internet of Blockchain trên Cosmos đã bắt đầu.

⇒ Cosmos đang nhanh hơn trong cuộc đua của các “Internet of Blockchain”.

Roadmap trong tương lai: Cosmos Hub 2.0

Cosmos mới đây đã cập nhật về những giai đoạn sắp tới của Cosmos Hub. Sau khi đã hoàn tất mô hình Internet of Blockchain, giai đoạn kế tiếp của Cosmos sẽ hướng đến:

• Cross-chain Protocol trên Cosmos.
• Staking Derivatives cho ATOM token.
• Interchain Staking để tăng tính bảo mật cho toàn bộ hệ sinh thái Cosmos.

Lộ trình phát triển của Cosmos

Những mảnh ghép trong hệ sinh thái Cosmos

Cosmos Hub

Nếu như với Polkadot, cả hệ chỉ đang chờ đấu giá Parachain, thì với Cosmos Hub, điểm bùng nổ chính là IBC.

Sau khi IBC ra mắt thì hệ sinh thái trên Cosmos Hub đã nhanh chóng phát triển. Hiện trên Cosmos Hub đang có 2 dự án nổi bật:

• Osmosis: AMM đầu tiên trên Cosmos, tận dụng được lợi thế đi đầu, thu hút được dòng vốn nhờ chương trình Liquidity Mining. TVL của Osmosis đang tăng rất nhanh trong thời gian qua, hiện đang ở mức $280 M.
• Emeris: Nền tảng phát triển UI/ UX cho Gravity DEX. Gravity DEX là dự án do chính Cosmos phát triển từ 9/2020, được sử ủng hộ lớn từ nhiều đối tác lớn của Cosmos.

Những mảnh ghép đã kết nối với cầu nối IBC

Cầu nối IBC (IBC Bridge) là cầu nối Interchain, kết nối những blockchain trong hệ sinh thái Cosmos lại với nhau. Đây chính là Bridge xịn nhất trên hệ sinh thái Cosmos, giúp lưu chuyển dòng giá trị trên toàn hệ. 

Số lượng dự án kết nối với IBC cho ta biết được sức mạnh cross-chain trên Cosmos. Hiện có hơn 15 dự án đã liên kết với IBC, trong đó có 8 dự án nổi bật bao gồm;

Iris Network: Một trung tâm dịch vụ cross-chain cho các DApps thế hệ mới, được xây dựng trên Cosmos-SDK, IRIS Hub cho phép khả năng tương tác cross-chain và cung cấp các Module để hỗ trợ DeFi. Iris là dự án đầu tiên kết nối với IBC, và là một trong số ít dự án được Tendermint Ventures - Quỹ đầu tư của Cosmos trực tiếp đầu tư. Tuy nhiên, hệ sinh thái trên Iris còn khá ít, chỉ có 2 dự án: Coinswap (một AMM) và Upstick (một NFT Marketplace).

Akash Network: Một thị trường điện toán đám mây an toàn, minh bạch và phi tập trung, kết nối những người cần tài nguyên máy tính (client) với những người có năng lực tính toán để cho thuê (provider). 

Persistence: Một hệ sinh thái gồm các sản phẩm tài chính, dành cho cả nhà đầu tư nhỏ lẻ lẫn các tổ chức tài chính lớn. Persistence mong muốn sẽ có thể là cầu nối giữa nền tài chính phi tập trung về nền kinh tế truyền thống, và giúp phát triển các ứng dụng DeFi trong mảng NFTs.

Cronos: Một public blockchain phi tập trung và mã nguồn mở của Crypto.com - một sàn giao dịch phi tập trung tương tự như Binance, nó được xây dựng dựa trên Cosmos SDK. 

Regen Network: Một giải pháp ứng dụng công nghệ blockchain vào các lĩnh vực giúp cải thiện môi trường trái đất như nông nghiệp, khí hậu, nước, giao dịch hàng hóa,...

Sentinel: Một lớp mạng cung cấp P2P, ứng dụng phi tập trung, và cung cấp thị trường (marketplace). Sentinel cho phép mọi người tạo ra các mạng Công cộng và Riêng tư (Public and Private networks). Nó cho phép khách hàng của họ trở thành nhà cung cấp và người tiêu dùng trong mạng.

Bandchain: Dự án về Blockchain protocol trong lĩnh vực quản lý dữ liệu (Oracle). Nó là lớp layer của Web 3.0, giải quyết các vấn đề về dữ liệu, độ tin cậy và chất lượng của thông tin dữ liệu cho các ứng dụng Web 3.0. Bandchain hiện là dự án lớn 2 trong mảng Oracle, chỉ sau Chainlink.

Osmosis: AMM đầu tiên trên Cosmos Hub, có tốc độ tăng trưởng Volume và TVL nhanh chóng gần đây.

Càng nhiều dự án kết nối với IBC, hệ sinh thái Cosmos sẽ càng mạnh, anh em nên chú ý đến những dự án này.

Những mảnh ghép tự phát triển một cách mạnh mẽ

Bên cạnh dòng giá trị Cross-chain trên Cosmos, anh em cũng nên để ý những Blockchain riêng lẻ, những Blockchain này với tiềm lực mạnh, đã tự xây dựng một hệ sinh thái riêng cho mình. Ở đây mình đề cập đến 4 Blockchain: Thorchain, Terra, Injective, Kava.

1. Terra (LUNA)

Đây là blockchain trên Cosmos có Smart Contract vào đúng 1 năm trước. Trong Terra, các dự án đều sử dụng UST, không có bất kỳ đồng Stablecoin truyền thống nào khác ở đây (USDC, USDT,...).

Hiện Terra là Blockchain có hệ sinh thái lớn mạnh nhất trong các Blockchain trên Cosmos, với 70+ dự án. Về mảng Stablecoin, UST hiện tại đang đứng top 5 Stablecoin có vốn hóa cao nhất Crypto và hiện được phát triển ở rất nhiều Blockchain khác ngoài Terra.

Tìm hiểu: Tổng quan về hệ sinh thái Terra 

Tổng quan về hệ sinh thái Terra

2. THORChain (RUNE)

THORChain ban đầu được xây dựng như một Cross-chain DEX, và sau khi hoàn tất Thorswap, Thorchain đã tiếp tục phát triển thành 1 hệ sinh thái.

Dưới đây là hệ sinh thái của Thorchain hiện nay. Do những tính năng ban đầu khá phù hợp để xây dựng DEX, nên đa phần các dự án trên THORChain là AMM:

• AMM: THORSwap, SKIP Exchange, BEPSwap, ASGARDEX, Defi Spot
• IDO Platform: THORSTARTER
• Wallet: THORWallet
• Yield Farming: Skyrim Finance (IDO trên THORSTARTER).
• Synthetic: Brokkr Finance

3. Kava (KAVA)

Hệ sinh thái Kava hiện tại đang có một số dapp cho chính đội ngũ Kava làm:

• Kava Mint: Nền tảng mint stablecoin USDX, tương tự như Maker DAO.
• Hard Protocol: Thị trường tiền tệ tương tự như Compound.
• Kava Swap: AMM.
• Wallet: Trust, Ledger.

Có thể thấy, các mảnh ghép trong hệ sinh thái Kava còn khá ít. Kavaswap chỉ được ra mắt cách đây vài ngày. Tuy nhiên, phát triển thành công AMM cũng là 1 bước đi lớn trong sự phát triển của Kava.

Tìm hiểu: Tổng quan về hệ sinh thái Kava

4. Injective (INJ)

Một giao thức Cross-chain chuỗi chéo được xây dựng cho các ứng dụng tài chính với Blockchain được gọi là Injective Chain. Trên đó sẽ có rất nhiều ứng dụng, một trong số đó là sàn giao dịch của Injective đóng vai trò là nơi giao dịch sản phẩm spot, phái sinh, tương tự như phiên bản trước.

Trong thời gian qua, Injective rất tích cực kết nối với nhiều Blockchain khác như BSC, Near, Polkadot. 

Dự phóng về tương lai của Cosmos

Thị trường Crypto nói chung và hệ sinh thái Cosmos nói riêng đều đang có những hướng phát triển về cơ bản rất tốt, dù trong thời kỳ Bull hay Bear, các dự án vẫn rất nỗ lực để phát triển.

Hiện tại, Cosmos đang hoàn tất phần Cơ sở hạ tầng, đây là nền tảng cho sự phát triển của Cosmos trong tương lai.

Dưới đây là một số cột mốc đáng chú ý trên hệ sinh thái Cosmos anh em nên để ý trong thời gian tới:

• Gravity Bridge Mainnet: Cầu nối Cosmos - Ethereum sẽ mở rộng quy mô giao dịch ra ngoài hệ sinh thái Cosmos.
• Cross-chain Protocol trên Cosmos: Hiện trên Cosmos đang có 2 Cross-chain AMM là Osmosis và Gravity DEX, đây là tiền đề để phát triển thêm nhiều Cross-chain Protocol khác như Lending, Stablecoin, Synthetic,...
• Interchain Staking: Nếu tính năng này ra mắt thành công thì sẽ hạn chế được rất nhiều chi phí cho các Validator, đồng thời tăng tính bảo mật cho toàn bộ hệ sinh thái Cosmos.
• Những dự án khác kết nối với IBC: Càng nhiều dự án kết nối với IBC, hệ sinh thái Cross-chain trên Cosmos sẽ càng mạnh, và giá trị về ATOM sẽ càng nhiều. Đây cũng là 1 yếu tố anh em nên để ý tới.

Cơ hội đầu tư trên Cosmos

Một số cơ hội đầu tư trên Cosmos

(1) Staking: Tất cả blockchain trên Cosmos đều theo mô hình PoS, do đó tất cả token của các blockchain đều có thể mang đi staking.

(2) Đầu tư vào token ATOM: Có thể thấy, phần lớn sự chú ý trên Cosmos đang tập trung về Cosmos Hub với native token là ATOM, ATOM chắc chắn là token được hưởng lợi từ việc phát triển Cross-chain trên Cosmos Hub.

(3) Đầu tư vào AMM trên Cosmos Hub: Bao gồm Osmosis và Emeris, AMM là nền tảng cho sự phát triển của bất cứ hệ sinh thái nào, do đó khi Cosmos phát triển, AMM là lớp Layer hưởng lợi đầu tiên. Anh em có thể chọn cung cấp thanh khoản hoặc đầu tư vào token của AMM.

(4) Cross-chain Protocol: Sau khi IBC hoàn tất thì những dự án Cross-chain mới trên Cosmos Hub cũng rất đáng để đầu tư, anh em nên chú ý quan sát.

(5) Những Blockchain nhỏ trong hệ sinh thái Cosmos: Chẳng hạn như Persistence (XPRT), Secret Network (SCRT), Thorchain (RUNE).

Kết luận

Trên thực tế, có khá nhiều quỹ đầu tư và KOLs đánh giá cao mô hình của Cosmos như Multicoin Capital, Framework Capital, Messari Research,... nhưng đó là về kỹ thuật. Còn về mặt đầu tư, toàn bộ giá trị trên Cosmos hầu như không được đưa về cho ATOM token, do đó ATOM dù tốt hơn, vẫn có vẻ bị lấn lướt so với các đối thủ như DOT, AVAX, MATIC.

Đội ngũ của Cosmos cũng nhận ra điều này, và ngày càng có nhiều ứng dụng cho token ATOM hơn như làm phí giao dịch, làm pool thanh khoản, Interchain Staking,... Cá nhân mình cũng tin rằng giá cả sẽ về đúng với giá trị của dự án.

Còn anh em sau khi đọc bài viết này, anh em nghĩ sao về Cosmos? Có nên đầu tư Cosmos trong dài hạn? Hãy để lại ý kiến của anh em ở phần bình luận để chúng ta có thể cùng trao đổi và thảo luận.

Community Call #09 - Hệ sinh thái Cosmos (ATOM) - Mở khóa vũ trụ đa blockchain tại đây.